Subskrybuj nas na Youtube
Rada gminy podjęła uchwałę w sprawie nadania statutu sołectwa. Prokurator rejonowy wniósł na nią skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wlkp., zaskarżając ją w części obejmującej § 7 pkt 4 przyznający kompetencje w zakresie wyboru sołtysa i rady sołeckiej zebraniu wiejskiemu, a także § 15 ust. 1 oraz § 17 ust. 1 w zakresie w jakim przepisy te odnoszą się do zebrania wiejskiego, jako organu elekcyjnego.
Prokurator zaskarżył również § 8 pkt 5 nakładający na sołtysa obowiązek uczestnictwa w sesjach Rady Gminy.
Organ był zdania, że przyznanie zebraniu wiejskiemu kompetencji wyboru i odwołania sołtysa oraz rady sołeckiej, narusza przepisy ustawy o samorządzie gminnym. Podobnie jak zmuszanie przewodniczącego organu wykonawczego jednostki pomocniczej gminy, czyli sołtysa, do uczestniczenia w pracach rady gminy.
Przepisy stanowią, że może on się pojawić na sesji, ale nie musi. Przyjęty przez radę zapis uchwały byłby sprzeczny również z konstytucją.
WSA 16 maja br. stwierdził nieważność uchwały w zaskarżonych przez prokuratora częściach.
Sąd przypomniał, że zebranie wiejskie jest organem uchwałodawczym w sołectwie, natomiast sołtys – organem wykonawczym, którego działalność wspomaga rada sołecka. Zgodnie natomiast z ustawą o samorządzie gminnym, sołtys oraz członkowie rady sołeckiej wybierani są w głosowaniu tajnym, bezpośrednim, spośród nieograniczonej liczby kandydatów, przez stałych mieszkańców sołectwa uprawnionych do głosowania.
Zdaniem WSA, w polskim porządku prawnym brak jest przepisu, z którego wynikałyby uprawnienia zebrania wiejskiego do dokonywania wyboru oraz do odwoływania sołtysa, czy też rady sołeckiej. Prawo wybierania tych organów przysługuje osobom fizycznym mającym status stałego mieszkańca sołectwa i uprawnionym do głosowania w wyborach powszechnych. Zebranie wiejskie jest zaś bytem odrębnym od ogółu uprawnionych do głosowania mieszkańców danej jednostki pomocniczej, mimo iż skład obu tych gremiów pokrywa się.
Przyznanie zebraniu wiejskiemu charakteru elekcyjnego pozostawałoby w sprzeczności z ustawą, która nadała zebraniu wiejskiemu wyłącznie uprawnienia uchwałodawcze.
Sąd podkreślił, że przepisy umożliwiają sołtysowi uczestnictwo w pracach rady gminy na zasadach określonych w statucie gminy, natomiast nie ma on takiego obowiązku. Zobligowanie organu do uczestniczenia w sesjach rady gminy istotnie naruszałoby wskazane przez prokuratora przepisy ustawy o samorządzie gminnym.