Zatrudniony jest często nieobecny w firmie (jego absencje są usprawiedliwione). Czy wypowiedzenie umowy o pracę z powodu długotrwałych nieobecności może zostać uznane za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego?
Dr Magdalena Zwolińska Adwokat i partner w kancelarii NGL Legal
Dezorganizacja pracy spowodowana długotrwałą nieobecnością pracownika może stanowić przyczynę wypowiedzenia umowy. Dyspozycyjność, rozumiana jako możliwość liczenia na obecność zatrudnionego w firmie (w czasie przeznaczonym na wykonywanie obowiązków), jest kluczowym elementem stosunku pracy. Przeciwieństwem tak rozumianej dyspozycyjności są częste absencje podwładnego spowodowane złym stanem zdrowia jego lub jego dzieci, jak również inne przypadki usprawiedliwionej nieobecności, które nie tylko powodują konieczność organizowania nagłych zastępstw, lecz także nie pozwalają oczekiwać, że w razie potrzeby pracownik ten będzie mógł zastąpić innego zatrudnionego. Dlatego nieprzewidziane, długotrwałe i powtarzające się nieobecności w pracy, wymagające podejmowania przez firmę działań organizacyjnych (wyznaczenia zastępstw), są uzasadnioną przyczyną wypowiedzenia umowy, chociażby były niezawinione przez pracownika i formalnie usprawiedliwione.
Pracodawca, który jest przedsiębiorcą, powinien oczywiście prowadzić swą działalność gospodarczą z uwzględnieniem tego, że nieobecności pracowników (spowodowane chorobami, urlopami i innymi usprawiedliwionymi przyczynami) są nieuchronne. Zakończenie zatrudnienia z uwagi na absencje podwładnego będzie jednak uzasadnione, gdy pracodawca wykaże ich związek z naruszeniem jego istotnych interesów.
Wyjątkowo jednak może się zdarzyć, że w opisanych wyżej sytuacjach wypowiedzenie umowy zostanie uznane za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Może się tak zdarzyć, np. gdy nieobecny jest długoletni pracownik dotąd nienagannie wykonujący swoje obowiązki pracownicze, a pracodawca kwestionujący zasadność długotrwałego zwolnienia lekarskiego nie podjął żadnych działań mających na celu wyjaśnienie rzeczywistej potrzeby tak długiej absencji. Podobnie może się stać np. w przypadku pracownika, który utracił zdrowie w związku z nieodpowiednimi warunkami wykonywania obowiązków (rażąco naruszającymi zasady bezpieczeństwa i higieny pracy) i z tego powodu był nieobecny.