Jestem radnym w niedużej gminie na południu Polski. Niedługo mamy zaplanowaną sesję w sprawie absolutorium dla naszego wójta. Negatywną opinię wystawiła już komisja rewizyjna. Czy rada gminy jest nią związana?
Nie, rada może, lecz nie musi, głosować nad propozycją komisji rewizyjnej. Jest władna poddać pod głosowanie własny wniosek odnośnie absolutorium.
Analiza podanego zapytania wymaga odniesienia się do ustawy o samorządzie gminnym (u.s.g.) i w tym kontekście do orzecznictwa sądowo-administracyjnego. W art. 18 ust. 2 pkt 4 wspomnianej regulacji postanowiono, że do wyłącznej właściwości rady gminy należy uchwalanie budżetu gminy, rozpatrywanie sprawozdania z wykonania budżetu oraz podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium z tego tytułu. Warto przypomnieć, co się kryje pod pojęciem absolutorium. Pomocny w tym zakresie będzie wyrok WSA w Kielcach z 30 października 2013 r. (sygn. akt I SA/Ke 554/13). Postanowiono w nim m.in., że: „(…) Instytucja absolutorium jest podsumowaniem wykonania budżetu. Stanowi ona element zamykający gospodarkę finansową gminy i środek kontroli rady nad działalnością organu wykonawczego. Jego przedmiotem jest ocena gospodarki finansowej gminy, za prawidłowość której wójt – jako organ wykonawczy – ponosi odpowiedzialność”.
Z punktu widzenia podanego zapytania istotne znaczenie ma art. 18a u.s.g. Z jego treści wynika, że rada gminy kontroluje działalność wójta, gminnych jednostek organizacyjnych oraz jednostek pomocniczych gminy – w tym celu powołuje komisję rewizyjną. Komisja ta zaś opiniuje wykonanie budżetu gminy i występuje z wnioskiem do rady gminy w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium wójtowi. Wniosek w sprawie absolutorium podlega zaopiniowaniu przez regionalną izbę obrachunkową.
Z ustawy nie wynika jednak, jakie znaczenie prawne ma wniosek komisji rewizyjnej, tzn. czy jest dla rady gminy wiążący podczas procedury głosowania. Odpowiedzi w tym zakresie należy poszukiwać w orzecznictwie sądowym. I tak, już w wyroku WSA w Gdańsku z 14 listopada 2012 r. (sygn. akt I SA/Gd 1060/12) stwierdzono, że: „przepis art. 18a ust. 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591 ze zm.) nie daje podstaw do przyjęcia twierdzenia, że rada gminy jest związana treścią wniosku komisji rewizyjnej. W przepisie art. 18 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym, który jest podstawowym dla kwestii ustawowych kompetencji rady gminy w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium, nic nie mówi się o ograniczeniach, których rada gminy miała tutaj doznawać ze strony komisji rewizyjnej, jako podległemu sobie organizmowi. Reasumując, wniosek komisji rewizyjnej w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium wójtowi (burmistrzowi) ma walor niewiążącej radę gminy propozycji w sprawie absolutorium, nie zaś dyspozycji”. Podobny pogląd wyrażono w wyroku WSA w Gdańsku z 8 stycznia 2015 r. (sygn. akt I SA/Gd 1499/14).
Podstawa prawna:
• art. 18 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 713)