Firma udostępniła pracownikowi samochód służbowy. Z pracownikiem nie podpisano jednak umowy powierzenia pojazdu. Kwestia korzystania z aut służbowych nie jest też określona w wewnątrzzakładowych regulacjach. Czy w przypadku długotrwałej choroby pracownika firma może żądać zwrotu pojazdu?
Jeżeli auto stanowi własność pracodawcy, która jedynie tymczasowo została udostępniona pracownikowi, to firma – co do zasady – ma prawo żądać jego zwrotu, gdy nie służy ono podwładnemu w wykonywaniu zadań pracowniczych. Dotyczy to w szczególności sytuacji, gdy po stronie zatrudnionego występuje przeszkoda w świadczeniu pracy, np. spowodowana długotrwałą chorobą. Takie żądanie pracodawcy będzie tym bardziej uzasadnione, jeśli ma on ograniczoną liczbę pojazdów służbowych i ten udostępniony pracownikowi będzie potrzebny w firmie z powodów nieprzewidzianych w chwili jego przekazania. Wskazane jest, aby w takiej sytuacji zatrudniający wystosował do podwładnego pisemne wezwanie do zwrotu samochodu, wyznaczając odpowiedni termin oraz miejsce jego dostarczenia.
Przedstawiany jest jednak także inny pogląd w tej sprawie. Zgodnie z nim, w przypadku gdy w umowie lub w wewnętrznych regulacjach nie określono zasad korzystania z samochodu służbowego, należy uznać, że pomiędzy zatrudnionym a pracodawcą doszło do zawarcia ustnej umowy użyczenia. Jeżeli pojazd został użyczony na czas nieoznaczony, zwrot auta może nastąpić dopiero wtedy, gdy pracownik uczynił z niego użytek odpowiadający umowie, czyli po zakończeniu stosunku pracy. Natomiast w czasie jego trwania można żądać zwrotu, gdy:
- pracownik używa rzeczy w sposób sprzeczny z umową albo z właściwościami lub z przeznaczeniem rzeczy,
- powierza ją osobie trzeciej bez upoważnienia,
- rzecz stanie się potrzebna pracodawcy z powodów nieprzewidzianych w chwili zawarcia umowy.
Mając na uwadze te wątpliwości, wskazane jest uregulowanie szczegółowych zasad korzystania z samochodu służbowego w umowie lub innej regulacji wewnętrznej obowiązującej w firmie. Dotyczy to również reguł korzystania z auta służbowego przez podwładnego w czasie jego nieobecności w pracy oraz w okresie wypowiedzenia. Można również zastrzec, że pracownik ma obowiązek zwrotu samochodu na każde żądanie pracodawcy. Jednak nawet takie rozwiązanie nie wyeliminuje całkowicie ewentualnych sporów co do zwrotu auta.