Aby pracodawca przejmujący pracownika z firmy z nim powiązanej mógł otrzymywać na niego subsydia płacowe, podwładny musi zająć wakat na takim samym stanowisku i pod warunkiem, że zostało ono zwolnione w sposób określony w przepisach.
Tak wynika z wyjaśnienia Biura pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych (BON) w sprawie osiągania efektu zachęty. Jego ustalenie jest jednym z podstawowych warunków uzyskiwania dopłat do pensji z PFRON. Zgodnie z przepisami ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 426 ze zm.) efekt zachęty można uzyskać metodą ilościową, poprzez wykazanie, że przyjęcie nowego podwładnego spowodowało wzrost zatrudnienia ogółem w porównaniu do wcześniejszych 12 miesięcy. Jednak w przypadku np. dwóch przedsiębiorstw powiązanych, gdy pierwsze z nich przejmuje część lub wszystkich pracowników z tego drugiego na podstawie art. 231 kodeksu pracy, nie jest to możliwe, bo nie dochodzi do wzrostu zatrudnienia (w podmiotach powiązanych liczba pracowników jest liczona łącznie).
W związku z tym Ogólnopolska Baza Pracodawców Osób Niepełnosprawnych (OBPON.org) postanowiła zapytać BON, czy w takiej sytuacji firma przejmująca może ustalić efekt zachęty metodą jakościową. Polega ona na wykazaniu, że nowy (przejęty) podwładny trafia na stanowisko pracy zwolnione w okolicznościach wymienionych w art. 26b ust. 4 i 5 ustawy o rehabilitacji, m.in. na skutek rozwiązania umowy o pracę z inną osobą na mocy porozumienia stron, czy z uwagi na upływ czasu, na który została zawarta.
BON w odpowiedzi wskazuje, że faktycznie w momencie przejęcia pracowników w ramach przedsiębiorstw powiązanych brak jest wzrostu netto stanu zatrudnienia. Natomiast efekt zachęty może być wtedy wykazany metodą jakościową. Jednocześnie wymaga to analizy, na jakim wakacie u pracodawcy przejmującego taki pracownik został zatrudniony. Biuro wyjaśnia, że jeżeli pracodawca A i B są powiązani i ten pierwszy przejął od drugiego pracownika X, to ustalenie efektu zachęty metodą jakościową jest możliwe, gdy przedsiębiorca A zatrudnił podwładnego X na takim samym stanowisku, które zostało opróżnione z powodów wymienionych w art. 26b ust. 4 i 6 ustawy o rehabilitacji. Natomiast inaczej będzie to wyglądać, gdy okaże się, że po przejęciu u pracodawcy A utworzono dla pracownika X nowe – takie samo lub inne stanowisko pracy, albo zajmie on wakat na takim samym lub innym stanowisku pracy, tyle że zwolnionym w sposób inny niż wymieniony we wspomnianym przepisie. Wtedy pracodawca A nie wykaże efektu zachęty metodą jakościową i na takiego pracownika nie będzie przysługiwać dofinansowanie do pensji.
– W praktyce oznacza to, że gdy powiązanie dotyczy np. firmy produkcyjnej i handlowej, a ta pierwsza przejmuje pracowników-handlowców z drugiej, to nie będzie mogła ustalić efektu zachęty metodą jakościową – mówi Edyta Sieradzka, wiceprezes OBPON.org.