Pożyczki, zapomogi, premie: Na jakie dodatkowe pieniądze od szefa może liczyć pracownik

1 Pożyczka i zapomoga z kasy

Zapomogę lub pożyczkę pracownik może otrzymać również z kasy zapomogowo-pożyczkowej. Organizuje się ją w zakładzie pracy, w którym przynajmniej 10 pracowników zadeklaruje gotowość przynależności do Pracowniczej Kasy Zapomogowo–Pożyczkowej. Jeżeli zrobi to mniej niż 10 pracowników, wówczas może być utworzona międzyzakładowa PKZP.

Członkowie kasy są uprawnieni do ubiegania się o zapomogi w razie wydarzeń losowych, mogą również korzystać z długo- i krótkoterminowych pożyczek. Co ważne, kasy zapomogowo-pożyczkowe często udzielają pożyczek bez procentu.

>>Czytaj też: Zapomoga nie tylko w formie pieniężnej

2 Pieniądze na szkolenie

Pracodawca może również wesprzeć pracowników, którzy podnoszą kwalifikacje zawodowe. Jeżeli robią to z z inicjatywy pracodawcy lub za jego zgodą, to przysługują im urlop szkoleniowy oraz zwolnienie z całości lub części dnia pracy, na czas niezbędny, by punktualnie przybyć na obowiązkowe zajęcia oraz na czas ich trwania. Jednocześnie za czas tego urlopu oraz zwolnienia z pracy pracownicy zachowują prawo do wynagrodzenia.

Ponadto pracodawca może przyznać takiemu pracownikowi dodatkowe świadczenia, w szczególności może pokryć opłaty za kształcenie, przejazd, podręczniki lub zakwaterowanie.

>>Czytaj też: Jak urzędnicy mogą wywalczyć pieniądze na kursy i szkolenia

3 Premia regulaminowa i uznaniowa, czyli nagroda

Pracodawca może również przyznać pracownikowi premię.

Jeżeli jest to premia regulaminowa, pracodawca ma obowiązek dokładnie określić w przepisach obowiązujących w firmie zasady wypłacania i kryteria jej wypłaty. Zasady przyznawania premii mogą też wynikać z przepisów prawa.

Jej wysokość może być określana w sposób stały poprzez podanie kwoty pieniężnej, jako procent od wynagrodzenia lub poprzez oznaczenie minimalnej i maksymalnej kwoty w formie tzw. widełek.

Niezależnie od sposobu wypłaty premii, pracownik powinien wiedzieć, po spełnieniu jakich przesłanek premia zostanie mu (lub nie) wypłacona. W regulaminie premiowania lub innym dozwolonym dokumencie muszą być więc zawarte przesłanki pozytywne i negatywne otrzymania dodatkowych pieniędzy. Do czynników, dzięki którym dana osoba nabywa prawo do premii, można między innymi zaliczyć brak nagan czy upomnień w ciągu roku pracy czy też sprzedaż w wyznaczonym terminie określonej liczby produktów. Przesłanki negatywne z kolei obniżają lub w ogóle pozbawiają pracownika premii i należą do nich na przykład spóźnienia czy nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy.

Pracownik może otrzymać także premię uznaniową, która nie jest jednak tak naprawdę regulaminową premią (nie stanowi składnika wynagrodzenia za pracę), ale po prostu nagrodą pieniężną.

O ile otrzymanie premii wymaga więc spełnienia przez pracownika określonych przesłanek zawartych w umowie o prace czy regulaminie, to nagroda jest świadczeniem uznaniowym, którego wypłata zależy od uznania bezpośredniego przełożonego czy szefa firmy. Pracodawca ma więc swobodę w wypłacaniu nagrody, co oznacza, że podwładny nie może się jej na przykład domagać.

Premia nie jest uznaniowa - zobacz zasady jej wypłacania>>

4 Nagroda jubileuszowa

W przeciwieństwie do uznaniowych nagród od pracodawcy, prawnie uregulowane są natomiast zasady przyznawania nagrody jubileuszowej, do której prawo mają niektóre grupy zawodowe. Przyznawanie nagród jubileuszowych przewiduje m.in. ustawa o zakładach opieki zdrowotnej, ustawa o służbie cywilnej, ustawa o pracownikach samorządowych, ustawa o pracownikach urzędów skarbowych i Karta nauczyciela. Na podstawie rozporządzeń do nagród mają prawo również m.in. górnicy, pracownicy bibliotek czy osoby zatrudnione w instytucjach kultury. Inni pracodawcy mogą oczywiście wprowadzić własne rozwiązania w zakresie przyznawania nagrody jubileuszowej, określone w wewnętrznych regulaminach wynagradzania.

Nagroda jubileuszowa przysługuje pracownikom w związku z osiągnięciem określonego stażu pracy i co do zasady jest wypłacana z dniem, w którym nabywa on do niej prawo. Jej wysokość zależy także właśnie od stażu i poszczególnych grup zawodowych.

Kiedy i komu przysługuje nagroda jubileuszowa?>>

5 Trzynastka i czternastka

Pracownikom sfery budżetowej przysługuje również obowiązkowo trzynastka, czyli dodatkowe wynagrodzenie roczne zwane również trzynastym wynagrodzeniem.

Do trzynastego wynagrodzenia pracownik nabywa prawo po przepracowaniu u pracodawcy całego roku kalendarzowego. Jeżeli jest to krótszy okres, ale przekraczający sześć miesięcy, prawo do dodatkowego wynagrodzenia pracownik nabywa w wysokości proporcjonalnej do przepracowanego okresu. Trzynastka musi zostać wypłacona nie później niż w ciągu pierwszych trzech miesięcy roku kalendarzowego następującego po roku, za który przysługuje dodatkowe wynagrodzenie.

W jakich sytuacjach urzędnik ma prawo do trzynastki>>

W niektórych branżach zdarza się, że pracownikom w lutym wypłacana jest tzw. czternasta pensja, która może wynikać na przykład z układów zbiorowych. Tak jest w górnictwie - w Katowickim Holdingu Węglowym czternasta pensja stanowi element wynagrodzenia wynikający z holdingowej umowy zbiorowej.

Dodatkową pensję dostają także nauczyciele, jeżeli gmina w danym roku nie zapewnieni im pensji gwarantowanych przez Kartę nauczyciela. Specjalne wyrównanie należy się przy tym wszystkim, bez względu na jakość pracy.

Nauczyciele dobijają gminy czternastą pensją>>