Można dochodzić odszkodowania za nienależyte kształcenie

Zapisałam się na kurs niemieckiego dla osób 55 plus. Przeszłam test sprawdzający, zostałam zakwalifikowana do grupy dla zaawansowanych – opowiada pani Halina. – Uczyłam się niemieckiego w szkole, trochę czytałam, potem jednak nie miałam okazji poćwiczyć. Teraz wybieram się na dłużej do córki, która zamieszkała w Austrii. Chciałam więc poprawić umiejętności. Tymczasem okazało się, że na kursie połowa zajęć jest do niczego. Lektorka robi podstawowe błędy, nawet ja je słyszę. Poza tym prowadzi lekcje jak dla dzieci, a nie dla dorosłych. Czuję się oszukana, obiecywano mi zupełnie co innego. Czy mogę zażądać zwrotu pieniędzy i odszkodowania za zmarnowany czas – pyta czytelniczka.

Jeżeli pani Halina przerwie naukę na kursie, może zażądać zwrotu opłaty za niewykorzystane lekcje. Może też dochodzić od szkoły odszkodowania za nienależyte kształcenie. Istotą umowy o świadczenie usługi edukacyjnej jest zobowiązanie szkoły do przeprowadzenia w sposób należyty zajęć, zgodnych z proponowanym programem nauki. Odszkodowania takiego można jednak dochodzić tylko w razie złamania przepisów lub niedotrzymania standardów kształcenia. Jednym słowem wtedy, gdy na przykład nie odbyła się część zajęć ujętych w planie kursu, w czasie roku zlikwidowano kierunek kształcenia, jako nauczycieli zatrudniono osoby nieposiadające odpowiednich kwalifikacj. Ta ostatnia ewentualność odpowiada zarzutom stawianym przez panią Halinę.

Warto jednak wiedzieć, że szkoła nie może nikomu zagwarantować określonych wyników w nauce. Nie można więc mieć do niej pretensji z powodu uzyskania niesatysfakcjonujących ocen, nieuzyskania promocji na kolejny etap kształcenia, niezdania egzaminu państwowego lub kłopotów ze znalezieniem pracy (nawet gdy stosowny kurs w założeniu miał w tym pomóc).

Wittenberg: Kto ma kasę, ten ma władzę (nad polską edukacją)

Ewentualnego odszkodowania można dochodzić przed sądem na podstawie art. 471 i następnych kodeksu cywilnego. Trzeba jednak wykazać poniesioną szkodę i jej związek przyczynowy z zaniedbaniami szkoły. I choć w umowach ze szkołami można czasami znaleźć postanowienia ograniczające lub wyłączające ich odpowiedzialność za nienależyte kształcenie, to takie zapisy pozostają w sprzeczności z prawem i traktowane są jako niedozwolone klauzule umowne. Szkoła może jednak uniknąć odpowiedzialności, jeśli nie wywiązała się ze zobowiązań pod wpływem okoliczności, na które nie miała wpływu.

Podstawa prawna

Art. 471–473, art. 385³ pkt 2 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2016 r. poz. 380).

Małgorzata Raczkowska