Laureatami siódmej edycji Pereł Samorządu zostały w poszczególnych kategoriach Poznań, Kędzierzyn-Koźle, Aleksandrów Łódzki oraz gmina wiejska Iława. Na uroczystej gali, która trzeci już raz odbyła się w gdyńskim Muzeum Emigracji, uhonorowano też po raz pierwszy liderów dobrych praktyk
– To dla nas wielki zaszczyt i honor, że ta debata już po raz trzeci odbywa się w naszym mieście – mówił, rozpoczynając tegoroczną galę Pereł Samorządu, Wojciech Szczurek, prezydent Gdyni. A Krzysztof Jedlak, redaktor naczelny Dziennika Gazety Prawnej, wchodząc na scenę, zauważył, że choć jesteśmy niedługo po wyborach samorządowych, to na sali jest wiele znajomych osób. – To znaczy, że Perły Samorządu żadnej weryfikacji się nie boją – stwierdził. – Nagrody trafiają do tych samorządów, które najlepiej rozwiązują potrzeby ludzi i najlepiej odpowiadają na ich potrzeby – dodał.
A jak wybierane były tegoroczne perły? O metodyce, za którą odpowiadał merytoryczny partner rankingu, firma Deloitte, opowiedziała samorządowcom Julia Patorska, liderka zespołu analiz ekonomicznych oraz Marta Gocłowska z zespołu ds. sektora publicznego (metodologia: patrz ramka).
Zgromadzonych na sali włodarzy i samorządowców najbardziej jednak interesowało to, na których miejscach znajdą się ich miasta i gminy. Prowadzący galę Marek Tejchman, zastępca redaktora naczelnego DGP, zapraszał na scenę włodarzy pierwszych dziesiątek gmin w poszczególnych kategoriach. Wyróżnieni otrzymywali pamiątkowe dyplomy. Pierwsi na scenę zostali zaproszeni przedstawiciele gmin wiejskich. Trzy najlepsze miejsca przypadły w tej kategorii Strawczynowi (III m.), debiutującej w rankingu Płużnicy (II m.), a perłę dla najlepszej gminy, podobnie jak przed rokiem, odebrał Krzysztof Harmaciński, wójt gminy wiejskiej Iława. W kategorii gmin miejsko-wiejskich w najlepszej trójce znalazły się: Bobowa (III m.), Prusice (II m.) oraz plasujący się na pierwszym miejscu Aleksandrów Łódzki. Już po raz szósty statuetkę z perłą otrzymał burmistrz miasta Jacek Lipiński. Najlepszymi miastami wśród tych do 100 tys. mieszkańców okazały się Legionowo (III m.), Świdnica (II m.) i Kędzierzyn-Koźle, któremu po raz pierwszy udało się sięgnąć po najwyższe trofeum. Wśród największych miast III miejsce przypadło Łodzi, drugie Gdańskowi, a pierwsze Poznaniowi, w imieniu którego nagrodę odebrał wiceprezydent Bartosz Guss.
Po raz pierwszy na gali Pereł Samorządu zostali też wyróżnieni liderzy dobrych praktyk. Kapituła konkursu przyznała dyplomy w czterech kategoriach: środowisko i gospodarka odpadami, polityka senioralna, oświata oraz gospodarka. Aż trzykrotnie na scenie pojawiał się prezydent Gdyni Wojciech Szczurek. Miasto zostało wyróżnione za wspieranie budowy ogrodów deszczowych i tym samym poprawę małej retencji w mieście, za kompleksowo opracowany i wdrażany projekt Fonolandia, uczący odpowiedzialnego i bezpiecznego korzystania z mediów cyfrowych i urządzeń mobilnych oraz działania na rzecz profilaktyki uzależnień. Trzecia kategoria to gospodarka. Tu laur przypadł za program wspierania firm rodzinnych. Dwukrotnie dyplomy trafiły wprost do prezydent Gdańska Aleksandry Dulkiewicz: za aktywizację osób starszych, czyli utworzenie pierwszego w Polsce Centrum Pracy dla Seniorek i Seniorów, a także w dziedzinie oświaty za eksperyment pedagogiczny „Model edukacji włączającej dla uczniów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu”.
Również wiceprezydent Poznania w tej części gali pojawiał się dwa razy na scenie – odebrał dyplomy za dobre praktyki gospodarcze – model 3D miasta, zintegrowany z bazą systemu informacji przestrzennej, pozwalający mieszkańcom i inwestorom na łatwy dostęp do danych przestrzennych i związanych z nimi usług, a także m.in. za ciekawe inicjatywy dla osób starszych w ramach programu „Poznań Viva Senior”. W polityce senioralnej doceniona została również Łódź, która wypracowała pierwszy w Polsce model domu wielopokoleniowego. Za naukę języka chińskiego w kilkunastu publicznych szkołach i przedszkolach uhonorowany został w kategorii oświatowej Rzeszów, a w kategorii środowisko wyróżnienie otrzymała Bydgoszcz, która jako pierwsza w Polsce stworzyła obejmujący całe miasto projekt budowy i przebudowy kanalizacji deszczowej z dostosowaniem jej do zmian klimatycznych.
Ciekawe inicjatywy okazały się mocną stroną nie tylko wielkich miast, lecz także tych znacznie mniejszych, a nawet wręcz niewielkich gmin. Za inteligentną gospodarkę odpadami z wykorzystaniem podziemnych pojemników oraz działania prowadzące do ograniczania ilości śmieci komunalnych dyplom odebrał Ciechanów, a za gospodarkę odpadami zbieranymi z wysp i brzegów wód oraz inicjatywę odbierania olejów jadalnych od mieszkańców – niewielka gmina Iława. Beata Klimek, prezydent Ostrowa Wielkopolskiego, weszła zaś na scenę po laur gospodarczy. Jej miasto, stawiając na energetykę, stworzyło Ostrowski Rynek Energetyczny z ważnym elementem – systemem ekologicznej elektromobilności. Marcin Skonieczka, wójt niewielkiej gminy Płużnica, cieszył się z dyplomu za Płużnickie Forum Edukacyjne.
Jak wybieraliśmy perły wśród samorządów
Perły wręczamy w czterech kategoriach: gmina wiejska, gmina miejsko-wiejska, gmina miejska do 100 tys. mieszkańców i gmina miejska zamieszkiwana przez ponad 100 tys. mieszkańców. Każda gmina mogła bezpłatnie wypełnić i przesłać ankietę. Pytania dotyczyły m.in. zarządzania, finansów, przestrzeni i infrastruktury, gospodarki, oświaty i wychowania, zdrowia, polityki senioralnej, transportu publicznego, smart city oraz środowiska i gospodarki odpadami. Część odpowiedzi punktowana była w sposób zero-jedynkowy. Wiele też ocenianych było metodą benchmarkową – przez porównanie z pozostałymi. Na tej podstawie wyselekcjonowaliśmy grupę najlepszych. Następnie do pracy przystąpiła Kapituła Rankingu. Jej ocenie podlegały odpowiedzi na pytania otwarte, które zadaliśmy w czterech dziedzinach: gospodarka, oświata i wychowanie, polityka senioralna oraz środowisko i gospodarka odpadami – tych samych, w których szukaliśmy liderów dobrych praktyk. W skład Kapituły weszli: Agnieszka Dawydzik (menedżer w zespole ds. sektora publicznego, Deloitte), Marta Gadomska-Byrska (szefowa działu dodatki poradnicze i wydawnictwa specjalne Dziennika Gazety Prawnej oraz redaktor naczelna Tygodnika Gazeta Prawna), Zofia Jóźwiak (redaktor dodatku „Samorząd i administracja” Dziennika Gazety Prawnej) oraz prof. Jacek Szlachta z katedry Rozwoju Regionalnego i Przestrzennego, Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.