Certyfikacja ułatwi weryfikację wykonawców. Sprawdź, co czeka zamawiających

Kiedy wejdą w życie przepisy dotyczące certyfikacji

Ustawa o certyfikacji – z pewnymi wyjątkami – wchodzi w życie po upływie 10 miesięcy od dnia ogłoszenia, czyli z dniem 12 lipca 2026 r. Dopiero od tego dnia będzie można m.in. zawierać umowy z podmiotami certyfikującymi i zacząć ubiegać się o certyfikat.

Do wspomnianych wyjątków należą m.in. regulacje dotyczące podmiotów certyfikujących niepodleganie wykluczeniu, umów zawieranych z tymi podmiotami, procedur certyfikacji oraz akredytacji podmiotów ubiegających się o certyfikację (art. 14, art. 19–23, art. 25 i art. 32–35 ustawy o certyfikacji) – które wejdą w życie po upływie czterech miesięcy od dnia ogłoszenia (tj. 12 stycznia 2026 r.).

Dlaczego wprowadzono przepisy dotyczące certyfikacji

Wprowadzenie systemu certyfikacji wykonawców w zamówieniach publicznych jest odpowiedzią na problemy, z którymi zmagają się wykonawcy, związane z oceną oferentów. Jednym z najbardziej czasochłonnych etapów postępowania o zamówienie publiczne jest bowiem weryfikacja przesłanek wykluczenia wykonawcy oraz ocena spełniania przez niego warunków udziału w postępowaniu. Co więcej: właśnie na tym etapie najczęściej dochodzi do sporów pomiędzy wykonawcami a zamawiającymi oraz w konsekwencji – licznych odwołań kierowanych do Krajowej Izby Odwoławczej (dalej: KIO). Postępowania odwoławcze, poza oczywistymi konsekwencjami finansowymi, skutkują również opóźnieniem realizacji zamówienia.

Jakie certyfikaty będą wydawane?

Z art. 3 ust. 1 ustawy o certyfikacji wynika, że wykonawca będzie mógł uzyskać dwa rodzaje certyfikatów:

►niepodlegania wykluczeniu – aby wykazać brak podstaw wykluczenia go z postępowania na dostawy, usługi i roboty budowlane oraz
► zdolności wykonawcy – aby potwierdzić spełnienie warunków udziału w postępowaniu.

Zamawiający nie będą zobowiązani do żądania wyłącznie certyfikatu, a wykonawcy, którzy nie zdecydują się na jego uzyskanie, nadal będą mogli wykazywać brak podstaw wykluczenia oraz spełnianie warunków udziału w postępowaniu w dotychczasowy sposób. W praktyce oznacza to, że nowy mechanizm nie zastąpi istniejących procedur, lecz będzie dodatkową, alternatywną ścieżką. Jego rolą jest przede wszystkim ułatwienie i przyspieszenie oceny wykonawców, przy jednoczesnym zachowaniu pełnej swobody wyboru po stronie przedsiębiorców.

Uwaga! Ustawa o certyfikacji nie ma zastosowania do zamówień w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa.

Jaki będzie zakres certyfikacji?

Zgodnie z art. 3 ustawy o certyfikacji system certyfikacji ma potwierdzić, że wykonawca nie podlega wykluczeniu z postępowania o udzielenie zamówienia oraz że posiada zdolność do jego należytego wykonania.

►Certyfikat braku postaw wykluczenia. Zakres certyfikacji obejmuje weryfikację braku przesłanek wykluczenia:
– obligatoryjnych – o których mowa w art. 108 ust. 1 pkt 1–5 i ust. 2 ustawy p.z.p – chodzi tutaj m.in. o wykluczenie z powodu skazania za niektóre przestępstwa, wykluczenie wykonawcy, wobec którego prawomocnie orzeczono zakaz ubiegania się o zamówienia publiczne lub wykluczenie z powodu stosowania praktyk zakłócających konkurencję i
– fakultatywnych – wskazanych w art. 109 ust. 1 pkt 1–5 i 7–10 ustawy p.z.p. – pozwalają one m.in. wykluczyć wykonawcę, który: naruszył obowiązki dotyczące płatności podatków, opłat lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne; naruszył obowiązki w dziedzinie ochrony środowiska, prawa socjalnego lub prawa pracy; w stosunku do którego zostało otwarte postępowanie likwidacyjne, ogłoszono upadłość.

W praktyce certyfikat będzie potwierdzeniem, że wobec wykonawcy lub osób wchodzących w skład jego organów nie zapadły prawomocne wyroki ani decyzje administracyjne dotyczące m.in. przestępstw gospodarczych, korupcyjnych, skarbowych czy związanych z naruszeniem praw pracowniczych i środowiskowych.
Certyfikacja ma potwierdzać również, że wykonawca nie znajduje się w sytuacji ekonomicznej lub organizacyjnej, która mogłaby uniemożliwić mu prawidłową realizację zamówienia – np. że nie jest w stanie upadłości lub likwidacji oraz że nie dopuścił się poważnych naruszeń zawodowych mogących podważać jego wiarygodność.

Uwaga! Certyfikacja nie obejmuje:

• tzw. zmowy przetargowej, która jest jedną z przesłanek wykluczenia wskazanych w art. 108 ust. 1 pkt 6 ustawy p.z.p., gdyż jej stwierdzenie wymaga indywidualnej oceny w ramach konkretnego postępowania o udzielenie zamówienia.
• konfliktu interesów w rozumieniu art. 56 ust. 2 ustawy p.z.p. – którego nie można skutecznie wyeliminować w inny sposób niż przez wykluczenie wykonawcy.

►Certyfikat zdolności wykonawcy (do należytego wykonania zamówienia na roboty budowlane, dostawy lub usługi). W tym obszarze certyfikacja ma potwierdzać, że wykonawca spełnia warunki udziału w postępowaniu w zakresie dotyczącym:

• zdolności do występowania w obrocie gospodarczym;
• uprawnień do prowadzenia określonej działalności gospodarczej lub zawodowej, jeśli wynika to z odrębnych przepisów;
• sytuacji ekonomicznej lub finansowej;
• zdolności technicznej lub zawodowej.

Jak będzie badany brak przesłanek wykluczenia

Certyfikacja obejmuje weryfikację, czy wykonawca nie znajduje się w okresie wykluczenia z postępowania wynikającym z przesłanek wskazanych w art. 111 pkt 1–6 ustawy p.z.p. Regulacje te wskazują, na jaki okres wykonawca zostaje wykluczony w konkretnych przypadkach, np. skazania lub innego wyroku. Jednocześnie ustawodawca zastrzegł, że certyfikat potwierdza brak ogólnych przesłanek wykluczenia, natomiast nie zastępuje oceny zamawiającego w odniesieniu do okoliczności powstałych w toku danego postępowania.
Warunkiem udzielenia certyfikatu w zakresie niepodlegania wykluczeniu jest potwierdzenie braku przesłanek wykluczenia z postępowania, a jeżeli takie przesłanki istnieją – wykazanie spełnienia warunków tzw. self-cleaningu.

Ustawa o certyfikacji, podobnie jak prawo zamówień publicznych, przewiduje również procedurę self-cleaningu wykonawców (samooczyszczenia). Inaczej mówiąc: w przypadku niepotwierdzenia braku istnienia podstaw wykluczenia, o których mowa w art. 108 ust. 1 pkt 1, 2 i 5, lub art. 109 ust. 1 pkt 2–5 i 7–10 ustawy p.z.p. możliwy jest self cleaning, pod warunkiem że wykonawca objął go zakresem wniosku i wykaże, że spełnia łącznie trzy warunki:

• naprawił lub zobowiązał się do naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem, wykroczeniem lub swoim nieprawidłowym postępowaniem, w tym poprzez zadośćuczynienie pieniężne;
• wyczerpująco wyjaśnił fakty i okoliczności związane z przestępstwem, wykroczeniem lub swoim nieprawidłowym postępowaniem oraz spowodowanymi przez nie szkodami, aktywnie współpracując odpowiednio z właściwymi organami, w tym organami ścigania, lub zamawiającym;
• podjął konkretne środki techniczne, organizacyjne i kadrowe, odpowiednie do zapobiegania dalszym przestępstwom, wykroczeniom lub nieprawidłowemu postępowaniu, takie jak: reorganizacja personelu, wdrożenie systemu kontroli, itd.

Podmiot certyfikujący ocenia, czy te działania są wystarczające do potwierdzenia rzetelności wykonawcy, biorąc pod uwagę powagę i okoliczności czynu. Jeżeli uzna je za niewystarczające, odmawia udzielenia certyfikacji, podając uzasadnienie faktyczne i prawne.

Potwierdzenie spełniania warunków udziału w postępowaniu

Certyfikacja może obejmować także potwierdzenie zdolności wykonawcy do należytego wykonania zamówienia – niezależnie od tego, czy dotyczy ono robót budowlanych, dostaw czy usług. W tym zakresie wykonawca sam będzie wskazywać podmiotowi certyfikującemu, jakie zdolności mają zostać objęte certyfikacją, a także określi sposób ich spełniania (w przypadku zdolności do występowania w obrocie gospodarczym oraz uprawnień do prowadzenia określonej działalności gospodarczej lub zawodowej) oraz – tam, gdzie to wymagane – poziom zdolności (w przypadku określania sytuacji ekonomicznej lub finansowej).

Poziomy zdolności obejmują w szczególności posiadanie przez wykonawcę:

• rocznych przychodów,
• stosunku aktywów do zobowiązań,
• ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej,
• zdolności kredytowej,
• środków finansowych.

W przypadku zdolności technicznej lub zawodowej ich poziom obejmuje posiadanie przez wykonawcę lub osoby, które będą realizowały zamówienie:

• określonego wykształcenia,
• kwalifikacji zawodowych,
• doświadczenia,
• potencjału technicznego,
• spełnianie wymogów odnoszących się do określonych norm zarządzania jakością, w tym w zakresie dostępności dla osób niepełnosprawnych, oraz do określonych systemów lub norm zarządzania środowiskowego.

Warto w tym miejscu zaznaczyć, że w myśl znowelizowanego art. 112 ust. 3 ustawy p.z.p. zamawiający może odstąpić od określania poziomów zdolności technicznej lub zawodowej, gdy nie jest to możliwe ze względu na charakter zamówienia albo gdy dla danego przedmiotu zamówienia poziomy zdolności nie zostały określone, co zamawiający wskazał w specyfikacji warunków zamówienia lub innych dokumentach zamówienia.

Istotnym elementem systemu jest standaryzacja poziomów zdolności. Wykonawca, chcąc wykazać odpowiedni poziom zdolności w zakresie doświadczenia czy kwalifikacji, zobowiązany będzie wskazać m.in. przedmiot i charakter realizowanych robót, dostaw czy usług, ich rozmiar, technologię lub materiały.

Szczegółowe poziomy zdolności dotyczące kwalifikacji zawodowych i doświadczenia zostaną określone w rozporządzeniach – dla robót budowlanych przez ministra właściwego ds. gospodarki w porozumieniu z innymi resortami branżowymi, a dla dostaw i usług przez ministra właściwego ds. gospodarki. Celem tego rozwiązania jest zapewnienie jednolitych, przewidywalnych kryteriów oceny zdolności wykonawców, które będą stosowane w procesie certyfikacji.

Uwaga! Warunkiem uzyskania certyfikatu zdolności do należytego wykonania zamówienia jest udowodnienie przez wykonawcę, że w wybranym zakresie dysponuje wymaganym potencjałem – finansowym, technicznym, organizacyjnym czy kadrowym. Podstawą oceny będą zarówno oświadczenia samego wykonawcy, jak i odpowiednie dokumenty oraz podmiotowe środki dowodowe (zgodnie z art. 128 ust. 6 ustawy p.z.p.).

Kto może ubiegać się o certyfikat?

O certyfikat będzie mógł się ubiegać każdy wykonawca zamówień publicznych, który posiada siedzibę lub miejsce zamieszkania w państwie Unii Europejskiej lub krajach będących stroną porozumienia w sprawie zamówień rządowych (GPA) lub innych umów międzynarodowych, które – na zasadzie wzajemności i równego traktowania – gwarantują dostęp do unijnego rynku zamówień publicznych.

Uwaga! Wykonawcy, którzy nie spełniają powyższego warunku, nie będą mogli uzyskać certyfikatu. Dotyczy to zarówno wykonawców działających samodzielnie, jak i w konsorcjum z podmiotami spełniającymi wskazane kryteria negatywne.

W przypadku certyfikatu zdolności wykonawcy ustawodawca pozwolił na wspólne ubieganie się o niego przez kilka podmiotów. W takiej sytuacji trzeba będzie ustanowić pełnomocnika do reprezentowania wykonawców w procedurze certyfikacji. Zdolność do należytego wykonania zamówienia będzie trzeba wykazać łącznie. Tak wystawionym certyfikatem wykonawcy działający wspólnie będą mogli się posługiwać wyłącznie w przypadku, w którym wspólnie ubiegają się o udzielenie zamówienia.

Akredytowane podmioty - jak będą wyłaniane?

Certyfikacji niepodlegania wykluczeniu dokonywać będą mogły akredytowane podmioty certyfikujące będące:

• jednostką sektora finansów publicznych w rozumieniu ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych,
• państwową jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, inną niż określona w pkt 1,
• jednoosobową spółką Skarbu Państwa.

Natomiast w przypadku certyfikacji zdolności wykonawcy – akredytowane podmioty certyfikujące. Nie muszą one należeć do jednego z trzech wyżej wymienionych rodzajów podmiotów.

> Proces akredytacji. Zarówno podmioty certyfikujące brak podstaw wykluczenia, jak i spełnianie warunków udziału w postępowaniu muszą przejść przez proces akredytacji, której udzielać będzie Polskie Centrum Akredytacji. Podmioty ubiegające się o uprawnienie do certyfikacji składają wniosek o udzielenie akredytacji w zakresie spełniania co najmniej wymagań określonych w normie PN-EN ISO/IEC 17029 „Ocena zgodności – Ogólne zasady i wymagania dla jednostek walidujących i weryfikujących'.

Polskie Centrum Akredytacji udzielać ma akredytacji podmiotom w oparciu o wymagania, określone w przepisach ustawy, a także rozporządzenia, które zostaną wydane przez ministra właściwego do spraw gospodarki oraz na podstawie programu akredytacji uzgodnionego z ministrem właściwym do spraw gospodarki. Centrum będzie też informować ministra właściwego do spraw gospodarki o akredytacji udzielonej podmiotowi certyfikującemu, a także o cofnięciu, ograniczeniu zakresu oraz zawieszeniu akredytacji podmiotowi certyfikującemu, niezwłocznie, nie później niż w następnym dniu roboczym od dnia tego zdarzenia.

Jak będzie przebiegała procedura certyfikacji - krok po kroku

Certyfikacja jest udzielana na wniosek wykonawcy, na podstawie umowy zawieranej z podmiotem certyfikującym.
►Krok 1:Zawarcie umowy. Procedura certyfikacyjna rozpoczyna się w dniu zawarcia. Ustawa określa katalog postanowień, które powinny zostać uregulowane w umowie, przy czym ma on charakter otwarty. Umowa w myśl art. 19 ustawy o certyfikacji powinna regulować m.in.:

• zasady ustalania wynagrodzenia i warunki jego zapłaty,
• wysokość opłat za czynności certyfikacyjne,
• reguły współdziałania stron w okresie ważności certyfikatu, a także
• prawa i obowiązki wykonawcy i podmiotu certyfikującego w sytuacjach przewidzianych ustawą (w tym związane z wykonywaniem nadzoru nad aktualnością ważności certyfikatu).

Uwaga! Wykonawca, przed zawarciem umowy lub po jej zawarciu, przekazuje podmiotowi certyfikującemu podmiotowe środki dowodowe, inne dokumenty lub oświadczenia w celu potwierdzenia braku istnienia podstaw wykluczenia lub posiadania zdolności do należytego wykonania zamówienia oraz dokumenty lub informacje związane z udowodnieniem spełnienia przesłanek self-cleaningu (jeżeli zaszła taka okoliczność).

Wykonawca po zawarciu umowy będzie mógł także złożyć oświadczenie, w którym wyrazi zgodę na zwrócenie się przez podmiot certyfikujący do właściwych organów o wydanie podmiotowych środków dowodowych potwierdzających, że wykonawca nie zalega z opłacaniem podatków i opłat oraz składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Oświadczenie to zachowuje ważność przez okres ważności certyfikatu, chyba że wykonawca odwoła to oświadczenie (art. 18 ust. 3 ustawy o certyfikacji).

►Krok 2.Złożenie wniosku. Wykonawca składa go do podmiotu certyfikującego. Powinien on zawierać:

• dane identyfikujące wykonawcę;
• określenie celu wniosku – wskazanie, czy certyfikacja dotyczy niepodlegania wykluczeniu, czy potwierdzenia zdolności wykonawcy – oraz zakres certyfikacji;
• wskazanie okresu, na jaki ma zostać udzielona certyfikacja;
• oświadczenie o niepodleganiu wykluczeniu – jeżeli wniosek dotyczy certyfikacji w tym zakresie;
• informację o zastosowaniu środków samooczyszczenia (tzw. self-cleaningu), jeśli miało to miejsce;
• oświadczenie o unikalności wniosku, które potwierdza, że wobec tego samego wykonawcy nie toczy się inna procedura certyfikacyjna w tym samym zakresie;
• inne niezbędne informacje, niewchodzące w zakres danych osobowych.

Uwaga! Wykonawca nie może składać wniosku o ten sam certyfikat do więcej niż jednego podmiotu (chyba że wcześniejsza procedura została już zakończona).

Ważne! Jeśli zainteresowany złoży taki sam wniosek do kilku podmiotów, rozpatrywany będzie tylko ten, który wpłynął jako pierwszy. Pozostałe nie będą brane pod uwagę.

►Krok 3:Weryfikacja przedsiębiorcy. Podmiot certyfikujący przeprowadza procedurę certyfikacji w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia zawarcia umowy, chyba że stanowi ona inaczej. W trakcie procedury certyfikacyjnej bada on sytuację wykonawcy w zakresie objętym wnioskiem, korzystając ze wszelkich dostępnych środków, w tym dokumentów, oświadczeń, rejestrów publicznych oraz innych baz danych, a także poprzez bezpośredni kontakt z podmiotami współpracującymi z wykonawcą.

Uwaga! Podmiot certyfikujący samodzielnie pozyskuje niezbędne środki dowodowe, jeżeli może to zrobić za pomocą bezpłatnych, ogólnodostępnych baz danych, w szczególności rejestrów publicznych lub gdy posiada prawo dostępu do takich rejestrów.

►Krok 4.Poinformowanie o wyniku weryfikacji. Efektem procesu certyfikacji jest zawiadomienie wykonawcy przez podmiot certyfikujący o udzieleniu albo odmowie udzielenia certyfikacji. Niżej piszemy o możliwości złożenia zastrzeżeń.

►Krok 5.Wydanie certyfikatu. Po udzieleniu certyfikacji wykonawca otrzymuje certyfikat, którym będzie mógł się posługiwać w kontaktach z zamawiającymi.

Możliwość złożenia zastrzeżeń

W przypadku odmowy udzielenia certyfikacji, wykonawca może złożyć zastrzeżenia do podmiotu certyfikującego w terminie 21 dni, licząc od dnia doręczenia wykonawcy zawiadomienia.

Do zastrzeżenia można dołączyć nowe podmiotowe środki dowodowe, oświadczenia, informacje lub dokumenty.

W przypadku ponownej odmowy udzielenia certyfikacji, procedura kończy się. O ponownej odmowie podmiot certyfikujący zawiadamia wykonawcę, podając uzasadnienie faktyczne i prawne.

Co znajdzie się w certyfikacie dla wykonawców zamówień publicznych?

Certyfikat zawiera m.in. dane podmiotu certyfikującego i wykonawcy, numer certyfikatu, zakres udzielonej certyfikacji (np. potwierdzenie niepodlegania wykluczeniu lub zdolności do realizacji zamówienia), okres ważności, a także informacje o podstawach wykluczenia – jeśli występują (np. w sytuacji self-cleaningu) oraz o działaniach naprawczych wykonawcy.

W certyfikacie wskazuje się również, na jakich dowodach oparto decyzję, w tym dane potwierdzające zdolność wykonawcy do należytego wykonania zamówienia. W przypadku wykonawców wspólnie ubiegających się o certyfikację uwzględnia się także informacje o ich indywidualnym wkładzie i poziomie zdolności.

Uwaga! Nie zamieszcza się w certyfikacie informacji zastrzeżonych przez wykonawcę jako tajemnica przedsiębiorstwa – w takim przypadku wskazuje się jedynie fakt i zakres zastrzeżenia.

Jaka będzie forma certyfikatu?

Certyfikat wydawany jest w formie elektronicznej, w języku polskim, a na życzenie wykonawcy – także w jednym z języków międzynarodowych. Minister właściwy ds. gospodarki określi w rozporządzeniu szczegóły dotyczące zawartości certyfikatu i jego wzoru, zapewniając spójność i kompletność zawartych informacji.

Co określą rozporządzenia?

Minister właściwy do spraw gospodarki określi w drodze rozporządzenia szczegółowe zasady dotyczące certyfikacji, w tym:

• sposób składania wniosku o certyfikację oraz innych dokumentów związanych z udzieleniem certyfikacji, a także sposób postępowania z wnioskiem i tymi dokumentami przez podmiot certyfikujący,
• szczegółowy sposób przeprowadzania procedury certyfikacji, w tym czynności wykonywane w związku z umową,
• sposób prowadzenia stałego nadzoru nad aktualnością ważności udzielonej certyfikacji oraz sposób ustalania terminów wykonywania czynności w ramach tego nadzoru,
• szczegółowy sposób przeprowadzania aktualizacji ważności certyfikacji,
• sposób ustalania wynagrodzenia podmiotu certyfikującego związanego z certyfikacją.

Baza danych o certyfikacji wykonawców zamówień publicznych

Minister właściwy do spraw gospodarki będzie prowadził Bazę Danych o Certyfikacji Wykonawców Zamówień Publicznych, zapewniającą powszechny dostęp do informacji o udzielonych certyfikacjach. W bazie znajdą się:

• dane dotyczące certyfikatów przyznanych wykonawcom – zarówno tych aktualnych, jak i tych, które utraciły ważność lub zostały zawieszone,
• informacje o wykonawcach ubiegających się o certyfikację,
• informacje o podmiotach certyfikujących.

Podmioty certyfikujące będą miały ustawowy obowiązek wprowadzania i aktualizacji danych w bazie certyfikacji – w szczególności tych dotyczących złożonych wniosków oraz udzielonych certyfikacji. Będą one musiały również zapewnić, aby aktualny certyfikat był dostępny w formie elektronicznej i możliwy do samodzielnego pobrania przez zainteresowane strony.

Uwaga! W przypadku utraty ważności certyfikacji lub jej zawieszenia, certyfikat zostanie zablokowany (nie będzie można go pobrać), a odpowiednie informacje o zmianie statusu – zamieszczone w bazie.

Wszystkie powyższe czynności podmiot certyfikujący będzie musiał wykonać niezwłocznie – najpóźniej w kolejnym dniu roboczym po zaistnieniu odpowiedniego zdarzenia. Podmiot certyfikujący będzie odpowiedzialny za dane, które sam wprowadził do systemu, oraz za certyfikaty, które zamieści lub nad którymi sprawować będzie bieżący nadzór w zakresie ważności.
Dane oraz ważne certyfikaty zamieszczone w bazie certyfikacji są co do zasady jawne i ogólnodostępne. Są jednak istotne wyjątki – ograniczenia te dotyczą informacji o:

• prawomocnych skazaniach,
• zakazach udziału w zamówieniach publicznych,
• zawartych porozumieniach z innymi wykonawcami mającymi na celu zakłócenie konkurencji, a także
• danych zastrzeżonych jako tajemnica przedsiębiorstwa.

W przypadku, gdy wykonawca zastrzeże określone informacje jako tajemnicę przedsiębiorstwa, w bazie zamieszczana jest stosowna adnotacja o zakresie takiego zastrzeżenia.

Co daje certyfikat w postępowaniu o udzielenie zamówienia?

Udzielenie certyfikacji rodzić będzie domniemanie, że wykonawca nie podlega wykluczeniu z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego lub że posiada zdolność do jego należytego wykonania – w zakresie potwierdzonym certyfikatem oraz przez okres jego obowiązywania. Domniemanie to nie ma jednak charakteru bezwzględnego. Można je będzie obalić, jeżeli się wykaże, że wykonawca wprowadził w błąd podmiot certyfikujący w sposób, który mógł mieć istotny wpływ na uzyskanie certyfikacji, lub że po jej udzieleniu przestał spełniać warunki, na jakich została wydana.

Co istotne, obalenie domniemania może nastąpić wyłącznie w związku z konkretnym postępowaniem o udzielenie zamówienia, w którym wykonawca powołuje się na posiadaną certyfikację. Obowiązek wykazania, że przesłanki domniemania nie są spełnione, spoczywa na stronie kwestionującej niepodleganie wykonawcy wykluczeniu lub jego zdolność do realizacji zamówienia. Zakwestionować może np. inny wykonawca startujący w przetargu lub zamawiający.

Uwaga! Wykonawca nie może powoływać się na certyfikację ani posługiwać się certyfikatem, jeśli nie spełnia już warunków jego udzielenia – w szczególności w przypadku utraty ważności lub zawieszenia certyfikacji.

Kiedy certyfikat będzie zawieszany?

Podmioty certyfikujące będą sprawować stały nadzór nad aktualnością wydanych certyfikatów w okresie ich ważności. Nadzór ten obejmować będzie:

• monitorowanie sytuacji wykonawcy zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie odpowiednich regulacji prawnych oraz
• przeprowadzanie czynności sprawdzających.

Takie działania kontrolne będą podejmowane zarówno na wniosek wykonawcy, jak i na podstawie własnych ustaleń podmiotu certyfikującego. Ponadto, podmiot certyfikujący został zobowiązany do wykonania czynności sprawdzających w sytuacjach określonych w przepisach Prawa zamówień publicznych.

W przypadku wystąpienia przesłanek wskazanych w przepisach, podmiot certyfikujący musi przeprowadzić kontrolę niezwłocznie, nie później niż w ciągu trzech dni roboczych od otrzymania informacji od zamawiającego. Po zakończeniu czynności sprawdzających, najpóźniej następnego dnia roboczego, podmiot certyfikujący przekazuje zamawiającemu informacje dotyczące aktualnego statusu certyfikacji – w szczególności czy certyfikacja jest ważna, zawieszona czy utracona.

Podmiot certyfikujący może zawiesić ważność certyfikacji, zarówno w całości, jak i w części obejmującej określony zakres, chyba że zachodzi bezpośrednio przesłanka utraty ważności certyfikatu. Zawieszenie następuje, gdy stwierdzi się, że wykonawca nie spełnia warunków udzielenia certyfikacji, w całości lub w części, albo gdy w prawomocnym postępowaniu odwoławczym lub skargowym obalono domniemanie prawne dotyczące spełniania tych warunków.

Zawieszenie ważności certyfikacji wchodzi w życie z dniem wpisania tej informacji do Bazy Danych o Certyfikacji Wykonawców Zamówień Publicznych. Po zawieszeniu podmiot certyfikujący wzywa wykonawcę do przedstawienia wyjaśnień, dowodów oraz dokumentów potwierdzających spełnianie wymaganych przesłanek, zgodnie z przepisami prawa zamówień publicznych.

W jakim czasie po zawieszeniu trzeba przeprowadzić aktualizację?

Aktualizacja ważności certyfikacji musi zostać przeprowadzona w terminie 30 dni od daty zawieszenia, chyba że umowa pomiędzy wykonawcą a podmiotem certyfikującym stanowi inaczej. Proces ten kończy się albo przywróceniem ważności certyfikatu, albo jego utratą – w zależności od ustaleń podczas aktualizacji. Wykonawca będzie informowany o wyniku aktualizacji i będzie miał prawo zgłosić zastrzeżenia w ciągu 21 dni od dnia doręczenia mu informacji. Po uaktualnieniu certyfikacji w całości albo w części staje się ona ważna w tym zakresie, z dniem zamieszczenia w Bazie Danych o Certyfikacji Wykonawców Zamówień Publicznych informacji o tym.

Jak długo będzie ważny certyfikat dla wykonawców zamówień publicznych

Certyfikacja będzie udzielana, zgodnie z żądaniem wykonawcy, na okres od roku do trzech lat, licząc od dnia jej udzielenia. Certyfikacja straci ważność:
1. z upływem okresu, na jaki certyfikacja została udzielona,
2. przed zakończeniem okresu certyfikacji – gdy podmiot certyfikujący stwierdzi, że wykonawca nie spełnia warunków niezbędnych do utrzymania certyfikatu (chyba że w trakcie zawieszenia certyfikacji nastąpiła aktualizacja).

Uwaga! Dodatkowo certyfikacja traci ważność, gdy zostanie wykryta podstawa wykluczenia określona w przepisach Prawa zamówień publicznych lub gdy stwierdzono jej istnienie w postępowaniu odwoławczym (przed KIO) lub skargowym (przed sądem). Certyfikat wygasa również w sytuacji, gdy wykonawca wprowadził podmiot certyfikujący w błąd w sposób mający istotny wpływ na przyznanie certyfikacji.

W przypadku, gdy certyfikacja obejmuje różne zakresy, jej utrata ważności może dotyczyć tylko określonego zakresu. Dzieje się tak wówczas, gdy upłynął termin ważności certyfikatu odnoszący się do konkretnego zakresu lub gdy w danym zakresie nie została przeprowadzona podczas okresu zawieszenia. Moment utraty ważności certyfikacji jest ściśle określony. Gdy wygaśnięcie następuje z powodu upływu okresu ważności, certyfikacja traci ważność dokładnie z dniem zakończenia tego okresu. Natomiast w sytuacji wcześniejszego cofnięcia ważności, jest ona uznawana za utraconą z dniem wpisania stosownej informacji do Bazy Danych o Certyfikacji Wykonawców Zamówień Publicznych.

Jakie zmiany w innych ustawach

Ustawa o certyfikacji wprowadza zmiany w wielu ustawach.
►Zbieranie informacji przez podmioty certyfikujące. W ordynacji podatkowej i ustawie o krajowym rejestrze karnym wprowadzono zmiany umożliwiające pozyskanie niezbędnych danych o wykonawcach przez podmioty certyfikujące.
►Wprowadzenie certyfikatów do postępowań. Największe zmiany dotyczą – z oczywistych względów – p.z.p. Zgodnie ze znowelizowanym art. 112 ust. 3 p.z.p., zamawiający, określając warunki udziału w postępowaniu dotyczące zdolności technicznej i zawodowej, stosuje poziomy zdolności określone w ustawie o certyfikacji, chyba że nie jest to możliwe ze względu na charakter zamówienia albo gdy dla danego przedmiotu zamówienia poziomy zdolności nie zostały określone, co zamawiający wskazał w specyfikacji warunków zamówienia lub innych dokumentach zamówienia.

Artykuł 124 p.z.p., określający możliwość żądania podmiotowych środków dowodowych, został rozbudowany o postanowienia umożliwiające złożenie zamiast nich stosownego certyfikatu. Zawarto przy tym postanowienia, wedle których zamawiający nie może żądać innych podmiotowych środków dowodowych w zakresie, w jakim potwierdzenie braku podstaw wykluczenia lub potwierdzenie spełniania warunków udziału w postępowaniu wynika z certyfikatu, chyba że żądanie to dotyczy danych, które zostały objęte poufnością (np. tajemnicą przedsiębiorstwa) lub sytuacji, w której zamawiający przed udzieleniem zamówienia żąda podmiotowych środków dowodowych na potwierdzenie przesłanki z art. 109 ust. 1 pkt 1 p.z.p.

►Podważenie certyfikatu. Co bardzo istotne, przepisy wprowadzają procedurę podważenia certyfikatu przez zamawiającego (art. 128a p.z.p.). Jeżeli zostanie wykazane, że wykonawca wprowadził w błąd podmiot certyfikujący lub że wykonawca przestał spełniać warunki udzielenia certyfikacji, zamawiający, powołując się na te okoliczności, wzywa wykonawcę do złożenia wyjaśnień w wyznaczonym terminie nie krótszym niż pięć dni, licząc od dnia wezwania. W przypadku, gdy zamawiający uzna wyjaśnienia złożone przez wykonawcę za niewystarczające, informuje podmiot certyfikujący, który wydał dany certyfikat, opisując okoliczności sprawy i przekazując mu wyjaśnienia złożone przez wykonawcę.

Jeżeli dojdzie do zawieszenia ważności certyfikatu, zamawiający wzywa wykonawcę do złożenia, w wyznaczonym terminie nie krótszym niż pięć dni, licząc od dnia wezwania, podmiotowych środków dowodowych w zakresie, w jakim złożony certyfikat miał potwierdzać brak podstaw wykluczenia lub spełnianie warunków udziału w postępowaniu na potrzeby prowadzonego postępowania o udzielenie zamówienia (art. 128a ust. 3 u.p.z.p.).

►Oświadczenia wstępne. Ustawa o certyfikacji wprowadza także zmiany w tzw. oświadczeniu wstępnym, stosowanym w postępowaniach krajowych. Zgodnie ze znowelizowaną treścią art. 273 ust. 2 p.z.p. wykonawca będzie musiał zawrzeć w oświadczeniu informację, czy będzie posługiwał się certyfikatem, podać numer i oznaczenie tego certyfikatu, nazwę podmiotu certyfikującego, który wydał ten certyfikat, okres ważności certyfikacji wykonawców zamówień publicznych oraz wskazać, w zakresie których podstaw wykluczenia lub warunków udziału w postępowaniu będzie posługiwał się tym certyfikatem.

►Zmiany w dopuszczaniu wykonawców do postępowania. Zmiany dotyczą także systemu kwalifikowania wykonawców, w którym dopuszczono złożenie certyfikatu zamiast odpowiednich podmiotowych środków dowodowych (art. 373 p.z.p.).
►Udział podmiotu certyfikującego w procesie odwoławczym. Ciekawym novum jest zaangażowanie podmiotu certyfikującego w proces odwoławczy.

Zgodnie z treścią nowego art. 521a p.z.p. zamawiający przesyła podmiotowi certyfikującemu kopię odwołania niezwłocznie, nie później niż w terminie dwóch dni, licząc od dnia jego otrzymania, w przypadku, gdy odwołanie to zawiera twierdzenia dotyczące domniemania wynikającego z udzielonej certyfikacji wykonawców zamówień publicznych. Podmiot certyfikujący niezwłocznie, nie później niż w terminie pięciu dni, licząc od dnia otrzymania odwołania, doręcza Prezesowi Izby i przesyła do zamawiającego oraz wykonawcy wnoszącego odwołanie swoje stanowisko, wraz z uzasadnieniem, zawierające odniesienie się do twierdzeń podważających udzieloną certyfikację. Jeżeli w prawomocnie zakończonym postępowaniu odwoławczym zostanie stwierdzone, że domniemanie wynikające z certyfikatu — dotyczące niepodlegania wykluczeniu lub zdolności do należytego wykonania zamówienia – zostało obalone w całości lub w części, Prezes Izby niezwłocznie, nie później niż w ciągu trzech dni roboczych, przekazuje informację o tym fakcie właściwemu podmiotowi certyfikującemu. Analogiczny obowiązek został nałożony na sąd rozpatrujący skargę na orzeczenie Izby w postępowaniu skargowym.

Przepisy przejściowe

Wyżej (w pierwszych akapitach tekstu) podaliśmy terminy wejścia w życie zmian. W przepisach przejściowych ustawodawca wskazał ponadto, że do postępowań o udzielenie zamówienia wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy o certyfikacji stosuje się przepisy dotychczasowe.

► W terminie czterech lat od dnia ogłoszenia ustawy nie stosuje się przepisów dotyczących certyfikacji poziomów zdolności technicznej lub zawodowej (art. 5 ust. 1 pkt 3 lit. a oraz ust. 2 ustawy o certyfikacji). W związku z tym, w postępowaniach wszczętych i niezakończonych od wejścia w życie ustawy o certyfikacji do dnia upływu czteroletniego terminu, nie składa się certyfikatu potwierdzającego udzielenie certyfikacji zdolności wykonawcy do należytego wykonania zamówienia na dostawy lub usługi w zakresie kwalifikacji zawodowych i określonego doświadczenia.

► Po upływie czterech lat od dnia wejścia ustawy w życie Rada Ministrów dokona przeglądu funkcjonowania jej przepisów oraz przedłoży Sejmowi i Senatowi informację o skutkach obowiązywania ustawy wraz ze wskazaniem ewentualnej konieczności podjęcia działań korygujących.

Konsekwencje zmian

Ustawodawca chce, by system certyfikacji wykonawców zamówień publicznych:

• skrócił czas potrzebny na przygotowanie ofert i sprawdzenie wykonawców,
• zwiększył obiektywność i przejrzystość oceny ofert.
• obniżył koszty udziału w postępowaniach,
• zwiększył obiektywność i przejrzystość oceny ofert.

Nowy system ma również ograniczyć ryzyko błędów i w konsekwencji zarzutów dotyczących niewłaściwego określania warunków udziału w postępowaniu. Dzięki niemu wyspecjalizowane podmioty będą mogły skuteczniej weryfikować wykonawców.

Certyfikacja w zakresie przesłanek wykluczenia może rzeczywiście realnie usprawnić postępowanie — zarówno dla wykonawców, jak i zamawiających. Trudniej jednak przewidzieć, jak w praktyce sprawdzą się certyfikaty potwierdzające spełnianie warunków udziału w postępowaniu. Warunki te zależą bowiem od konkretnego zamówienia. Powstaje więc pytanie, czy certyfikaty będą wystarczająco elastyczne, by odpowiadać na różnorodność wymagań i sposobów ich interpretacji przez zamawiających. W przeciwieństwie do przesłanek wykluczenia, ocena spełniania warunków udziału nie zawsze jest jednoznaczna.

Osobnym zagadnieniem jest wiarygodność, rzetelność i bezstronność podmiotów certyfikujących. Będą one konkurować ze sobą na stosunkowo zamkniętym rynku, co może rodzić ryzyko konfliktu interesów. Warto mieć nadzieję, że nie dojdzie do sytuacji, w której podmiot – odmawiając wydania certyfikatu – działa w sposób nieuczciwy wobec swoich klientów, czyli wykonawców.

Odpowiedzi na pytania dotyczące certyfikacji wykonawców zamówień publicznych

Wyjaśniamy, jak należy interpretować przepisy, które zaczną obowiązywać 12 lipca 2026 r.

PYTANIE 1. Wykonawca złożył w postępowaniu zamiast podmiotowych środków dowodowych certyfikat, którego ważność rozpoczęła się w dniu jego złożenia do zamawiającego. Czy zamawiający może uznać taki certyfikat?

ODPOWIEDŹ Zgodnie z art. 126 ust. 1 p.z.p. i art. 274 ust. 1 p.z.p. zamawiający wzywa wykonawcę, którego oferta została najwyżej oceniona, do złożenia podmiotowych środków dowodowych, jeżeli wymagał ich złożenia w ogłoszeniu o zamówieniu lub dokumentach zamówienia, aktualnych na dzień złożenia podmiotowych środków dowodowych. W myśl art. 125 ust. 1 p.z.p. wykonawca dołącza do oferty oświadczenie o niepodleganiu wykluczeniu i spełnianiu warunków udziału w postępowaniu, w zakresie wskazanym przez zamawiającego. Artykuł 125 ust. 3 p.z.p. wyraźnie wskazuje, że oświadczenie stanowi dowód potwierdzający brak podstaw wykluczenia i spełnianie warunków udziału w postępowaniu na dzień składania ofert i tymczasowo zastępuje wymagane przez zamawiającego podmiotowe środki dowodowe. Rolą podmiotowych środków dowodowych jest zatem potwierdzenie okoliczności wskazanych uprzednio przez wykonawcę w oświadczeniu i zapewnienie, że stan ten ma charakter ciągły (tj. utrzymujący się od dnia składania ofert do dnia złożenia podmiotowych środków dowodowych).

W wyroku KIO 430/20 Izba stwierdziła: „Data wystawienia dokumentu może (i najczęściej będzie) być datą przypadającą po dniu składania ofert. Co istotne jednak, warunki udziału w postępowaniu oraz brak przesłanek wykluczenia powinny być spełnione na dzień składania ofert i trwać przez cały okres postępowania, dlatego też dowody składane na potwierdzenie powyższych okoliczności mają być aktualne na dzień ich składania'.

Co za tym idzie, jeżeli dokument certyfikat został wystawiony po dniu składania ofert, ale w swojej treści potwierdza on, że na dzień składania ofert wykonawca posiadał certyfikację, zamawiający powinien uznać taki certyfikat. Jeżeli jednak certyfikat potwierdza stan po dniu składania ofert, uzasadnione jest wezwanie wykonawcy do uzupełnienia podmiotowych środków dowodowych.

PYTANIE 2. W toku procedury wykonawca B przesłał do zamawiającego pismo, w którym podważa on warunki udzielenia certyfikacji wykonawcy A. Co powinien zrobić zamawiający?

ODPOWIEDŹ Artykuł 8 ustawy o certyfikacji, który wchodzi w życie 12 lipca 2026 r., wprowadza domniemanie, że wykonawca nie podlega wykluczeniu z postępowania o udzielenie zamówienia lub że jest zdolny do należytego wykonania zamówienia publicznego, w zakresie potwierdzonym certyfikacją i przez okres, na który certyfikacja została udzielona. Zgodnie z ust. 2 powyższego przepisu, domniemanie to może być obalone wyłącznie w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia, w którym wykonawca powołuje się na udzieloną certyfikację.

Wszystko zależy zatem od argumentów przedstawionych przez konkurenta wykonawcy A. Jak wyraźnie wskazuje przepis, ciężar udowodnienia twierdzenia spada na twierdzącego. Domniemanie zaś powoduje, że dopóki nie zostanie udowodnione inaczej, wykonawca A spełnia warunki udziału w postępowaniu i nie podlega wykluczeniu. Argumenty przedstawione przez wykonawcę B nie mogą zatem ograniczać się do hipotez, czy sugestii, lecz muszą stanowić twarde dowody, które wprost podważają domniemanie aktualności certyfikacji.

Przyjmując jednak, że wykonawca B przedstawił takie dowody, zamawiający powinien wezwać wykonawcę do złożenia wyjaśnień, zgodnie z nowym art. 128a p.z.p. Jeżeli uzna on wyjaśnienia złożone przez wykonawcę za niewystarczające, poinformuje o tym podmiot certyfikujący, który wydał dany certyfikat, przekazując wyjaśnienia złożone przez wykonawcę. Podmiot certyfikujący wówczas — na podstawie art. 11 ust. 1 pkt 2 lit. b i ust. 2 ustawy o certyfikacji — wszczyna przeprowadzenie czynności sprawdzających. Musi to zrobić niezwłocznie, w terminie nie dłuższym niż trzy dni robocze, licząc od dnia przekazania informacji przez zamawiającego. Najpóźniej w następnym dniu roboczym od dnia zakończenia przeprowadzania czynności sprawdzających, podmiot certyfikujący przekazuje zamawiającemu informację o ważności certyfikacji, zawieszeniu jej ważności albo utracie ważności certyfikacji.

Co istotne, zamawiający nie może samodzielnie zignorować przedstawionego certyfikatu, wezwać do złożenia w jego miejsce podmiotowych środków dowodowych czy obalić domniemania jego ważności, wyłącznie na podstawie informacji od innego wykonawcy, bądź ze względu na nieadekwatne wyjaśnienia wykonawcy, który złożył certyfikat.

PYTANIE 3. Zamawiający ma wątpliwość co do spełniania przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu, w którym przedłożył on certyfikat. Czy zamawiający może żądać od wykonawcy dodatkowych dokumentów, jeśli ten przedłożył ważny certyfikat?

ODPOWIEDŹ Nowo dodany art. 124 ust. 3 p.z.p. (obowiązujący od 12 lipca 2026 r.) wskazuje, że zamawiający nie może żądać innych podmiotowych środków dowodowych w zakresie, w jakim potwierdzenie braku podstaw wykluczenia lub potwierdzenie spełniania warunków udziału w postępowaniu wynika z certyfikatu. Wyjątkiem jest przesłanka wykluczenia określona w art. 109 ust. 1 pkt 1 p.z.p. oraz dane, które zostały objęte poufnością na podstawie art. 31 ust. 1 ustawy o certyfikacji. Przypomnijmy, że w myśl art. 109 ust. 1 pkt 1 „Z postępowania o udzielenie zamówienia zamawiający może wykluczyć wykonawcę, który naruszył obowiązki dotyczące płatności podatków, opłat lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, (…) chyba że wykonawca odpowiednio przed upływem terminu do składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo przed upływem terminu składania ofert dokonał płatności należnych podatków, opłat lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne wraz z odsetkami lub grzywnami lub zawarł wiążące porozumienie w sprawie spłaty tych należności.

Z powyższego wynika wyraźnie, że jeżeli zamawiający powziął wątpliwość w zakresie udowodnionym certyfikatem, nie jest on uprawniony do potwierdzania certyfikatu innymi podmiotowymi środkami dowodowymi. Jeżeli jednak wątpliwość zamawiającego to konkretne dowody, które podważają prawidłowość certyfikatu, powinien on wszcząć procedurę wyjaśniającą, o której mowa w art. 128a ustawy p.z.p.

PYTANIE 4. W trakcie postępowania certyfikacja wykonawcy zostaje zawieszona. Jak powinien postąpić zamawiający?

ODPOWIEDŹ. W myśl generalnej zasady wymóg utrzymywania warunków udziału w postępowaniu przez wykonawcę (i analogicznie — brak przesłanek wykluczenia) trwa od chwili złożenia ofert do zakończenia procedury. Powyższa teza była wielokrotnie potwierdzana przez KIO, m.in. w wyroku z 17 września 2018 r. (KIO 1777/18), Izba stwierdziła, że: „okoliczność spełnienia warunków udziału w postępowaniu musi charakteryzować się ciągłością, co oznacza, że wykonawca jest zobowiązany spełniać warunki nie tylko w dacie składania ofert, ale przez cały okres aż do zakończenia postępowania.”

Jeżeli certyfikat wykonawcy został zawieszony w zakresie wymaganym przez zamawiającego, stanowi to podstawę odrzucenia oferty, zgodnie z art. 226 ust. 1 pkt 2 lit. c. p.z.p., tj. jeżeli oferta została złożona przez wykonawcę, który nie złożył w przewidzianym terminie oświadczenia, o którym mowa w art. 125 ust. 1 p.z.p., lub podmiotowego środka dowodowego, potwierdzających brak podstaw wykluczenia lub spełnianie warunków udziału w postępowaniu, przedmiotowego środka dowodowego, lub innych dokumentów lub oświadczeń.

Zamawiający powinien mieć jednak na uwadze istnienie procedur wyjaśniających – w szczególności art. 128 ust. 5 p.z.p., zgodnie z którym, jeżeli złożone przez wykonawcę oświadczenie, o którym mowa w art. 125 ust. 1 p.z.p., lub podmiotowe środki dowodowe budzą wątpliwości zamawiającego, może on zwrócić się bezpośrednio do podmiotu, który jest w posiadaniu informacji lub dokumentów istotnych w tym zakresie dla oceny spełniania przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu, kryteriów selekcji lub braku podstaw wykluczenia, o przedstawienie takich informacji lub dokumentów.

PYTANIE 5. Wykonawca przedłożył w postępowaniu certyfikat udzielony konsorcjum wykonawców. W postępowaniu bierze on jednak udział bez konsorcjantów. Czy zamawiający powinien uznać ten certyfikat?

ODPOWIEDŹ Literalne odczytanie art. 13 ust. 4 ustawy o certyfikacji, który wejdzie w życie od 12 lipca 2026 r., wskazuje, że wykonawcy, którym wspólnie udzielono certyfikacji zdolności, mogą powoływać się na udzieloną certyfikację oraz posługiwać się certyfikatem w postępowaniu o udzielenie zamówienia wyłącznie w przypadku, w którym wspólnie ubiegają się o udzielenie zamówienia.

Jednocześnie jednak art. 13 ust. 3 ustawy o certyfikacji wyraźnie określa, że każdy z wykonawców wskazuje zakres spełniania warunków. Może zatem wystąpić sytuacja, w której, w treści certyfikatu uwzględnione zostaną zakresy poszczególnych wykonawców i zakres danego, pojedynczego wykonawcy może być wystarczający dla wymogów zamawiającego.

O ile w chwili obecnej należy skłaniać się ku literalnej interpretacji przepisów, to jednak art. 13 ust. 4 ustawy o certyfikacji może budzić wątpliwości pod względem zgodności z zasadą równego traktowania wykonawców i z pewnością będzie przedmiotem orzecznictwa Krajowej Izby Odwoławczej. ©℗