Prawo do wynagrodzenia ma charakter niezbywalny, a to oznacza, że pracownik nie może się go zrzec ani przenieść na inną osobę. Zakaz przenoszenia tego prawa nie dotyczy natomiast przypadku, w którym pracownik upoważnia inną osobę do odbioru swojego wynagrodzenia. Nie chodzi przy tym o swobodne dysponowanie tymi pieniędzmi, ale wyłącznie o odbiór i przekazanie ich zatrudnionemu.
Upoważnienia pracownik dokonuje pisemnie wskazując dowolną osobę, którą może być między innymi członek rodziny, w tym współmałżonek. Jeśli pracodawca wypłaci wynagrodzenie osobie bez odpowiedniego dokumentu, narusza obowiązek prawidłowej wypłaty. O innych błędach przy wypłacie wynagrodzenia przez pracodawcę dowiesz się tutaj>>
Małżonek bez upoważnienia
Jednak w szczególnych przypadkach pracodawca może wypłacić wynagrodzenie współmałżonkowi bez konieczności uprzedniego składania upoważnienia. Zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (ustawa z 25 lutego 1964 r., Dz.U. nr 9, poz. 59 z późn. zm.), dokument taki nie będzie potrzebny, gdy zostaną spełnione łącznie trzy warunki:
- pracownik pozostaje ze swym małżonkiem we wspólnym pożyciu - przy czym pożyciem nie jest separacja, zwłaszcza orzeczona przez sąd;
- pracownik z powodu przemijającej przeszkody (np. dłuższa choroba, czasowy wyjazd za granicę, tymczasowe aresztowanie) nie może samodzielnie pobrać wynagrodzenia za pracę,
- pracownik nie sprzeciwił się, aby małżonek odebrał jego wynagrodzenie.
Jeśli te przesłonki zostaną spełnione, zachodzi ustawowe przedstawicielstwo małżonków i o ile pracownik nie wyraził wcześniej sprzeciwu, pracodawca może bez upoważnienia przekazać pensję pracownika jego współmałżonkowi. Wcześniej współmałżonek będzie musiał tylko potwierdzić fakt zawarcia małżeństwa, na przykład dostarczając skrócony odpis aktu małżeństwa.
Sąd nakazuje wypłatę
Bez pełnomocnictwa pracodawca może wypłacić wynagrodzenie współmałżonkowi także wtedy, gdy wynika to z orzeczenia sądu.
W przypadku, gdy jeden z małżonków pozostających we wspólnym pożyciu nie spełnia ciążącego na nim obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, sąd może nakazać, aby wynagrodzenie za pracę albo inne należności przypadające pracownikowi były w całości lub w części wypłacane drugiemu małżonkowi.
Pracodawca musi realizować ten nakaz także w momencie, jeśli po jego wydaniu ustaje wspólne pożycie małżonków. Tylko sąd, na wniosek jednej ze stron, może uchylić lub zmienić uprzednio wydany nakaz wypłaty wynagrodzenia małżonkowi pracownika.