Czym jest praca w porze nocnej?
W pierwszej kolejności należy odpowiedzieć na pytanie czym w ogóle jest owa praca w porze nocnej?
Zgodnie z art. 151(7) par. 1 Kodeksu pracy pora nocna obejmuje 8 godzin między godzinami 21:00 a 7:00.
Wyboru konkretnych 8 kolejnych godzin dokonuje pracodawca, działający samodzielnie lub we współpracy ze związkami zawodowymi, w zależności od sposobu ustalania rozkładu czasu pracy. Wybór ten musi się jednak mieścić w powyższym przedziale. Odpowiednią regulację w tym zakresie powinien zawierać układ zbiorowy pracy, regulamin pracy lub obwieszczenie.
Natomiast pracownikiem pracującym w nocy jest osoba, której rozkład czasu pracy obejmuje w każdej dobie co najmniej 3 godziny pracy w porze nocnej lub którego co najmniej 1/4 czasu pracy w okresie rozliczeniowym przypada na porę nocną.
Praca w porze nocnej, mimo iż jest normalnym elementem organizacji pracy, to podlega pewnym ograniczeniom. Mianowicie ustawodawca wprowadził zakaz jej wykonywani dla pewnych grup pracowników. Należą do nich:
- Pracownicy młodociani. Z tym wyjątkiem, że pora nocna została dla nich uregulowana odrębnie i przypada w godzinach pomiędzy 22:00 a 6:00;
- Pracownice w ciąży;
- Pracownicy opiekujący się dzieckiem do ukończenia przez nie 4 roku życia (chyba, że wyrażą zgodę na pracę w porze nocnej. Może ona mieć charakter ogólny lub tylko do konkretnego dnia);
- Pracownicy niepełnosprawni (chyba, że lekarz wyrazi na to zgodę na pracę w porze nocnej).
Wysokość dodatku za pracę w porze nocnej
Kwestię tę reguluje art. 151(8) Kodeksu pracy. Zgodnie z jego par. 1 pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej przysługuje dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w porze nocnej w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów.
Od 2020 r. minimalne wynagrodzenie będzie wynosić 2 600 zł. Obecnie jest ono na poziomie 2 250 zł.
Oznacza to, że podwyższeniu ulegnie również dodatek za pracę w porze nocnej. Do jego obliczenia brany jest również pod uwagę wymiar godzin do przepracowania w danym miesiącu.
Aby ustalić jego wysokość należy zatem minimalne wynagrodzenie obowiązujące w danym roku kalendarzowym podzielić przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu. Następnie otrzymaną stawkę godzinową dodatku należy pomnożyć przez liczbę godzin przepracowanych przez pracownika w nocy w danym miesiącu.
Przykładowo dla stycznia będzie on wynosił 3,10 zł. W tym miesiącu bowiem godzin do przepracowania jest 168. Obliczenie powinno zatem wyglądać następująco: (2600 zł : 168) x 20% - 3,10 zł. W lutym będzie to się kształtowało tak: (2600 zł : 160) x 20% = 3,25 zł.