Subskrybuj nas na Youtube
Niezależnie od tego, czy opiekun zastępczy otrzymuje świadczenia na podopiecznego na podstawie ustawy o pieczy zastępczej, czy ustawy o pomocy społecznej, ma prawo do wsparcia wprowadzonego przez program 500+.
Tak wynika z wyroku wydanego przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w sprawie uprawnień do dodatku wychowawczego dla rodzin zastępczych, który jest odpowiednikiem świadczenia wychowawczego należnego rodzinom biologicznym (obydwa wynoszą 500 zł). O tę formę wsparcia starała się osoba pełniąca funkcję rodziny zastępczej zawodowej, ale powiatowe centrum pomocy rodzinie (PCPR) odmówiło jego przyznania. Wskazało, że rodzic nie spełnił warunku określonego w art. 80 ust. 1a ustawy z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 575). Zgodnie z nim dodatek wychowawczy przysługuje osobom, które mają przyznane świadczenie na pokrycie kosztów utrzymania dziecka, przewidziane w ust. 1 art. 80.
Zdaniem PCPR opiekun nie spełniał tej przesłanki, ponieważ wprawdzie otrzymuje świadczenie, ale na podstawie przepisów ustawy o pomocy społecznej. Jest to związane z tym, że kiedy ustawa z 9 czerwca 2011 r. wchodziła w życie, jej art. 226 ust. 5 przewidywał, że rodziny zastępcze mogły wybrać, czy chcą otrzymywać pomoc pieniężną na nowych, czy na starych zasadach (na podstawie przepisów o pieczy czy o pomocy społecznej). PCPR podkreśliło przy tym, że dodatek nie jest świadczeniem samodzielnym, ale uzależnionym od tego z art. 80 ust. 1 ustawy o pieczy. Skoro zatem rodzic go nie uzyskuje, to nie należy mu się 500 zł wsparcia.
Ta negatywna decyzja została utrzymana w mocy przez samorządowe kolegium odwoławcze, które stwierdziło, że PCPR nie naruszyło przepisów. W tej sytuacji rodzic postanowił złożyć skargę do WSA w Krakowie. Sąd uwzględnił jego zarzuty i uchylił wcześniejsze rozstrzygnięcia PCPR i SKO. Podkreślił, że obydwa organy nie wzięły pod uwagę tego, że wybór dokonany w myśl art. 226 ust. 5 dotyczył tylko tych świadczeń, do których skarżący wcześniej uzyskał prawo. Akceptacja stanowiska przyjętego przez PCPR prowadziłaby bowiem do uznania, że rodzice, którzy pozostali przy pomocy na starych zasadach, jednocześnie zrzekli się prawa do wszelkich przyszłych świadczeń, które ustawodawca wprowadził po 1 stycznia 2012 r. (to wtedy zaczęła obowiązywać ustawa o pieczy). Ponadto w ocenie WSA bezsporne jest to, że niezależnie od podstawy prawnej skarżący otrzymuje świadczenie na pokrycie kosztów utrzymania dziecka i ten fakt powinien decydować o istnieniu prawa do dodatku, a nie to, na jakich zasadach – starych czy nowych – jest wypłacany.
Na marginesie sprawy, którą zajmował się WSA, warto dodać, że kiedy uruchamiany był program 500+, w tej kwestii wypowiadało się Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Resort wskazywał, że o 500 zł mogą ubiegać się wszystkie rodziny zastępcze, w tym te, które otrzymują pomoc na starych zasadach, pod warunkiem że złożą wniosek. Większość powiatów postępowała tak, jak wyjaśniało MRPiPS, i przyznawała 500 zł tej grupie opiekunów.
ORZECZNICTWO
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 1 lutego 2016 r., sygn. akt III SA/Kr 1240/16.
