Zeznanie roczne muszą złożyć wszyscy podatnicy, którzy osiągnęli przychody w 2015 r. Oznacza to w praktyce, że do 2 maja zeznanie roczne muszą złożyć podatnicy osiągający dochody z różnych źródeł.
Chodzi o dochody m.in. z pracy (zarówno na podstawie umowy o pracę, jak i z umów-zleceń, o dzieło, autorskich), z najmu (o ile były opodatkowane na ogólnych zasadach), z działalności gospodarczej opodatkowanej zarówno według skali podatkowej (według stawek 18 proc. i 32 proc.), jak i liniowo (według stawki 19 proc.), zbycia nieruchomości, akcji na giełdzie. Część podatników będzie musiała złożyć nawet dwa albo trzy formularze podatkowe, jeśli przykładowo pracowali i uzyskali przychody, sprzedali mieszkanie i za uzyskane pieniądze chcą kupić lub kupili nowe, a także zarobili na sprzedaży akcji na giełdzie. Zeznanie trzeba złożyć zarówno wtedy, gdy podatnik w 2015 r. osiągnął dochód, jak i gdy miał stratę.
Zeznanie, co do zasady, trzeba przesłać na odpowiednim formularzu, we właściwej wersji. Informacje o wersji podatnicy znajdą w prawym dolnym rogu formularza. Jaka wersja obowiązuje do którego formularza, podajemy również w naszym poradniku.
Podatnicy muszą też wiedzieć, jakie darowizny mogą odliczyć od dochodu oraz z jakich ulg można skorzystać (na dzieci, internetowa – w ograniczonym zakresie, mieszkaniowa itp.), a także jakie warunki trzeba spełnić, aby z nich skorzystać.
Warto również wiedzieć, że formularze można składać zarówno w formie papierowej, jak i elektronicznej (poprzez system e-Deklaracje, składając formularze interaktywne lub korzystając z aplikacji e-Deklaracje Desktop). W tym roku Ministerstwo Finansów uruchomiło również usługę wstępnego wypełnienia zeznania. Dotyczy ona jednak tylko dwóch formularzy – PIT-37 oraz PIT-38. Polega na tym, że administracja podatkowa przygotowuje wypełniony formularz PIT. Następnie podatnik, który chce z niej skorzystać, musi się zalogować poprzez portal podatkowy i pobrać takie wstępnie wypełnione zeznanie. Może je pozmieniać, zaznaczyć, z jakich ulg chce skorzystać, i wysłać je, będąc cały czas na portalu podatkowym, do urzędu skarbowego. Jest to jeden z najprostszych sposobów wypełniania zeznań podatkowych. Dotyczy on jednak formularza PIT-37, który został sporządzony na podstawie informacji od płatników: PIT-11, PIT-8C, PIT-R oraz informacji od organów rentowych: PIT-40A/11A oraz formularza PIT-38 za rok 2015, który dotyczy rozliczenia przychodów z kapitałów pieniężnych, sporządzanego na podstawie informacji PIT-8C.
Do 2 maja trzeba jednak nie tylko złożyć zeznanie roczne PIT, ale również wpłacić podatek, o ile wystąpi taka konieczność. Wpłaty na konto urzędu skarbowego muszą dokonać podatnicy, u których wystąpiła różnica między podatkiem należnym wynikającym z zeznania a sumą należnych za dany rok zaliczek, w tym pobranych przez płatników. Innymi słowy, jeśli płatnicy pobrali mniej podatku, niż obliczyliśmy w zeznaniu, to różnicę trzeba dopłacić fiskusowi.
● Jakie zeznania składamy
PIT-37 lub PIT-36
To dwa najpopularniejsze formularze zeznań rocznych.
PIT-37 (obowiązuje wersja nr 22) muszą złożyć podatnicy, którzy w ubiegłym roku:
– uzyskali przychody ze źródeł położonych na terytorium Polski za pośrednictwem płatnika, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych przy zastosowaniu skali podatkowej (18 proc. i 32 proc.),
– nie prowadzili działalności gospodarczej oraz działów specjalnych produkcji rolnej,
– nie mają obowiązku doliczać dochodów małoletnich dzieci oraz
– nie obniżają dochodów o straty z lat ubiegłych.
Przykładowo na formularzu tym muszą się rozliczać pracownicy zatrudnieni na podstawie umów o pracę, umów-zleceń czy o dzieło, jeśli pracodawca jako płatnik pobrał od ich wynagrodzenia zaliczki na podatek dochodowy.
Formularz ten mogą złożyć zarówno podatnicy, którzy rozliczają się samodzielnie, jak i ci, którzy składają zeznanie wspólnie z małżonkiem lub jako osoby samotnie wychowujące dzieci. Co istotne, nie mogą oni prowadzić działalności gospodarczej. Jeśli podatnik prowadził firmę, wtedy składa formularz PIT-36 (obowiązuje wersja nr 22).
Poza prowadzącymi działalność, PIT-36 muszą także złożyć podatnicy, którzy:
– prowadzili działy specjalne produkcji rolnej,
– uzyskali przychody: z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub z innych umów o podobnym charakterze opodatkowane na ogólnych zasadach (według skali podatkowej, czyli według stawek 18 i 32 proc., a nie ryczałtowo),
– uzyskali przychody, od których mieli obowiązek samodzielnie opłacać zaliczki na podatek (np. z działalności wykonywanej osobiście),
– uzyskali przychody ze źródeł położonych za granicą (np. z pracy w Niemczech czy Wielkiej Brytanii),
– uzyskali przychody z innych źródeł opodatkowanych na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej, od których ani płatnik, ani podatnik w ciągu roku podatkowego nie miał obowiązku odprowadzania zaliczek.
Ponadto formularz PIT-36 jest przeznaczony dla osób, które korzystają z mechanizmu kredytu podatkowego (patrz art. 44 ust. 7a–7k ustawy o PIT), mają obowiązek doliczyć do swoich dochodów dochody małoletnich dzieci (np. rentę rodzinną), a także ci, którzy wykazują należny zryczałtowany podatek dochodowy, o którym mowa w art. 29 (np. z praw autorskich), art. 30 (np. wygranych w konkursach) i art. 30a (np. odsetek od pożyczek, dywidend) ustawy o PIT, ale, co ważne, jeżeli podatek ten nie został pobrany przez płatnika.
Na formularzu PIT-36, podobnie jak w przypadku PIT-37, można się rozliczyć samodzielnie, wspólnie z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dzieci.
Do jednego i drugiego formularza podatnicy mogą dołączać załączniki.
Do PIT-37 można dołączyć: PIT-O, PIT-D oraz PIT-2K. Z kolei do PIT-36 można dodać takie załączniki jak: PIT-B, PIT-D, PIT-O, PIT-M, PIT-Z, PIT-ZG, SSE-R oraz PIT-2K. W tym miejscu wyjaśnijmy jedynie, że formularz SSE-R muszą dołączyć do zeznania osoby, które prowadziły działalność gospodarczą w specjalnej strefie ekonomicznej. Z kolei formularz PIT-O służy do rozliczenia darowizn oraz popularnych ulg: na dzieci, rehabilitacyjnej, internetowej, na nabycie nowych technologii, na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego (IKZE).
Pewną odmianą formularza PIT-36 jest druk PIT-36L (obowiązuje wersja nr 11). W praktyce jest to zeznanie dla prowadzących działalność gospodarczą lub działy specjalne produkcji rolnej i opodatkowanych liniowym PIT (stawką 19 proc.). Takie osoby nie mogą jednak skorzystać z większości ulg podatkowych, a więc w praktyce nie mogą się rozliczać wspólnie z małżonkiem oraz jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Korzystający z opodatkowania liniowego nie mogą też korzystać z ulgi prorodzinnej oraz internetowej.
Dochody (straty) z giełdy...
Podatnicy, którzy w 2015 r. uzyskali dochody z kapitałów pieniężnych, czyli w praktyce np. ze sprzedaży papierów wartościowych, instrumentów pochodnych czy krótkiej sprzedaży (pożyczone papiery wartościowe), muszą złożyć zeznanie roczne na formularzu PIT-38 (obowiązuje wersja nr 11). Obowiązek rozliczenia dotyczy również osób, które miały straty. Deklarację wypełniamy na podstawie informacji PIT-8C, którą miało obowiązek wysłać biuro maklerskie (powinno ją dostarczyć klientowi do końca lutego).
Przypomnijmy, że podatek od dochodów z kapitałów pieniężnych wynosi obecnie 19 proc. A zatem jeśli podatnik uzyskał dochód ze sprzedaży akcji, będzie musiał odprowadzić na rachunek urzędu skarbowego 19 proc. podatku.
...i z nieruchomości
Z kolei podatnicy, którzy w 2015 r. uzyskali przychody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, a więc np. ze sprzedaży mieszkania lub domu (przychody opodatkowane na podstawie art. 30e ustawy o PIT), muszą rozliczyć się na formularzu PIT-39 (obowiązuje wersja nr 7).
Jest to również formularz dla osób, które sprzedały mieszkanie i chcą skorzystać z ulgi mieszkaniowej. Chodzi w praktyce o podatników, którzy sprzedali mieszkanie lub dom przed upływem pięciu lat od nabycia i zamierzają w ciągu dwóch lat, licząc od końca roku podatkowego (2015 r.), w którym nastąpiło zbycie nieruchomości, wydać uzyskane pieniądze na własne cele mieszkaniowe, czyli np. zakup innego mieszkania, działki czy remont domu. Podatnicy, którzy chcą skorzystać z ulgi, muszą jednak wykazać w zeznaniu PIT-39 kwotę przychodu zwolnionego z podatku.
● Jak odliczyć darowizny i skorzystać z ulg
Darowizny
Zeznanie roczne PIT to miejsce, w którym poza wykazaniem przychodów i kosztów, podatnicy mogą odliczyć przekazane darowizny (od dochodu) oraz skorzystać z ulg (odpisywanych albo od dochodu, albo od podatku). W praktyce do rozliczenia darowizn i ulg służą formularze PIT-36 oraz PIT-37.
Odliczyć można cztery rodzaje darowizn, które podatnik przekazał w 2015 r. Są to kwoty przekazane na cele:
– kultu religijnego,
– określone w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie,
– krwiodawstwa (ale tylko przez honorowych dawców krwi) oraz
– działalności charytatywno-opiekuńczej kościelnych osób prawnych (np. Kościoła katolickiego czy prawosławnego).
Spośród wszystkich darowizn tylko ta ostatnia jest nielimitowana. Oznacza to, że możemy odliczyć kwotę, którą faktycznie przekazaliśmy, pod warunkiem że spełniliśmy wymogi dokumentacyjne.
Trzeba je spełnić również w przypadku pozostałych darowizn. Dodatkowo obowiązują tu limity. Podatnik może odliczyć przekazaną kwotę np. na cele działalności pożytku publicznego, o ile nie przekracza ona 6 proc. dochodu podatnika. Jeśli przekazaliśmy więcej pieniędzy, odliczymy jedynie kwotę wynikającą z limitu.
Dodajmy jedynie, że prowadzący działalność gospodarczą mogą również odliczyć od dochodu wydatki poniesione przed 1 stycznia 2016 r. na nabycie nowych technologii. W przyszłym roku przedsiębiorcy będą mogli natomiast odliczyć po raz pierwszy wydatki na działalność badawczo-rozwojową.
Ulga na dzieci
Najpopularniejszą ulgą jest ulga na dzieci. Wypełniamy załącznik PIT-O do zeznań PIT-36 lub PIT-37. W tym miejscu przypomnijmy jedynie, jakie limity przysługują w rozliczeniu za 2015 r.
W przypadku rodziców i opiekunów z jednym dzieckiem obowiązuje limit dochodowy, który wynosi 112 tys. zł. Jeśli więc dochody rodziców/opiekunów były w 2015 r. wyższe, ulga nie przysługuje. Ten sam limit – 112 tys. zł rocznie – dotyczy osób samotnie wychowujących dzieci. O połowę niższy limit – 56 tys. zł – obowiązuje osoby niepozostające w związku małżeńskim, które nie są jednak osobami samotnie wychowującymi dzieci. W przypadku dwojga i więcej dzieci nie ma limitu dochodowego.
Odliczyć można rocznie:
– na jedno dziecko – 1112,04 zł,
– na drugie – 1112,04 zł,
– na trzecie – 2000,04 zł,
– na czwarte i każde kolejne – 2700 zł.
Odliczenia można dokonywać za każdy miesiąc sprawowanej opieki lub utrzymania dziecka – obowiązują wtedy kwoty miesięczne.
Co ważne, jeśli podatnik wykaże w zeznaniu rocznym kwotę podatku, która jest niższa niż kwota ulgi na dzieci, to musi złożyć również załącznik PIT-UZ, w którym powinien wykazać, jakiej kwoty nie wykorzystał. Jeśli nie przekracza ona łącznej kwoty pobranych przez płatnika składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne podlegające odliczeniu, urząd skarbowy zwróci podatnikowi całą kwotę ulgi.
Pozostałe ulgi
Podatnicy mogą skorzystać też z ulgi rehabilitacyjnej. W tym celu wypełniamy PIT-O i dołączamy do zeznania PIT-36 lub PIT-37. Odliczyć można wydatki poniesione przez osobę niepełnosprawną lub podatnika, który utrzymuje taką osobę, oraz wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych. Część wydatków można odliczyć w całości, a w stosunku do części obowiązują limity.
Kolejna ulga – internetowa ma coraz mniejsze znaczenie. W tym wypadku również wypełniamy załącznik PIT-O i dołączamy do zeznań PIT-36 lub PIT-37. Odliczenie – do kwoty maksymalnie 760 zł – przysługuje jedynie tym podatnikom, którzy nie korzystali jeszcze z tego odliczenia. Odliczyć można jednak realnie poniesione wydatki.
Odliczyć od dochodu można również wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego (IKZE) dokonane w 2015 r., ale jedynie do kwoty 4750,80 zł. Jeśli podatnik wpłacił więcej, może odliczyć jedynie powyższą kwotę. W tym przypadku odliczenia dokonujemy w PIT-36, PIT-36L lub PIT-37.
Ta data to w 2016 roku ostateczny termin złożenia rocznych zeznań podatkowych za 2015 rok (30 kwietnia, czyli ustawowy ostatni dzień na rozliczenie, przypada bowiem w sobotę. W takiej sytuacji termin przesuwa się do najbliższego dnia roboczego, czyli właśnie poniedziałku).
które formularze trzeba złożyć...
PIT-36
PIT-36L
PIT-37
PIT-38
PIT-39
...i które załączniki
PIT-B
PIT-D
PIT-2K
PIT-M
PIT-O
PIT-ZG
PIT-Z
Uwaga!
W rozliczeniach za 2015 rok nie ma już załącznika PIT-UZ.
Od początku 2016 roku podatnicy nie muszą też składać uzasadnienia do korekty, a co za tym idzie formularza ORD-ZU.