Subskrybuj nas na Youtube
Z początkiem tego roku zmieniły się przepisy regulujące zasady zatrudniania cudzoziemców. Wprowadzony został nowy rodzaj zezwolenia – na pracę sezonową. Z kolei istniejąca do tej pory procedura podejmowania przez obcokrajowców zatrudnienia na zasadzie oświadczenia została istotnie zmodyfikowana. Miesiąc po wejściu w życie nowych regulacji widać już, że ich stosowanie w praktyce sprawia problemy – i to nie tylko pracodawcom, lecz także powiatowym urzędom pracy (które są właściwe w obydwu wymienionych procedurach). Co więcej, pojawiło się wiele nieprawdziwych informacji na temat wymogów, jakie muszą spełniać zarówno firmy, jak i osoby, które mają być zatrudnione (w tym również w mediach ogólnopolskich). Aby ostatecznie rozstrzygnąć pojawiające się wątpliwości, dementujemy nieprawdziwe informacje i wskazujemy właściwą drogę postępowania.
MIT
1. Obcokrajowiec musi być obecny w Polsce, aby można było wpisać oświadczenie o powierzeniu mu pracy do ewidencji.
Znowelizowane przepisy ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1065 ze zm.; dalej: ustawa) nie zawierają warunku, który uzależniałby wpisanie do ewidencji oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi od tego, czy przebywa on w tym momencie na terytorium Polski. Taki wymóg nie obowiązywał również przed 1 stycznia 2018 r.
Podobnie wygląda sytuacja w przypadku występowania o zezwolenie na pracę sezonową dla obcokrajowca. Przepisy wskazują dwa sposoby postępowania, w zależności od tego, czy cudzoziemiec przebywa już w Polsce, czy też dopiero zamierza przyjechać w celu podjęcia zatrudnienia. W tym drugim przypadku – a więc jeśli np. osoba zza wschodniej granicy ma dopiero wyrabiać wizę lub wjechać do Polski w ramach ruchu bezwizowego w celu podjęcia pracy sezonowej – najpierw wydawane jest zaświadczenie o wpisie wniosku do ewidencji, a dopiero po przyjeździe obcokrajowca udzielane jest zezwolenie.
MIT
2. Odpowiedzialność za dane podawane w dokumentach potrzebnych do zarejestrowania oświadczenia ponosi urzędnik.
Odpowiedzialność za to, co znajdzie się w złożonej dokumentacji, ponosi wyłącznie podmiot, który chce zatrudnić cudzoziemca na podstawie uproszczonej procedury oświadczeniowej. Znowelizowane przepisy nie rozciągają jej dodatkowo na pracownika powiatowego urzędu pracy. I tak, zgodnie z przepisami, zatrudniający ma obowiązek podania we wszystkich dokumentach prawidłowych danych. Zarówno oświadczenie, jak i towarzyszące mu załączniki, takie jak np. oświadczenie o niekaralności pracodawcy czy kopia wszystkich stron dokumentu podróży cudzoziemca, są jednak potem weryfikowane przez powiatowy urząd pracy. Przede wszystkim pod kątem tego, czy spełnione są wszystkie przesłanki uzasadniające wpisanie oświadczenia do ewidencji. Sprawdzanie dokumentów ma zapobiegać ewentualnym nadużyciom i składaniu pozornych oświadczeń (bez intencji zatrudnienia wskazanej w nim osoby).
PRAWDA
3. Przedłużenie zezwolenia na pracę sezonową u tego samego pracodawcy wymaga ponownego wykonania testu rynku pracy.
Co do zasady test rynku pracy jest przeprowadzany wtedy, gdy wydanie zezwolenia na pracę sezonową dotyczy obywateli innych krajów niż Ukraina, Białoruś, Rosja, Mołdawia, Gruzja i Armenia. W ich przypadku potrzebna jest bowiem informacja starosty, że na zaproponowane przez pracodawcę stanowisko pracy nie udało się znaleźć odpowiedniego kandydata w wyniku rekrutacji wśród znajdujących się w rejestrach PUP bezrobotnych i osób poszukujących pracy. Wspomniana informacja jest wymagana również wtedy, gdy firma występuje o przedłużenie zezwolenia na pracę sezonową (jest to możliwe, jeśli taka praca wykonywana będzie łącznie przez nie więcej niż 9 miesięcy w ciągu roku kalendarzowego). Zgodnie z przepisami ustawy stosowane są wtedy te same regulacje, jakie trzeba spełnić przy występowaniu o pierwotne pozwolenie.
MIT
4. Zmiana stanowiska pracy w tym samym podmiocie nie wymaga nowego oświadczenia.
To, w jakich okolicznościach nie jest konieczne uzyskanie przez pracodawcę nowego oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, szczegółowo określa art. 88z ust. 12 ustawy. Zgodnie z nim nowy dokument nie jest potrzebny, jeśli doszło do zmiany siedziby, miejsca pobytu, nazwy lub formy prawnej podmiotu dającego zatrudnienie obcokrajowcowi, a także jeśli nastąpiło przejęcie lub przejście zakładu pracy (jego części) na innego pracodawcę. Ponowna rejestracja oświadczenia nie jest również wymagana w przypadku zawarcia umowy o pracę zamiast umowy cywilnoprawnej oraz gdy cudzoziemiec jest pracownikiem agencji pracy tymczasowej i jest kierowany do pracy w innym miejscu (pod warunkiem, że nie zmieniły się inne warunki zatrudnienia). Ten katalog nie obejmuje więc np. takiej sytuacji, w której pracodawca po pewnym czasie od powierzenia wykonywania pracy obcokrajowcowi na określonym stanowisku dochodzi do wniosku, że jednak nie jest ono dla niego odpowiednie i chciałby go zatrudnić na innym. Wtedy cała procedura oświadczeniowa musi być przeprowadzona od początku. Co ciekawe, inaczej jest w przypadku zezwoleń sezonowych. Tu zmiana stanowiska nie pociąga za sobą konieczności zmiany zezwolenia (nie zawiera ono bowiem informacji na ten temat).
MIT
5. Limity zatrudnienia na starym i nowym oświadczeniu nie łączą się.
Do końca 2018 r. możliwe będzie zatrudnianie osób zza wschodniej granicy na podstawie zarówno funkcjonujących do 31 grudnia 2017 r. oświadczeń o zamiarze powierzenia wykonywania pracy cudzoziemców (pod warunkiem ich rejestracji do końca ubiegłego roku), jak i wprowadzonych 1 stycznia 2018 r. oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy obcokrajowcowi. Takie rozwiązanie nie oznacza jednak, że okresy zatrudnienia nie są sumowane. Jeśli więc pracownik wykorzystał już (lub dopiero wykorzysta) limit zatrudnienia na podstawie starego oświadczenia – taki sam, jak na nowym, czyli 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy – to nie będzie mógł podjąć pracy na podstawie nowego dokumentu. Tym samym łączny czas wykonywania pracy na starym i nowym oświadczeniu nie może przekroczyć 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy.
PRAWDA
6. Poinformowanie o podjęciu zatrudnienia nie odbywa się na ustalonym wzorze.
Jednym z nowych obowiązków nałożonych na pracodawców zatrudniających obcokrajowców w procedurze oświadczeniowej jest konieczność powiadomienia PUP, że cudzoziemiec podjął pracę (powinno to nastąpić w dniu jej rozpoczęcia). Ani wzoru takiej informacji, ani konkretnych elementów, jakie powinna zawierać, nie określono w przepisach (poza wskazaniem, że obowiązuje forma pisemna). Informacja ta jest więc zwykłym oświadczeniem pracodawcy. Co istotne, może być złożona nie tylko w postaci papierowej (i np. przesłana listem poleconym), lecz także elektronicznej.
Trochę inaczej wygląda sytuacja w przypadku zezwoleń na pracę sezonową. Jeśli jest ono wydawane dla osoby, która przebywa poza terytorium Polski, to po uzyskaniu przez nią dokumentu pobytowego pracodawca powinien złożyć w PUP oświadczenie o zgłoszeniu się cudzoziemca w celu wykonywania pracy sezonowej. Jego wzór jest ustalony przepisami. Natomiast gdy zezwolenie na pracę sezonową dotyczy obcokrajowca, który przebywał już w kraju, wspomniana informacja w ogóle nie jest wymagana.
