Subskrybuj nas na Youtube
Umowa zlecenia nie jest formalnie umową o pracę, ale o świadczenie usług i dlatego swoje umocowanie prawne ma w kodeksie cywilnym. W związku zleceniobiorcy nie przysługuje ochrona kodeksu pracy i praw z niego wynikających, w tym nie ma gwarancji płatnego urlopu czy minimalnej stawki wynagrodzenia. Pomimo to pracownik na zleceniu nie jest pozbawiony jakichkolwiek uprawnień.
1. Bez czasu i miejsca pracy
Zawierając umowę zlecenia pracownik (zleceniobiorca) zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej na rzecz pracodawcy (zleceniodawcy). Rezultat nie jest przy tym elementem koniecznym - liczą się działania w celu jego osiągnięcia.
Przepisy nie określają jednoznacznie formy umowy zlecenia czy elementów, z jakich powinna się składać - tak więc nie musi zawierać czasu pracy czy miejsca jej wykonywania. W związku z tym pracodawca nie może narzucić pracownikowi ośmiogodzinnego dnia pracy w firmie.
Ponadto w przypadku zerwania umowy pracodawca musi pracownikowi zwrócić wydatki, jakie ten poniósł, aby przygotować się do wykonania zadania. Co więcej, jeśli było to zlecenie płatne, zleceniodawca powinien uiścić przyjmującemu zlecenie część wynagrodzenia odpowiadającą jego dotychczasowym czynnościom. Wreszcie w przypadku, gdy rezygnacja ze zlecenia nie była spowodowana ważnym powodem, zleceniodawca musi również naprawić szkodę. Jak dokładnie zrezygnować z umowy zlecenia, przeczytasz tutaj>>
2. Przy wypadku z pracy - zasiłek
Przy każdej umowie zlecenia trzeba też obowiązkowo odprowadzać część składek, w tym składkę na ubezpieczenie wypadkowe. Kiedy i jakie dokładnie składki zapłacisz od umowy zlecenia, dowiesz się tutaj>>
Jeżeli więc pracownik ulega wypadkowi przy pracy, podobnie jak etatowcowi przysługuje mu zasiłek chorobowy, a jeśli po wyczerpaniu świadczenia ubezpieczony nadal jest niezdolny do pracy, może dostać też świadczenie rehabilitacyjne. Zarówno zasiłek, jak i świadczenie przysługują w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru.
Przy zleceniu zasiłek chorobowy jest jednak inaczej wyliczany niż w przypadku umowy o pracę, gdzie podstawą jego wymiaru jest podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. W przypadku zleceniobiorców, zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego jest wyliczany tak, jak gdyby był zasiłkiem z ubezpieczenia chorobowego, a więc przy ustalaniu podstawy wymiaru uwzględnia się przychód z ostatnich 12 miesięcy poprzedzających miesiąc wypadku, który stanowi podstawę wymiaru składek ZUS-owskich, pomniejszony o stopę procentową składek w wysokości 13,71 proc.
Jak dokładnie obliczyć zasiłek chorobowy, dowiesz się tutaj>>
W przypadku, gdy niezdolność do pracy powstała przed upływem 12-miesięcznego okresu, przychód liczy się za pełne miesiące ubezpieczenia z faktycznego okresu ubezpieczenia - dla zleceniobiorcy pełnym miesiącem kalendarzowym ubezpieczenia chorobowego jest miesiąc, w którym ubezpieczenie rozpoczyna się od pierwszego dnia miesiąca.
3. Badania lekarskie dla zleceniobiorcy
Pracodawca może też wysłać zleceniobiorcę na badania lekarskie i szkolenia bhp. Kodeks pracy nakłada na pracodawcę obowiązek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunki pracy podwładnym, w tym także osobom fizycznym wykonującym pracę na podstawie umowy zlecenia w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę.
Kodeks nie precyzuje, jak ten obowiązek ma wyglądać, jednak wydaje się, że - zwłaszcza w przypadku prac wymagających od pracowników odpowiedniego stanu zdrowia czy wiedzy o warunkach pracy - może chodzić między innymi o badania czy szkolenie. Zwłaszcza, że obowiązki pracownika w zakresie przestrzegania przez niego zasad bezpieczeństwa i higieny pracy (zakreślone przez pracodawcę) dotyczą także osób fizycznych wykonujących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, czyli także osób zatrudnionych na umowę zlecenie.
Jeśli pracodawca uzna, że szkolenia czy badania są zleceniobiorcy niezbędne, to ma on obowiązek je wykonać, a umowa cywilnoprawna zawarta pomiędzy stronami reguluje kwestię odpłatności za te usługi.