Radni mogą podjąć uchwały gwarantujące zniżki w opłacie rocznej za użytkowanie wieczyste lub zwolnienie z uiszczania czynszu z tytułu najmu czy dzierżawy.
Ulgi dla prowadzących firmę przewiduje ustawa z 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1086, dalej: tarcza 4.0). W powyższym zakresie weszła ona w życie 24 czerwca br. Akt ten przesunął też termin uiszczenia opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego za 2020 r. [ramka 1]
Ramka 1
Przekładanie terminu
Nowelizacja z 31 marca 2020 r. specustawy o COVID-19 przesunęła termin uiszczenia opłaty rocznej za 2020 r. z 31 marca na 30 czerwca 2020 r. Tarcza 2.0 z kolei doprecyzowała, że termin ten dotyczy także opłaty ustalanej zgodnie z art. 71 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami. W myśl tego przepis właściwy organ – na wniosek użytkownika wieczystego złożony nie później niż 14 dni przed upływem terminu płatności – może ustalić inny termin zapłaty nieprzekraczający danego roku kalendarzowego. Dodatkowo tarcza 2.0 w art. 15j ust. 2 specustawy o COVID-19 upoważniła ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa do przesunięcia ww. terminu w drodze rozporządzenia. Minister dotąd z tej kompetencji nie skorzystał. Tarcza 4.0 ponownie przesunęła termin na uiszczenie opłaty rocznej za 2020 r. do 31 stycznia 2021 r. Ponadto uchyliła upoważnienie dla ministra z art. 15j ust. 2 specustawy o COVID-19.
Pomniejszenie stawki
Ustawodawca w dodanym art. 15jd ust. 1 pkt 1 do specustawy o COVID-19 (ustawa z 31 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych; Dz.U. z 2020 r. poz. 374; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1086) upoważnił radę/sejmik do przyjęcia uchwały dotyczącej możliwości pomniejszenia opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości należącej do danej JST. Ulga ta ma przysługiwać przedsiębiorcom (na takich samych zasadach również organizacjom pozarządowym), których kondycja finansowa uległa istotnemu pogorszeniu w związku z epidemią koronawirusa. Decyzję o wydaniu takiego aktu ustawodawca pozostawił do uznania rady czy sejmiku. Zatem uchwały podjąć nie muszą, tylko mogą.
Przyjęto, że organ stanowiący JST stosuje w uchwale te same zasady, które określono dla gruntów Skarbu Państwa. Jakie? Wyjaśnia to nowy art. 15ja specustawy. Zgodnie z nim obniżenie wysokości opłaty rocznej za 2020 r. ma przysługiwać przedsiębiorcy, który wykorzystuje nieruchomość (oddaną mu w użytkowanie wieczyste) do prowadzenia na niej działalności gospodarczej. Pomniejszenie ma być proporcjonalne do liczby dni w roku, w których obowiązywał stan zagrożenia epidemicznego oraz stan epidemii z powodu COVID-19.
Obniżenie wysokości tej daniny będzie możliwe pod warunkiem, że:
- wystąpił spadek obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19;
- wnioskodawca zgłosił organowi wykonawczemu JST wniesienie opłaty w pomniejszonej wysokości, przed upływem 31 stycznia 2021 r.;
- nie ma zaległości w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Pracy lub Fundusz Solidarnościowy do końca trzeciego kwartału 2019 r.
Zwolnienie na trzy miesięce
Z kolei w art. 15jd ust. 1 pkt 2 specustawy o COVID-19 zawarta jest delegacja dla lokalnego prawodawcy o możliwości przyjęcia uchwały o niepobieraniu czynszu najmu i dzierżawy oraz opłaty z tytułu oddania nieruchomości w użytkowanie przypadających JST. Przy czym analogicznie jak dla nieruchomości Skarbu Państwa (określonych w art. 15jb specustawy o COVID-19) zwolnienie to dotyczy okresu trzech kolejnych miesięcy po dokonaniu stosownego zgłoszenia. Pomoc ma przysługiwać przedsiębiorcy (organizacji pozarządowej), którego kondycja finansowa uległa pogorszeniu w związku z epidemią COVID-19.
Warunkiem tego zwolnienia będzie zgłoszenie przez wnioskodawcę zamiaru wnoszenia czynszu (z pominięciem należności za wskazany we wniosku okres kolejnych trzech miesięcy). Zgłoszenie zainteresowany będzie musiał wnieść przed upływem terminu do uiszczenia czynszu organowi wykonawczemu JST lub kierownikowi samorządowej jednostki organizacyjnej, na rzecz której ustanowiono trwały zarząd na podstawie art. 45 ust. 1 lub art. 60 ust. 3 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.
Ale uwaga, uprawnienie będzie przysługiwało tylko podmiotom, które nie mają zaległości w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Pracy lub Fundusz Solidarnościowy do końca trzeciego kwartału 2019 r.
Zwolnienie z opłat, analogicznie jak w przypadku ich pomniejszenia, będzie uwarunkowane spadkiem obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19. Ustawodawca w art. 15jc specustawy o COVID-19 określił, jak to obliczyć [ramka 2].
Ramka 2
Ustawowa definicja
Przez spadek obrotów gospodarczych rozumie się spadek sprzedaży towarów lub usług, w ujęciu ilościowym lub wartościowym nie mniej niż o:
• 15 proc., obliczony jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanych dwóch kolejnych miesięcy kalendarzowych, przypadających w okresie po 1 stycznia 2020 r. do dnia poprzedzającego dzień dokonania zgłoszenia, o którym mowa w art. 15ja pkt 1 lub art. 15jb pkt 1 specustawy o COVID-19, w porównaniu do łącznych obrotów z analogicznych dwóch kolejnych miesięcy kalendarzowych roku poprzedniego; za miesiąc uważa się także 30 kolejno po sobie następujących dni kalendarzowych, w przypadku gdy dwumiesięczny okres porównawczy rozpoczyna się w trakcie miesiąca kalendarzowego, to jest w dniu innym niż pierwszy dzień danego miesiąca kalendarzowego, lub
• 25 proc., obliczony jako stosunek obrotów z dowolnie wskazanego miesiąca kalendarzowego, przypadającego po 1 stycznia 2020 r. do dnia poprzedzającego dzień dokonania zgłoszenia, o którym mowa w art. 15ja pkt 1 lub art. 15jb pkt 1 specustawy o COVID-19, w porównaniu do obrotów z miesiąca poprzedniego; za miesiąc uważa się także 30 kolejno po sobie następujących dni kalendarzowych, w przypadku gdy okres porównawczy rozpoczyna się w trakcie miesiąca kalendarzowego, to jest w dniu innym niż pierwszy dzień danego miesiąca kalendarzowego. ©℗
Złożenie oświadczenia
Przedsiębiorca (organizacja pozarządowa) ubiegający się o obniżenie opłat lub zaniechanie ich wpłaty będzie musiał złożyć oświadczenie:
- o wystąpieniu spadku obrotów gospodarczych w wysokości wskazanej w tarczy 4;
- o niezaleganiu w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Pracy lub Fundusz Solidarnościowy do końca trzeciego kwartału 2019 r.;
- że wykorzystuje nieruchomość do prowadzenia działalności gospodarczej.
Dokument ten będzie wnoszony pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. Uwaga! Wnioskodawca będzie musiał zawrzeć w oświadczeniu następującą klauzulę: ,,Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”. Zastąpi ona pouczenie organu o ewentualnej odpowiedzialności.
Wymagana procedura
Przedsiębiorca (organizacja pozarządowa) wraz ze zgłoszeniem musi przedstawić informacje, o których mowa w art. 37 ust. 5 ustawy z 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (Dz.U. z 2020 r. poz. 708). Chodzi tu o dokumenty związane z pomocą de minimis. Przy czym ustawodawca w art. 15jc ustawy o COVID-19 ustalił, że za dzień udzielenia pomocy publicznej uznaje się dzień dokonania zgłoszenia.
Jeżeli chodzi o procedurę rozpatrywania wniosków, to należy wskazać, że tarcza 4.0 ustaliła, że włodarz (starosta lub marszałek województwa) będzie mógł zażądać przedstawienia w terminie 30 dni dokumentów potwierdzających spełnienie przesłanek lub warunków udzielenia pomocy de minimis. Nieprzedłożenie w terminie żądanych dokumentów, niezłożenie oświadczenia lub stwierdzenie przez organ, iż nie zostały spełnione przesłanki lub warunki udzielenia pomocy, stanowić będzie podstawę do dochodzenia opłaty rocznej lub należności z tytułu umów najmu, dzierżawy lub użytkowania w pełnej wysokości.
Zwolnienie z obowiązku uiszczania opłaty rocznej lub pomniejszenie czynszu za najem lub dzierżawę będzie stanowić pomoc publiczną mającą na celu zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce, o której mowa w Komunikacie Komisji UE – Tymczasowe ramy środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki w kontekście trwającej epidemii COVID-19
