Osoba wychowująca dziecko ma prawo do preferencyjnej formy rozliczenia tylko wtedy, gdy faktycznie samodzielnie opiekuje się maluchem. Nieformalny związek z partnerem wyklucza więc ulgę.

Osoba samotnie wychowująca dziecko może korzystnie rozliczyć podatek nie tylko w przypadku, gdy jest rodzicem, ale także opiekunem prawnym dziecka. Dokładnie chodzi o osobę będącą panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację lub też osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Co ważne, liczy się faktycznie samodzielna opieka nad dzieckiem, a nie sam stan prawny. Jeżeli więc rodzic pozostaje w związku nieformalnym z drugim rodzicem dziecka i prowadzą wspólne gospodarstwo domowe, to preferencyjne opodatkowanie nie przysługuje. Podobnie w przypadku rozwodu - jeśli władza rodzicielska została przyznana tylko jednemu lub obydwu małżonkom, jeden z rodziców musi udowodnić faktyczne wychowywanie dziecka.

W przypadku wdowy lub wdowca, możliwość złożenia ulgowego PIT ma osoba, której żona/mąż zmarł w trakcie roku podatkowego lub już po po upływie roku podatkowego, jeszcze przed złożeniem zeznania podatkowego, o ile zawarcie związku małżeńskiego nastąpiło przed rozpoczęciem danego roku podatkowego. Jeżeli podatnik zdecyduje się na tą formę rozliczenia, traci możliwość na także preferencyjne wspólne rozliczenie ze zmarłym małżonkiem>>

Samodzielna opieka nie musi przy tym dotoczyć całego roku podatkowego - wystarczy jeden dzień w roku podatkowym samotnie wychowywać dziecko, aby uzyskać prawo do korzystnego rozliczenia.

Ile lat ma dziecko

Także dziecko musi spełniać określone warunki, aby rodzic mógł się ulgowo rozliczyć. Dana osoba musi więc samotnie wychowywać/opiekować się dziećmi:

  • małoletnimi (do ukończenia 18 roku życia) - bez względu na ilość uzyskanych przychodów w danym roku,
  • bez względu na ich wiek, jeśli otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
  • do ukończenia 25 roku życia, ale uczącymi się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach ogólnych lub z kapitałów pieniężnych - w wysokości do 3091 zł (kwota wolna od podatku za 2015 rok) z wyjątkiem renty rodzinnej.

Prawa do wspólnego opodatkowania nie utraci przy tym osoba, gdy wychowywane przez nią dziecko ukończy naukę czy określony w ustawie wiek - działa tu zasada, że przynajmniej jeden dzień w rozliczanym roku podatkowym samotnie sprawowała opiekę nad dziećmi.

Jak rozliczyć z fiskusem dochody małoletniego
Jak rozliczyć z fiskusem dochody małoletniego

Zobacz również

Z preferencyjnego rozliczenia z dzieckiem skorzysta też osoba mająca miejsce zamieszkania dla celów podatkowych (potwierdzone certyfikatem rezydencji) w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej, o ile osiągnęła podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przychody w wysokości stanowiącej łącznie co najmniej 75 proc. całkowitego przychodu osiągniętego w danym roku podatkowym.

Kto nie rozliczy się z dzieckiem

Wspólne rozliczenie z dzieckiem nie przysługuje jednak rodzicom, którzy są objęci podatkiem liniowym, ryczałtem, kartą podatkową lub podatkiem tonażowym. Przy czym wybór jakiejkolwiek z tych form nie pozwala podatnikowi na łączne rozliczenie - także, gdy przedsiębiorca nie osiągnął dochodu, poniósł stratę, zawiesił działalność gospodarczą czy stracił prawo do ryczałtu. Jak rozliczyć się wspólnie, gdy podatnik stracił prawo do podatku liniowego, dowiesz się tutaj>>

Wyjątkowo rozliczanie przez rodzica ryczałtem najmu prywatnego (poza działalnością gospodarczą) nie wyłącza możliwości rozliczenia z dzieckiem - do tego przychodu nie stosuje się wspólnego opodatkowania, ale inne przychody można ująć w ramach rozliczenia wspólnego.

Komu opłaca się wspólnie rozliczać

Samotny rodzic, rozliczając się wspólnie z dzieckiem, płaci podatek w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy swoich rocznych dochodów. Wspólne rozliczenie z dzieckiem opłaca się zwłaszcza rodzicom, którzy osiągają dochody przekraczające 85 528 zł rocznie i tym samym wchodzą do podatku obliczanego według wyższej stawki - z 18 proc. na 32 proc. Korzystne jest również wykorzystanie podwójnej wartości kwoty wolnej od podatku.

Przykładowo: Dziecko za 2015 roku nie uzyskało przychodów, a rodzic po dokonaniu wszystkich odliczeń uzyskał dochód w wysokości 150 tys. zł. Gdyby rozliczał się samodzielnie, zapłaciłby podatek w wysokości 35 470,06 zł, ponieważ:

  • 15 395 (85 528 zł x 18 proc.) - 556,02 zł (kwota zmniejszająca podatek) = 14 839,02 zł - podatek od kwoty nieprzekraczającej progu podatkowego
  • 64 472 (150 000 zł – 85 528 zł) x 32 proc. = 20 631,04 zł - podatek od nadwyżki podatkowej.

Jednak przy wspólnym rozliczeniu rodzic zapłaci 25 888 zł. W tym wypadku podatek płaci się w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy rocznych dochodów rodzica, czyli w tym wypadku od 75 000 zł [(0 + 150 000 zł):2]. W efekcie:

  • 13 500 (75 000 zł x 18 proc.) - 556,02 = 12,944 zł
  • 12,944 zł x 2 = 25 888 zł.

Rozliczając się wspólnie z dzieckiem samotny rodzic zaoszczędzi więc 9 582,06 (35 470,06 zł - 25 888 zł).

Wreszcie celu uzyskania preferencyjnego rozliczenia niezbędne jest złożenie pisemnego wniosku o wspólnym opodatkowaniu - nie poprzez oddzielne oświadczenie, ale na formularzu PIT poprzez zaznaczenie odpowiedniego pola deklaracji.

DO KIEDY ZŁOŻYĆ PIT 2015 - SPRAWDŹ TERMINY