Jestem wójtem, a ostatnio otrzymałem propozycję startu w wyborach parlamentarnych do Sejmu. Czy mogę w nich wystartować? Czy jeśli uzyskam mandat, mogę być jednocześnie wójtem i posłem?
ikona lupy />
Dr Jakub Szmit Uniwersytet Gdański / DGP
Bierne prawo wyborcze do Sejmu określa konstytucja w art. 99, wskazując, że kandydatem na posła może być obywatel polski, który najpóźniej w dniu wyborów kończy 21 lat. Należy zatem przyjąć, że osoba będąca wójtem (a także burmistrzem lub prezydentem miasta) może kandydować w wyborach parlamentarnych i ubiegać się o mandat poselski.
Czym innym jest jednak możliwość startu w wyborach, a czym innym możliwość łączenia uzyskanego mandatu z pełnieniem określonych funkcji. Ustawa zasadnicza w art. 103 ust. 1 i 2 wymienia wprost, jakich funkcji nie można łączyć z mandatem posła. W przepisach tych nie została co prawda wskazana funkcja wójta, ale należy wziąć pod uwagę, że ust. 3 tego przepisu zawiera upoważnienie do poszerzenia w drodze ustawowej tego katalogu o inne funkcje publiczne.
Wójt gminy Iława: Program 500+ to dwie strony medalu
Wójt gminy Iława: Program 500+ to dwie strony medalu

Zobacz również
W przypadku wójta kluczowe znaczenie ma art. 27 ust. 4 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 506 ze zm.), w którym prawodawca wprowadził zakaz łączenia funkcji wójta oraz jego zastępcy z mandatem posła lub senatora (na mocy właściwych ustaw samorządowych te same zakazy dotyczą także członków zarządów powiatów, w tym starosty, oraz zarządów województw, w tym marszałka).
Należy też wskazać regulację zawartą w ustawie z 5 stycznia 2011 r. kodeks wyborczy (t.j. Dz.U. 2019 r., poz. 684). Akt ten określa m.in. okoliczności skutkujące wygaśnięciem mandatu posła i przewiduje, że jedną z nich jest zajmowanie w dniu wyborów stanowiska lub funkcji, których nie można z nim łączyć (art. 247 par. 1 pkt 5). Rygoryzm tego rozwiązania łagodzi jednak par. 3 tego samego przepisu, który wskazuje, że powyższy skutek następuje, jeżeli osoba wybrana na posła nie przedstawi marszałkowi Sejmu oświadczenia o złożeniu rezygnacji z zajmowanego stanowiska lub pełnionej funkcji. Musi to zrobić w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia przez Państwową Komisję Wyborczą w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej wyników wyborów do Sejmu.
Podsumowując, wójt może kandydować do Sejmu, lecz w przypadku wyboru na posła ma on 14 dni na podjęcie decyzji o rezygnacji z pełnienia dotychczasowej funkcji pod rygorem wygaśnięcia mandatu posła.
Dr Jakub Szmit Uniwersytet Gdański