Subskrybuj nas na Youtube
Nasz wójt zamierza zmienić uchwałę w sprawie dotowania niepublicznych przedszkoli. Chce zobowiązać jednostki korzystające z tych środków do oznaczania każdego dokumentu wydatkowego (np. faktury) opisem i pieczęcią „wydatek sfinansowany z dotacji w kwocie (…)”. Czy będzie to legalne rozwiązanie?
Zapis obligujący niepubliczne przedszkola do opatrywania każdego dokumentu opisem o sfinansowaniu danego wydatku środkami dotacyjnymi w określonej kwocie nie może być zawarty w uchwale dotacyjnej. Wykracza to poza zakres upoważnienia ustawowego dla rady gminy wynikającego z art. 38 ust. 1 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych. Podstawą prawną wydatkowania dotacji dla niepublicznych przedszkoli jest uchwała. Z ust. 1 wyżej wymienionego przepisu wynika, że organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego ustala w niej tryb udzielania i rozliczania dotacji, o których mowa w art. 15‒21, 25, 26, 28‒31a i 32, oraz tryb przeprowadzania kontroli prawidłowości pobrania i wykorzystania tych środków.
Uchwała wskazuje, jakie dane zawrzeć we wniosku o dotację i w rozliczeniu oraz jaki jest termin na przekazanie informacji o liczbie dzieci objętych wczesnym wspomaganiem rozwoju, uczniów, wychowanków, uczestników zajęć rewalidacyjno-wychowawczych lub słuchaczy kwalifikacyjnych kursów zawodowych (art. 34 ust. 2). Organ dotujący przetwarza te dane, także z wykorzystaniem systemów teleinformatycznych.
Z powyższej regulacji trudno jednoznacznie wywieść zasadność czy niezasadność umieszczania w uchwale dotacyjnej sugerowanych przez wójta zapisów o oznaczaniu każdego dokumentu wydatkowego stosownym opisem. Pomocne w tym zakresie może być orzecznictwo sądowo-administracyjne, ukształtowane na kanwie zarówno nieobowiązujących już przepisów ustawy o systemie oświaty, jak i wspomnianej ustawy o finansowaniu zadań oświatowych.
Jeśli chodzi o poprzedni stan prawny, to na uwagę zasługuje wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 12 grudnia 2013 r. (sygn. akt II GSK 1482/12), w którym stwierdzono, że użyte w art. 90 ust. 4 ustawy o systemie oświaty określenie „tryb rozliczania dotacji... oraz termin i sposób rozliczenia dotacji” należy odnosić do czynności o charakterze materialno-technicznym z zakresu księgowości i rachunkowości. Tryb rozliczania oznacza zwłaszcza zasady i terminy zgłaszania korekty danych stanowiących podstawę naliczenia dotacji oraz sprawozdawczości dla organu dotującego. W tak rozumianym upoważnieniu nie mieści się ustanawianie obowiązku opatrywania opisem o określonej treści dokumentów księgowych.
Podobnie uznał NSA w wyroku z 20 kwietnia 2017 r. (sygn. akt II GSK 5235/16). Podkreślono, że określenie „tryb rozliczania dotacji oraz termin i sposób rozliczenia dotacji” należy odnosić do czynności o charakterze materialno-technicznym z zakresu księgowości i rachunkowości. Tak więc i w tym przypadku w tak rozumianym upoważnieniu nie mieści się ustanawianie obowiązku opatrywania faktur opisem o określonej treści.
Warto też odnotować stanowisko zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 31 stycznia 2019 r. (sygn. akt III SA/Wr 559/18). W uzasadnieniu zaakcentowano m.in., że organ dotujący, ustalając tryb rozliczania dotacji w ramach ww. upoważnienia ustawowego z art. 38 ust. 1 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, nie jest umocowany do „…nakładania na podmiot dotowany obowiązku «wzbogacania» dokumentów źródłowych dotyczących wydatków pokrytych z dotacji ww. opisem, pieczęcią i podpisem. Użyte w art. 38 ust. 1 u.f.z.o. określenie «tryb udzielania i rozliczania dotacji» należy odnosić do czynności o charakterze materialno-technicznym z zakresu księgowości i rachunkowości. (…)
W tak rozumianym upoważnieniu nie mieści się ustanawianie obowiązku opatrywania pieczęcią, podpisem i opisem o określonej treści faktur (rachunków)”. Jednocześnie we wspomnianym orzeczeniu podkreślono, że żądanie tego typu danych byłoby uzasadnione, lecz tylko w razie kontroli prawidłowości wykorzystania dotacji. Co jednak istotne, stanowienie ww. zapisów w uchwale wykracza poza obowiązki beneficjenta związane z rozliczeniem dotacji. Dodatkowo sąd odrzucił pogląd gminy, że takie rozwiązanie pozwoliłoby na weryfikację wydatków w kontekście art. 35 ww. ustawy na etapie przekazywania dotacji. Z powyższego wynika więc, że względy celowościowe nie mogą uzasadniać zapisów ukierunkowanych na lepszą weryfikację wydatków.
Z argumentów natury prawnej wynika zatem, że wójt, a docelowo rada gminy, podejmując uchwałę, nie mogą ustanawiać zapisów w proponowanym zakresie. Z dużym prawdopodobieństwem mogłyby one zostać podważone bądź wskutek rozstrzygnięcia nadzorczego regionalnej izby obrachunkowej, bądź wskutek skargi wniesionej do właściwego miejscowo wojewódzkiego sądu administracyjnego przez organ prowadzący niepubliczne przedszkole.
Podstawa prawna
Art. 15‒21, 25, 26, 28‒31a, 32, art. 34 ust. 2, art. 38 ust. 1 ustawy z 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (Dz.U. poz. 2203 ze zm.).
Art. 90 ust. 4 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.).
