Niewypłacalność pracodawcy nie powoduje zawieszenia praw pracowniczych, zwłaszcza jeśli chodzi o wypłatę zaległych wynagrodzeń i świadczeń. 5 podstawowych praw, jakie przysługują pracownikowi w Polsce>>
Kiedy pracodawca ogłasza niewypłacalność. Najpierw jednak pracodawca faktycznie musi formalnie ogłosić niewypłacalność - ma to miejsce w przypadku, gdy sąd upadłościowy wyda postanowienie o ogłoszeniu upadłości pracodawcy, która obejmuje likwidację majątku lub zakłada możliwość zawarcia układu. Z niewypłacalnością mamy także do czynienia, gdy pracodawca z powody braku środków finansowych przestał zaspokajać roszczenia pracownicze, czyli faktycznie zaprzestał wykonywać działalność gospodarczą, a sytuacja ta trwa dłużej niż 2 miesiące.
Planowane są też zmiany zakładające wypłatę pensji pracownikom, których szef porzuca firmę, ale formalnie jej nie likwiduje>> Teraz, pomimo że takie osoby nie otrzymują pensji i świadczeń, nie mogą domagać się ich wypłaty ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Roszczenia pracowników oficjalnie niewypłacalnego pracodawcy są bowiem zaspokajane właśnie z FGŚP.
Komu przysługują świadczenia z FGŚP? Do świadczeń z FGŚP mają prawo przede wszystkim pracownicy niewypłacalnego pracodawcy - także ci, którzy zostali zatrudnieni na innej podstawie niż stosunek pracy, ale podlegają z tego tytułu obowiązkowi ubezpieczenia społecznego.
Z FGŚP zaspokajane są także roszczenia byłych pracowników, a także roszczenia członków rodziny zmarłego pracownika lub byłego pracownika, którzy mają prawo do renty rodzinnej. A kto ma prawo do renty rodzinnej, dowiesz się tutaj>>
Jakie świadczenia są wypłacane z FGŚP? Z FGŚP wypłacane jest zaległe wynagrodzenie za pracę, za czas urlopu wypoczynkowego, za czas niezawinionego przez pracownika przestoju i za czas zwolnień od pracy (Przerwy i dyżur: Zobacz, co wlicza się do czasu pracy>>), a także za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy oraz za okres choroby. Zaspokojeniu ze środków Funduszu podlegają również należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne należnych od pracodawców na podstawie przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych.
Wszystkie te świadczenia podlegają zaspokojeniu za okres nie dłuższy niż 3 miesiące poprzedzające datę wystąpienia niewypłacalności pracodawcy albo za okres nie dłuższy niż 3 miesiące poprzedzające ustanie stosunku pracy, jeżeli przypada ono w czasie nie dłuższym niż 9 miesięcy poprzedzających datę wystąpienia niewypłacalności pracodawcy. Na tych zasadach wypłaca się także pracownikowi zaległy dodatek wyrównawczy. Zobacz, kiedy pracownik może liczyć na dodatek wyrównawczy do pensji>>
Z kolei ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy podlega zaspokojeniu, jeśli ustanie stosunku pracy nastąpiło w okresie nie dłuższym niż 9 miesięcy poprzedzających dzień wystąpienia niewypłacalności pracodawcy. Zobacz, jak obliczyć ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy>>
Ze środków FGŚP wypłacana jest też jednorazowa odprawa pracownicza oraz odszkodowanie za skrócony okres wypowiedzenia w przypadku, gdy ustanie stosunku pracy nastąpiło w okresie nie dłuższym niż 9 miesięcy poprzedzających dzień wystąpienia niewypłacalności pracodawcy lub w okresie nie dłuższym niż 4 miesiące następujące po tym dniu. Odprawa pracownicza: Kto ma do niej prawo i ile wynosi>>
Wreszcie wymienione roszczenia są zaspokajane także wtedy, gdy uprawnienie powstaje w dniu stanowiącym datę wystąpienia niewypłacalności pracodawcy lub w dniu ustania stosunku pracy.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz.U. 2006 nr 158 poz. 1121)