Problem czytelnika: Czy pracownik jest chroniony ubezpieczeniem zdrowotnym pomiędzy przejściem z jednego zakładu do drugiego. Poprzednia umowa wygasła z dniem 27 sierpnia, następna obowiązuje od 3 września. Czy w tych dniach ma prawo do ubezpieczenia?
Odpowiedź: Każda osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę jest objęta obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym od dnia rozpoczęcia stosunku pracy do dnia jego ustania. Ile wynoszą składki na ubezpieczenie chorobowe opłacane przez pracownika, dowiesz się tutaj>> Oznacza to, że każdy pracownik oraz członkowie jego rodziny, którzy zostaną zgłoszeni do ubezpieczenia, mogą w tym czasie korzystać z darmowej opieki zdrowotnej z NFZ.
Prawo do bezpłatnej opieki zdrowotnej nie przepada w momencie, kiedy pracownik przestaje opłacać składki na ubezpieczenie zdrowotne, ale trwa jeszcze przez 30 dni po rozwiązaniu stosunku pracy. Ustawodawca daje w ten sposób pracownikowi niezbędny czas na znalezienie nowego zatrudnienia lub zdobycie upewnień ubezpieczeniowych z innego tytułu, na przykład uzyskanie statusu bezrobotnego.
W efekcie już po rozwiązaniu stosunku pracy dana osoba może otrzymać zasiłek chorobowy, o ile stała się niezdolna do pracy w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego, czyli ustania zatrudnienia. Choroba musi przy tym trwać co najmniej 30 dni bez przerwy. Przy chorobie zakaźnej, kiedy okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, termin wydłuża się do 3 miesięcy od momentu ustania ubezpieczenia.
W przypadku, gdy pracownik zachorował jeszcze w trakcie trwania stosunku pracy i stan ten trwa nieprzerwanie po ustaniu ubezpieczenia, to do dnia rozwiązania umowy zasiłek chorobowy wypłaca pracodawca, po czym wypłatę świadczenia przejmuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Nie jest w tym wypadku konieczne spełnianie warunku nieprzerwanego trwania choroby przez 30 dni. Wypłata zasiłku chorobowego po ustaniu zatrudnienia będzie trwać do momentu wykorzystania pełnego okresu zasiłkowego (182 lub 270 dni).
Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego nie może być wyższa od kwoty 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia ogłaszanego dla celów emerytalnych. Jak podał GUS, przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale 2018 r. wyniosło 4521,08 zł.
Trzydziestodniowy okres ochronny obejmuje także zleceniobiorców (o zasiłku chorobowym zleceniobiorców więcej przeczytasz tutaj>>) oraz osoby prowadzące działalność gospodarczą, jeśli dobrowolnie opłacały składkę na ubezpieczenie chorobowe. W 2018 roku składka na ubezpieczenie chorobowe przedsiębiorców wynosi 65,31 zł miesięcznie, a w przypadku płatników korzystających z preferencyjnych stawek ZUS przesz pierwsze 24 miesiące prowadzonej działalności - 15,44 zł na miesiąc. Dokładnie jakie składki do ZUS opłaca osoba z działalnością gospodarczą, dowiesz się tutaj>> Czas, przez jaki przysługują bezpłatne świadczenia zdrowotne liczy się od dnia zakończenia prowadzenia działalności gospodarczej.
Miesięczny okres ochronny obejmuje także:
- osoby, które korzystają z urlopu bezpłatnego – przez okres 30 dni od dnia rozpoczęcia urlopu;
- osoby bezrobotne – przez okres 30 dni od dnia utraty statusu bezrobotnego.
W przypadku śmierci osoby, która zgłosiła członków rodziny do ubezpieczenia, prawo do korzystania ze świadczeń wygasa po 30 dniach od dnia śmierci pracownika. Ponadto, pracownik, który zmienia pracę lub kończy działalność powinien pamiętać o ponownym zgłoszeniu do ubezpieczenia zdrowotnego członków swojej rodziny.