Wiele wyzwań miast i wsi związanych ze zrównoważonym rozwojem jest wspólnych, bo niezależnie od miejsca zamieszkania każdy powinien mieć godne warunki życia – pokazała debata „Zrównoważone miasta i wsie – rozwój dla ludzi i natury”

Wyzwania i możliwości

Jakie są wyzwania i możliwości związane z wdrażaniem zasad zrównoważonego rozwoju w przestrzeni miejskiej i wiejskiej? Które są wspólne? Na ile inspirujące mogą być doświadczenia brytyjskie i innych krajów? To niektóre kwestie, które poruszali uczestnicy dyskusji.

Maria Andrzejewska, dyrektor generalna UNEP GRID Warszawa, laureatka Nagrody KOD ESG w kategorii Osobowość 2024, wskazała, że istnieje jedno wspólne wyzwanie i temat łączący miasta i wsie – są to wyzwania środowiskowe.

Michał Zawistowski, dyrektor zarządzający DS Smith, spółki należącej do międzynarodowego producenta opakowań z siedzibą w Londynie, zwrócił uwagę na gospodarkę obiegu zamkniętego (GOZ) i ocenił, że w Europie widać duże dysproporcje.

– Polska jest krajem niskocyrkularnym. Pokazują to dane z Eurostatu, a także raport Instytutu Spraw Publicznych. Z tego dokumentu wynika, że znajdujemy się gdzieś w środku stawki, z 9-proc. udziałem gospodarki cyrkularnej, podczas gdy w takich krajach Europy Zachodniej jak Holandia, Belgia czy Francja udział ten waha się pomiędzy 20 i 30 proc. – wyliczył i dodał, że to pokazuje przestrzeń dla rozwoju GOZ.

– Dobrym przykładem jest system kaucyjny, do którego się przymierzamy, a który w Niemczech czy krajach skandynawskich funkcjonuje od wielu lat i poziom zbiórki opakowań jest na poziomie 80–90 proc. – mówił dyrektor Zawistowski.

Klimat i zdrowie

Maria Andrzejewska zauważyła, że GOZ stanowi odpowiedź na kryzys klimatyczny, na zużycie surowców pierwotnych, na zanieczyszczenia.

– Natomiast to kryzys klimatyczny jest pewnym wyznacznikiem sposobu, w jakim muszą się miasta i wsie, adaptować do nowej sytuacji. Myśląc perspektywicznie – do dostępu do zasobów. Jeden z ostatnich raportów WHO wskazuje na bezpośrednią relację pomiędzy zmianą klimatu a zdrowiem – mówiła Maria Andrzejewska.

Temat zdrowia kontynuował Artur Krawczyk, prezes zarządu Warszawskiego Szpitala Południowego. Wyzwaniem jest np. dostosowanie mapy usług zdrowotnych do aktualnych potrzeb. Dyrektor Krawczyk zwrócił też uwagę, jak wiele trzeba jeszcze zrobić m.in. w obszarze cyfryzacji (telewizyty i telekonsultacje) oraz budownictwa (szczególnie dostosowywania obiektów służby zdrowia do wymagań zrównoważonej energetyki i profilaktyki).

Do wątków i środowiskowych, i zdrowotnych odniósł się natomiast David Chalmers, przewodniczący Komitetu Stosunków Międzynarodowych brytyjskiej partii Liberalni Demokraci. Mówił on o wyzwaniach klimatycznych, środowiskowych, infrastrukturalnych i związanych z usługami, z którymi mierzy się rząd współtworzony przez jego partię.

Wskazywał, że w przypadku Wlk. Brytanii można mówić o sukcesie w kwestii wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Jest wiele dni w roku, kiedy energia czerpana jest wyłącznie z siły wiatru czy słońca. Jednocześnie wykorzystuje się gaz.

– Jesteśmy neutralni w zakresie energii z węgla – spełniamy tu cele klimatyczne. Musimy się zastanowić, czy inwestować w energię jądrową. Obecnie toczy się u nas na ten temat debata, taka sama powinna dotyczyć UE – stwierdził David Chalmers.

Dodał, że regularnie przyjeżdża do Polski i widzi podobieństwo pomiędzy naszymi krajami.

– W Wlk. Brytanii mamy powiedzenie „loteria kodu pocztowego”. To, gdzie mieszkasz, determinuje, czy będziesz miał dostęp do dentysty, lekarza, szpitala, czy może będziesz musiał czekać 15 godzin na SOR? Bywa, że nie doczekawszy się obsługi, ludzie nawet umierają – opowiadał.

Alice Neffe, country manager Steady Energy, podkreśliła, że jakość życia powinna być godna i odpowiednia dla wszystkich. To argument przeciwko centralizacji kompetencji czy usług.

– Do zachodzących na naszych oczach zmian klimatycznych należy dostosowywać się długoterminowo – nie możemy ich planować jedynie z roku na rok – uzupełniała, odnosząc się do obszaru, w którym działa firma.

Bogusław Mazur

Działania KOWR na rzecz zrównoważonego rozwoju rolnictwa

Działania KOWR na rzecz zrównoważonego rozwoju rolnictwa zgodne ze „Strategią zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa 2030” koncentrują się na utrzymaniu gospodarstw rodzinnych, wykorzystaniu nowoczesnych technologii oraz wzmacnianiu konkurencyjności polskiej żywności na rynkach międzynarodowych. Realizuje zadania związane z zarządzaniem nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, promocją odnawialnych źródeł energii, wsparciem eksportu i promocją polskiej żywności.

Podstawą ustroju rolnego w Polsce są gospodarstwa rodzinne, dlatego oferta KOWR dotycząca zagospodarowania państwowych gruntów rolnych, skierowana jest głównie do rolników indywidualnych, którzy chcą powiększyć lub założyć takie gospodarstwo. Celem tych działań jest racjonalne zagospodarowanie gruntów przeznaczonych na uprawy i produkcję żywności.

KOWR wspiera innowacyjne rozwiązania, takie jak zakładanie biogazowni rolniczych, które wykorzystują odpady rolnicze do produkcji energii elektrycznej i ciepła. Energię tę można wykorzystać w budynkach gospodarczych, mieszkalnych, a także w obiektach użyteczności publicznej, takich jak szkoły czy ośrodki zdrowia.

Strategia przewiduje także budowanie konkurencyjnej pozycji polskiej żywności na rynkach krajowym i zagranicznym. KOWR promuje polską żywność, szczególnie produkty regionalne, tradycyjne, ekologiczne i certyfikowane. Organizuje ogólnopolskie kampanie wspierające marketing rolno-spożywczy i zwiększenie spożycia krajowych produktów. Obsługuje też 10 funduszy promocji produktów rolno-spożywczych.

KOWR aktywnie wspiera eksport polskich produktów rolno-spożywczych, organizując narodowe stoiska na międzynarodowych targach oraz promuje polską żywność pod hasłem „Poland tastes good”. Celem tych działań jest zwiększenie konkurencyjności polskich produktów na rynkach zagranicznych oraz pomoc polskim przedsiębiorcom w nawiązywaniu kontaktów biznesowych.

Działania KOWR uwzględniają także ochronę środowiska, dbając o jakość wód, powietrza, gleb oraz krajobrazu, co jest zgodne z celami zrównoważonego rozwoju.

Autor: KOWR na zlecenie Fundacji XBW