Powód anulowania rezerwacji i okoliczności, w jakich się to odbyło, może mieć znaczenie w sprawie.
Zgodnie bowiem z art. 471 kodeksu cywilnego, który określa zasady odpowiedzialności kontraktowej, dłużnik jest zobowiązany do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Czytelnik będzie więc odpowiadał na zasadzie winy, a nie ryzyka. Aby mógł się zwolnić z tej odpowiedzialności, musi w sądzie udowodnić, że anulowanie rezerwacji było spowodowane okolicznościami, za które on nie ponosi odpowiedzialności.
Pogląd ten potwierdza wyrok Sądu Najwyższego z 15 kwietnia 2016 r. (sygn. akt I CSK 383/15). W orzeczeniu tym SN stwierdził, że wprowadzenie do umowy o korzystanie z usług hotelarskich opłaty za rezygnację bez wskazania przyczyn, kiedy jest ona prowadzącemu hotel nienależna, nie jest tożsame z odpowiedzialnością korzystającego z usług na zasadzie ryzyka. W ocenie SN z tego rodzaju regulacji umownej wyprowadzić należy wniosek przeciwny i przyjąć, że korzystający z usług jest zobligowany uiścić uzgodnioną opłatę, jeżeli do rezygnacji z usług hotelowych doszło z przyczyn, za które ponosi odpowiedzialność. Sąd Najwyższy podkreślił, że nie można podzielić stanowiska jakoby do zwolnienia korzystającego z usług z zobowiązania mogło jedynie prowadzić jego wygaśnięcie, na skutek następczej niemożności świadczenia, której przyczyna znajduje się poza osobą i działalnością dłużnika (art. 475 k.c.).
Ponadto SN wyjaśnił, że umowy o świadczenie usług hotelowych należą do umów mieszanych zawierających w sobie elementy różnych umów nazwanych (sprzedaż, najem, dzieło, przechowanie) i nienazwanych (usługi podobne do zlecenia). Do tego kontraktu należy stosować przepisy prawa cywilnego o umowach w ogólności, odpowiednie przepisy części ogólnej zobowiązań (w tym przepisy o skutkach niewykonania zobowiązań, tj. art. 471 k.c. oraz o niewykonaniu i skutkach niewykonania zobowiązań z umów wzajemnych – art. 487 k.c.), przepisy o umowach nazwanych wprost lub w drodze analogii, w zależności od podobieństwa określonych świadczeń z tej umowy do świadczeń z odpowiedniej umowy nazwanej.
Przy analizie tego rodzaju umowy – zdaniem SN – należy także uwzględnić uregulowanie usług hotelarskich w ustawie z 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 187) oraz ustawowe zasady odpowiedzialności zakładu hotelarskiego za rzeczy wniesione przez gościa hotelowego i ustawowe prawo zastawu przysługujące utrzymującemu zarobkowo hotel (art. 846–851 k.c.).
Podsumowując, czytelnik musi uiścić uzgodnioną opłatę wtedy, jeżeli do rezygnacji z usług hotelowych doszło z przyczyn, za które on ponosi odpowiedzialność. Jeżeli wykaże, że jest inaczej, od takiej odpowiedzialności może się uwolnić. Musi w sądzie udowodnić, że anulowanie rezerwacji było spowodowane okolicznościami, za które on nie ponosi odpowiedzialności.
Podstawa prawna
Art. 471 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 380 ze zm.).