Nie można wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, który przebywa na urlopie. Od tej zasady są jednak wyjątki.
Pracodawca może wypowiedzieć umowę o pracę po złożeniu przez pracownika wniosku o urlop wypoczynkowy, do momentu rozpoczęcia tego urlopu. Pracownik korzysta z ochrony przed wypowiedzeniem umowy o pracę tylko w trakcie urlopu wypoczynkowego, od pierwszego dnia tego urlopu aż do jego zakończenia. Zatem to, że pracownik złożył, i to z wyprzedzeniem wniosek o urlop wypoczynkowy, a nie rozpoczął się okres tego urlopu, nie chroni go przed wypowiedzeniem umowy o pracę.
Także dodatkowe wolne
Zgodnie z kodeksem pracy (k.p.) pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.
Powyższa zasada nie obowiązuje:
● w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy,
● jeśli zachodzą przesłanki uzasadniające rozwiązanie z pracownikiem umowy w trybie natychmiastowym z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracownika.
Ochrona przed wypowiedzeniem umowy o pracę obejmuje nie tylko urlop wypoczynkowy, ale także urlopy dodatkowe przyznawane np. w związku ze szkodliwymi warunkami pracy, urlopy szkoleniowe, urlopy okolicznościowe, urlopy bezpłatne, urlopy bezpłatne udzielane w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy (art. 1741 k.p.), urlopy macierzyńskie i na prawach urlopu macierzyńskiego. Natomiast przez „inną usprawiedliwioną okoliczność” trzeba rozumieć okres tymczasowego aresztowania, pozbawienia wolności oraz niezdolności do pracy z powodu choroby. Warto tu jednak podkreślić, to, że jeśli pracownik stał się niezdolny do pracy z powodu choroby po dokonaniu wypowiedzenia, nie oznacza, że wypowiedzenie to jest nieważne, a pracownik nie zostaje objęty ochroną przed wypowiedzeniem umowy o pracę.
Udzielanie urlopów wypoczynkowych odbywa się zgodnie z planem urlopów. Nie obejmuje on urlopów na żądanie, bo te z natury rzeczy pracownik może wykorzystać w różnym momencie w sytuacjach, których nie da się z góry przewidzieć.
Inaczej przy wychowawczym
Warto dodać, że inna sytuacja zachodzi w przypadku urlopu wychowawczego, w takim wypadku pracownik jest chroniony przed wypowiedzeniem już od dnia złożenia wniosku o taki urlop aż do jego zakończenia.
Rozwiązanie przez pracodawcę umowy w tym czasie jest dopuszczalne tylko:
● w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także
● gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.
W przypadku złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego po dokonaniu czynności zmierzającej do rozwiązania umowy o pracę, umowa rozwiązuje się w terminie wynikającym z tej czynności. Jeżeli zatem pracownik złoży wniosek o urlop wychowawczy przed tym, gdy otrzyma od pracodawcy wypowiedzenie umowy, wniosek urlopowy chroni pracownika. Z kolei jeżeli pracodawca najpierw złożył wypowiedzenie umowy o pracę, a następnie pracownik złożył wniosek o urlop wychowawczy, wówczas rozwiązanie umowy dochodzi do skutku i zaczyna biec okres wypowiedzenia.
Bez ekwiwalentu
Pracodawca może skierować pracownika na urlop wypoczynkowy już w okresie biegnącego wypowiedzenia umowy o pracę, tak aby pracownik wykorzystał zaległy urlop. Jednocześnie pracownik ma obowiązek wykorzystać przysługujący mu urlop wypoczynkowy w tym czasie. Tym samym pracodawca zwalnia się z obowiązku wypłacenia ekwiwalentu za niewykorzystany urlop.
Specyficzna sytuacja zachodzi w razie rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron. Pracownik i pracodawca mogą rozwiązać stosunek pracy na mocy porozumienia stron w każdym uzgodnionym przez siebie terminie, także w czasie urlopu wypoczynkowego pracownika, co podkreślił Sąd Najwyższy w wyroku z 12 listopada 2003 r., sygn. akt I PK 593/02 (M.P.Pr.-wkł. 2004/6/1).
Podstawa prawna
Art. 41, art. 411, art. 1671, art. 1861 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.).