Osoby prowadzące działalność gospodarczą mogą podlegać dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. Umowa zlecenia i o dzieło: Kiedy chory pracownik otrzyma zasiłek>>
Składki do ZUS przedsiębiorcy. W większości przypadków osoby prowadzące działalność gospodarczą muszą obowiązkowo opłacać składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe oraz na ubezpieczenie zdrowotne, co daje im także prawo do przystąpienia do ubezpieczenia chorobowego. W ten sposób przedsiębiorca-kobieta może otrzymać takie świadczenia, jak zasiłek chorobowy czy macierzyński.
Przedsiębiorca może przystąpić do ubezpieczenia chorobowego w każdym momencie prowadzenia działalności. Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, wyliczana od kwoty zdeklarowanej przez przedsiębiorce, która nie może być jednak niższa niż:
- 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub
- 30 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia, jeśli jest nowy przedsiębiorca, opłacający tzw. mały ZUS.
Wysokość składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe jest uzależniona od decyzji przedsiębiorcy. Jednocześnie podstawa wymiaru tych składek jest taka sama jak w przypadku pozostałych składek na ubezpieczenia społeczne, tj. chorobowe i wypadkowe, a także na Fundusz Pracy. W efekcie, aby podwyższyć podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe, przedsiębiorca musi najpierw podwyższyć podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe.
Ponadto, przedsiębiorca nie może przekroczyć limitów:
- rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek emerytalno‑rentowych, który w 2018 roku wynosi 133 290 zł,
- miesięcznego ograniczenia podstawy wymiaru składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, która nie może miesięcznie przekraczać 250 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy - wynagrodzenie to w 2018 r. wynosi 4 443 zł, a więc ograniczenie wynosi 11 107,50 zł.
Zasiłek chorobowy. Po opłaceniu składek przedsiębiorcy przysługuje zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne, zasiłek opiekuńczy oraz zasiłek macierzyński. Zasiłek chorobowy zostanie przyznany, o ile składki z tytułu ubezpieczenie chorobowego były opłacane punktualnie i nieprzerwanie przez okres 90 dni. Podstawę wymiaru dla zasiłku chorobowego stanowi średnia podstawa wymiaru składek z ostatnich 12 miesięcy, pomniejszona o wskaźnik w wysokości 13,71 proc.
Miesięczna kwota zasiłku chorobowego stanowi 80 proc. podstawy, która ulega jednak obniżeniu do 70 proc., gdy chory przebywa w szpitalu. Na 100 proc. świadczenia mogą liczyć tylko ofiary wypadku przy pracy, chore kobiety w ciąży i osoby oddające komórki bądź narządy. Za każdy dzień choroby przysługuje (w zależności od ilości dni w miesiącu) 1/30 lub 1/31 takiej kwoty. Od kwoty zasiłku potrącana jest też zaliczka na podatek dochodowy w wysokości 18 proc.
Więcej o świadczeniach dla niezdolnego do pracy, przeczytasz tutaj>>
Niezdolny do pracy może jednak pobierać zasiłek chorobowy przez okres nie dłuższy niż 182 dni, a w przypadku gruźlicy oraz gdy niezdolność do pracy przypada na okres ciąży - przez maksymalnie 270 dni.
Za okres pobierania zasiłku chorobowego przedsiębiorca nie musi opłacać składek na ubezpieczenie społeczne. Osoba prowadząca działalność gospodarczą ma prawo pomniejszyć opłacane składki proporcjonalnie do ilości dni, za które pobierała zasiłek. Także przez okres choroby musi być natomiast opłacana składka zdrowotna.
Zasiłek macierzyński. Okres wyczekiwania nie obwiązuje w przypadku zasiłku macierzyńskiego, który przysługuje po opłaceniu przynajmniej jednej pełnej składki chorobowej. Od 2016 roku zmieniły się jednak przepisy - wysokość zasiłku rośnie proporcjonalnie oraz jest uzależniona od czasu opłacania składek w wyższej kwocie. Przedtem wystarczył miesiąc opłacania najwyższej składki chorobowej tuż przed porodem, aby potem przez rok pobierać wysoki zasiłek macierzyński. Teraz kobiecie prowadzącej działalność gospodarczą krócej niż 12 miesięcy i opłacającej składki przewyższające ustawowe minimum, początkowo zostanie przyznany zasiłek w minimalnej wysokości, który jest powiększany o 1/12 za każdy miesiąc opłacania składek przypadający przed nabyciem prawa do świadczenia. Tak więc matka, która prowadziła działalność 3 miesiące i opłacała podwyższone składki otrzyma zasiłek w wysokości 60 proc. średniego prognozowanego wynagrodzenia oraz 3/12 podwyższonej składki. Zobacz, czym różni się urlop macierzyński od zasiłku macierzyńskiego>>
W przypadku opłacania składek dłużej niż przez 12 miesięcy, podstawę wymiaru zasiłku stanowi średni miesięczny przychód w ciągu poprzedzającego roku. Także w przypadku zasiłku macierzyńskiego, uwzględniany jest współczynnik 13,7 proc. oraz 18 proc. podatku dochodowego.
Kobieta ma obowiązek pobierać zasiłek macierzyński przez 14 tygodni od dnia porodu. Po tym okresie może zrezygnować z pobierania zasiłku - ma prawo wtedy przenieść prawo do świadczenia na ubezpieczonego ojca dziecka.