Kilka sposobów, jak uniknąć zwolnienia z pracy

1 Urlop na żądanie na krótko ochroni przed zwolnieniem

Pracodawcy często jednak potrafią uprzedzić pracownika, którego chcą zwolnić i składają mu wypowiedzenie na dzień przed urlopem.

W takim przypadku pracownikowi pozostaje tylko skorzystanie z instytucji urlopu na żądanie - w tym wypadku wniosek należy złożyć najpóźniej w dniu, w którym dana osoba ma zamiar skorzystać z dni wolnych. Pracownikowi przysługuje prawo do 4 dni urlopu wypoczynkowego w roku kalendarzowym.

Skorzystanie z tego urlopu stanowi jednak tylko krótkotrwały sposób na przedłużenie trwania stosunku pracy.

2 Ucieczka na zwolnienie lekarskie

Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę także pracownikowi będącemu niezdolnym do pracy w wyniku choroby, jest to bowiem usprawiedliwiona nieobecność w pracy.

Ochrona przysługuje pracownikowi od pierwszego dnia niezdolności do pracy, wskazanemu w zaświadczeniu lekarskim. Pracownik, który uzyska zwolnienie od lekarza przed planowaną przez pracodawcę datą złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę, będzie chroniony pod pewnymi warunkami do końca tego zwolnienia.

Pracodawca może jednak skutecznie rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z pracownikiem, jeżeli jego niezdolność do pracy wskutek choroby trwa:
a) dłużej niż 3 miesiące - gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy,
b) dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące - gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową.

Pracodawca może także skontrolować zwolnienie lekarskiego pracownika - samodzielnie lub przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Ponadto zwolnienie nie ochroni pracownika przed wypowiedzeniem w przypadku ogłoszenia likwidacji lub upadłości pracodawcy.

3 Pracownik nie odbiera zwolnienia

Pracownik może także odmówić w ogóle odebrania wypowiedzenia od pracodawcy. Dla skuteczności wypowiedzenia umowy o pracę nie jest przy tym ważne, czy pracownik rzeczywiście zapoznał się z treścią tego oświadczenia, ale czy miał możliwość zapoznania się z nią.

W przypadku, gdy pracodawca wysłał dokument na adres domowy pracownika, to za datę, kiedy miał on możliwość zapoznania się z treścią wypowiedzenia, uważa się datę upływu terminu drugiego awizowania. Wypowiedzenie uważa się wtedy za doręczone, nawet jeżeli pracownik nie odebrał przesyłki.

Jeśli więc pracownik stanie się niezdolny do pracy (na przykład chory) przed datą upływu terminu drugiego awizowania, należy przyjąć, że wypowiedzenie zostało złożone bezskutecznie, gdyż nastąpiło w okresie, gdy pracownik był niezdolny do pracy.

4 Pracownica zachodzi w ciążę

Pracodawca nie może również wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży, a także w okresie urlopu macierzyńskiego pracownicy.

Ochroną tą nie są objęte pracownice w okresie próbnym nie przekraczającym jednego miesiąca. Jeżeli jednak dana osoba zawarła z pracodawcą umowę o pracę na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy albo na okres próbny przekraczający miesiąc i ta umowa miałaby ulec rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, to w taki wypadku ulega ona przedłużeniu do dnia porodu.

Są jednak sytuacje, gdy kobieta ciężarna nie jest chroniona przed wypowiedzeniem i rozwiązaniem stosunku pracy. Dzieje się tak, gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracownicy, a reprezentująca ją zakładowa organizacja związkowa wyraziła na to zgodę.

Pracodawca może też rozwiązać umowę o pracę za wypowiedzeniem w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego w przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji firmy. Jest wówczas zobowiązany uzgodnić z reprezentującą pracownicę zakładową organizacją związkową termin rozwiązania umowy o pracę.

5 Obniżka pensji

Pracownik, aby utrzymać posadę, może także zaproponować pracodawcy obniżkę wynagrodzenia, czyli zmianę warunków wynagradzania za porozumieniem stron (nie zostało ono wprost uregulowanie w Kodeksie, jest jednak w praktyce jest szeroko stosowane). Może to dotyczyć każdego rodzaju umowy o pracę oraz wszelkich postanowień umownych. Pracownik musi się przy tym zgodzić na pensję mniej korzystną niż wynika to z umowy o pracę.

Do dotychczasowej umowy o pracę sporządza się aneks, w którym zostaje dokładnie określone, które warunki zatrudnienia ulegają zmianie - czyli jak zmieni się wynagrodzenie pracownika i w jakim wymiarze czasu będzie pracował - oraz wyznacza się datę, od której nowe warunki będą obowiązywały. W porozumieniu zmieniającym można także zaznaczyć, że obniżone wynagrodzenie ma obowiązywać tylko przez pewien czas.

Za porozumieniem stron można obniżyć wynagrodzenie również pracownikom podlegającym ochronie przed zwolnieniem z pracy.