Jak prawidłowo określić przyczynę rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę na czas nieokreślony?
Kodeks pracy nakłada na pracodawcę obowiązek podania pracownikowi przyczyny uzasadniającej rozwiązania umowy o pracę na czas określony (art. 30 par. 4 k.p.). Niewypełnienie tego obowiązku stanowi naruszenie przepisów o wypowiadaniu umów o pracę w rozumieniu art. 45 par. 1 k.p. i może skutkować koniecznością przywrócenia pracownika do pracy lub wypłacenia mu odszkodowania.
Pracodawca powinien również pamiętać, że wskazany w wypowiedzeniu umowy o pracę powód powinien być prawdziwy, konkretny i zrozumiały. W wyroku z 14 maja 1999 r. (sygn. akt I PKN 47/99) SN stwierdził, że warunek podania konkretnej przyczyny wypowiedzenia umowy jest spełniony wówczas, gdy pracodawca wskazuje w uzasadnieniu fakty i rzeczowe okoliczności dotyczące pracownika bądź jego zachowania w procesie świadczenia pracy lub zdarzeń, także niezależnych od niego, mających wpływ na decyzję pracodawcy. Podanie w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy o pracę nieprawdziwej przyczyny jest równoznaczne z brakiem jej wskazania, co skutkuje bezzasadnością wypowiedzenia, chyba że pracodawca wskazuje jeszcze jakieś inne przyczyny wypowiedzenia usprawiedliwiające odmienne twierdzenie (wyrok SN z 13 października 1999 r., sygn. akt I PKN 304/99).
Katalog poprawnie sformułowanych przyczyn rozwiązania umowy o pracę jest właściwie otwarty i nie sposób wymienić ich wszystkich. Można jedynie stwierdzić, iż w każdym przypadku powinna ona odnosić się do sfery pracy, a więc sposobu jej wykonywania przez pracownika, prezentowanego przez niego stosunku do obowiązków pracowniczych oraz możliwości i potrzeb zatrudniania ze strony zakładu pracy (por. wyrok SN z 21 lutego 1997 r., sygn. akt I PKN 9/97). Przyczyny leżące po stronie pracownika mogą mieć charakter zawiniony (np. brak staranności w wykonywaniu obowiązków pracowniczych lub podjęcie działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy) lub niezawiniony (np. długotrwała choroba pracownika wymuszająca na pracodawcy reorganizację pracy).