Dostosowanie polskiego prawa do wymogów unijnych a także chęć stworzenia kompleksowych uregulowań wpłynęły na decyzję Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi o znowelizowaniu ustawy o organizacji rynku rybnego (Dz. U z 2011r. Nr 34, poz. 168 z zm. – dalej ustawa). Jedną z przygotowanych modyfikacji jest poszerzenie obecnego artykuły 5 ustawy, wskazującego organy uprawnione do kontroli produktów rybnych. Obecnie działania sprawdzające mogą prowadzić: okręgowi inspektorzy rybołówstwa morskiego oraz Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych – szczególnie w zakresie świeżości oraz odpowiedniego oznakowania. Katalog ten został poszerzony o Inspekcję Handlową, która ma zwrócić uwagę na informacje o produkcie udostępniane konsumentowi oraz identyfikowalność towarów.
Ministerstwo w uzasadnieniu projektu zaznacza, że - identyfikowalność produktów rybołówstwa w całym łańcuchu dostaw „od łowiska do półmiska” to wymóg, zalecenie i obowiązek prawny nałożony przez przepisy europejskie.
Poszerzenie grupy instytucji dbających o odpowiednie oznakowanie jest bardzo ważne.
- Chodzi o umożliwienie (konsumentom) świadomego wyboru oraz uzyskanie pewności, że produkt jest zdrowy i bezpieczny – czytamy.
Aby zapewnić perfekcyjną identyfikację danego produktu rybnego Unia Europejska stworzyła listę minimalnych wymagań, dotyczących etykietowania oraz wskazała dane, którymi muszą być oznakowane wszystkie partie produktów. Są to:
1. numer identyfikacyjny każdej partii
2. oznaka rybacka i nazwa statku rybackiego lub nazwa jednostki produkcji akwakultury
3. kod alfa-3 FAO każdego gatunku
4. datę połowów lub datę produkcji
5. ilość każdego gatunku w kilogramach (waga netto lub gdy to uzasadnione liczba osobników)
6. nazwy i adresy dostawców
7. informacje dla konsumentów, takie jak: przeznaczenie handlowe, nazwa naukowa, obszar geograficzny i metoda produkcji
8. informacja czy produktu były wcześniej rozmrażane.
Wymagania pochodzą z artykułu 58 ust. 5 Rozporządzenia Rady (WE) Nr 1224/2009 ustanawiającego wspólnotowy system kontroli w celu zapewniania przestrzegania przepisów wspólnej polityki rybołówstwa.
Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) Nr 404/2011 ustanawiające szczegółowe przepisy wykonawcze do rozporządzenia Rady (WE) nr 1224/2009 doprecyzowuje, że omawiane powyżej dane mogą być przestawione za pomocą: odpowiedniego opakowania partii, dokumentu handlowego, znajdującego się przy partii a także kodu czy nawet chipu elektronicznego. Wszystkie te możliwości mają na celu łatwą identyfikację otrzymanego towaru.
Na państwach członkowskich spoczywa obowiązek by informacje z punktów 7 i 8 były dostępne dla konsumenta podczas sprzedaży detalicznej.
Co do zasady identyfikowalność dotyczy wszystkich produktów rybołówstwa i akwakultury. Istnieją od niej jednak pewne odstępstwa.
Pierwszym są produkty sprzedawane konsumentom w małych ilościach bezpośrednio ze statków rybackich. O ile wartość dóbr sprzedawanych w ten sposób nie przekroczy wartości 50 euro na dzień. Nie jest to zwolnieni obligatoryjne. Państwa członkowskie indywidualnie decydują czy chcą przyznać to zwolnienie.
Drugą grupę obejmuje zwolnienie częściowe. Artykuł 67 ustęp 11 rozporządzenia wykonawczego Nr 404/2011 stanowi, że dane z punktów 1-6 nie dotyczą produktów rybołówstwa i akwakultury złowionych lub hodowanych w wodach słodkich, ryb ozdobnych, skorupiaków i mięczaków.
Bardzo duży nacisk kładziony jest przez unię na sygnalizowanie faktu, że kupowane produkty były mrożone. W przypadku takich towarów w widocznym miejscu musi znajdować się informacja „rozmrożone”. Przyjęta jest także zasada, że to co nie ma informacji „rozmrożone” jest świeże tzn. nie był wcześniej zamrażane i rozmrażane.
Informacji o wcześniejszym mrożeniu nie muszą zawierać etykiety: produktów poddanych tym zabiegom ze względów zdrowia i bezpieczeństwa oraz tych, które rozmrożono przez poddaniem procesowi: wędzenia, gotowania, solenia, marynowania, suszenia lub kombinacji tych czynności.