Subskrybuj nas na Youtube
Aby prawidłowo złożyć zeznanie podatkowe, należy wybrać właściwą wersję formularza. W tym roku to szczególnie ważne, bo nową formę ma wiele z nich.
Przygotowując się do sporządzenia rocznego zeznania podatkowego, nawet jeżeli korzystamy z jakiejś wersji programu przygotowanego do ich sporządzania, warto zastosować zasadę ograniczonego zaufania i sprawdzić, jaki wzór formularza jest obowiązujący. To ważne, bo w tym roku obowiązuje wiele nowych wzorów. TABELA 1
Pomocny portal MF
W tym celu nie musimy wertować przepisów i sięgać bezpośrednio do rozporządzenia ministra finansów.
Wystarczy, że skorzystamy z serwisu internetowego resortu finansów poświęconego deklaracjom www.e-deklaracje.gov.pl i przechodząc do odpowiedniej zakładki, otworzymy stronę, na której znajduje się tabela z formularzami do wydrukowania. Mamy tam czytelnie zaprezentowany i opisany wykaz formularzy w poszczególnych wersjach. Dodatkowo zamieszczone są adnotacje wskazujące, że np. „dotyczy formularzy składanych od 01.01.2016”.
Jeżeli najedziemy kursorem na nazwę formularza, zauważymy, że podświetla się i jest podkreślony, co oznacza, że kliknąwszy na niego, przechodzimy do jego treści – wyświetla się nam formularz do wydrukowania. Rzadko mi się zdarza chwalić aparat skarbowy, ale uważam, że ta praca została dobrze odrobiona.
Oczywiście możemy też skorzystać z opcji elektronicznego wypełnienia i przesłania zeznania rocznego. Wówczas dostarczone nam przez resort finansów narzędzie dokona prostych (podstawowych) obliczeń, uzupełni poszczególne rubryki kwotowe, oczywiście korzystając z wprowadzonych przez nas danych. Przed wysyłką zeznanie zostanie zweryfikowane, a system sprawdzi, czy wszystkie obligatoryjne pozycje zostały wypełnione.
Wstępnie przygotowane zeznanie
Od 18 marca Ministerstwo Finansów udostępniło podatnikom usługę wstępnie wypełnionego zeznania podatkowego (PFR – Pre-Filled tax Return):
● PIT-37 za 2015 rok – sporządzane na podstawie informacji od płatników: PIT-11, PIT-8C, PIT-R oraz informacji od organów rentowych: PIT-40A/11A,
● PIT-38 za 2015 rok – dotyczące rozliczenia przychodów z kapitałów pieniężnych, sporządzane na podstawie informacji PIT-8C.
PFR w zakresie PIT-37 pojawił się po raz pierwszy rok temu. W 2016 roku dołączył do niego PIT-38.
Usługa wstępnie wypełnionego zeznania podatkowego to dodatkowa pomoc przy składaniu rocznego zeznania, tak by było jeszcze prostsze. Podatnik nie musi przygotowywać i wypełniać sam całego zeznania podatkowego – w znacznej części robi to za niego administracja podatkowa.
Podatnicy korzystający z PFR nie będą mieć kłopotu z wyborem właściwego wzoru, bo dokona go za nich narzędzie dostarczone przez fiskusa.
Podkreślić należy, że jeżeli zamierzamy uniknąć kolejek w urzędzie skarbowym czy na poczcie i skorzystać z elektronicznej ścieżki dostarczenia naszego rocznego zeznania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych, wszystko, czego potrzebujemy, znajdziemy w serwisie internetowym MF (w tym wtyczkę plugin). Oczywiście musimy zaopatrzyć się w dane źródłowe (nawet jeżeli korzystamy z PFR, warto spojrzeć na PIT-y, które otrzymaliśmy od płatników) oraz dane autoryzujące, a te znajdziemy w zeznaniu złożonym za poprzedni rok (tj. 2014).
Nie zawsze inna znaczy nowa
Choć w 2016 roku zmieniły się wzory formularzy, to wcale nie oznacza, że każdy z nich zyskał swoją nową wersję. Paradoksalnie może to zwiększać trudność i trzeba tym bardziej dokładnie przeanalizować te interesujące podatnika w danym roku.
Przykładowo PIT/Z (dotyczący kredytu podatkowego) jest w takim samym kształcie, ale za to z nieco szerszym znaczeniem ze względu na zmianę w załączniku PIT/B (dla przedsiębiorców rozliczających się na zasadach ogólnych lub podatkiem liniowym).
Nowa wersja nie oznacza radykalnych zmian, ale warto pamiętać, że w zdecydowanej większości przypadków to jednak jest inny formularz niż ten, który na początku 2015 roku złożyliśmy rozliczając podatek dochodowy za 2014 rok. TABELA 2, S. C4
Co ciekawe, w części przypadków aktualny formularz to oczywiście wersja inna niż składana za rok 2014, ale wcale nie kolejna, następująca po wersji za tamten okres, lecz np. aż o dwa numery wyższa. Najwyraźniej w 2015 roku i do 2015 roku zastosowanie miał inny formularz, przy czym prawodawca postanowił zmienić go w odniesieniu do rozliczeń za 2015 rok, z tym że składanych już w 2016 roku. TABELA 3
Uwaga! Jeżeli rozliczenie za 2015 rok zostało złożone jeszcze przed 1 stycznia 2016 r., to składając korekty – mimo że są one przygotowane już po zakończeniu 2015 roku – należy zastosować poprzednie wersje formularzy. PRZYKŁAD 1
Właśnie ze względu na to, że prawodawca zdecydował się na taki nietypowy zabieg i do jednego roku podatkowego wprowadził dwie różne wersje formularzy zeznania, o właściwości których decyduje moment złożenia, szczególną uwagę należy zwróć na te formularze, które miały inną wersję w rozliczeniu za 2014 rok, inna obowiązywała przy rozliczeniu za 2015 rok, ale złożonym w trakcie tego roku, a jeszcze inna, jeżeli w 2016 roku rozlicza się poprzedni rok!
WAŻNE Chcąc złożyć zeznanie roczne za 2015 rok, wystarczy wejść na stronę www.e-deklaracje.gov.pl i przechodząc do odpowiedniej zakładki, otworzyć stronę, na której znajduje się tabela z formularzami do wydrukowania. Numer wersji danego formularza umieszczony jest w nawiasie przy oznaczeniu nazwy druku, znajdującej się w dolnym prawym rogu strony.
! Do jednego roku podatkowego wprowadzono dwie różne wersje formularzy. O tym, który z nich zastosować, decyduje moment jego złożenia. Szczególną uwagę należy zwróć na te formularze, które miały inną wersję w rozliczeniu za 2014 rok, inną przy rozliczeniu za 2015 rok, a złożone zostały w trakcie tego roku. Wersja formularza będzie jeszcze inna, jeżeli w 2016 roku rozlicza się poprzedni rok.
! PFR – Pre-Filled tax Return – to usługa wstępnie wypełnionego zeznania podatkowego. Dzięki niej podatnik nie musi przygotowywać i wypełniać sam całego zeznania podatkowego. W znacznej części zrobi to za niego administracja podatkowa.
!Ostateczny wybór wzoru formularza należy do podatnika. Powinien więc on wiedzieć, jaki wzór obowiązuje w danym roku.
Tabela 1. Jakie wzory obowiązują w 2016 roku ©?
| Nazwa formularza | Wersja |
| PIT-36 | 22 |
| PIT-36L | 11 |
| PIT-37 | 22 |
| PIT-38 | 10 |
| PIT-39 | 7 |
| PIT/O | 21 |
| PIT/D | 25 |
| PIT/M | 7 |
| PIT/B | 14 |
| PIT/Z | 6 |
| PIT/ZG | 5 |
| PIT/UZ | BRAK |
Tabela 2. Zmiany wobec zeznania za 2014 rok ©?
| Nazwa formularza | Czy są różnice |
| PIT-36 | TAK |
| PIT-36L | TAK |
| PIT-37 | TAK |
| PIT-38 | TAK |
| PIT-39 | TAK |
| PIT/O | TAK |
| PIT/D | TAK |
| PIT/M | TAK |
| PIT/B | TAK |
| PIT/Z | TAK |
| PIT/ZG | NIE |
| PIT/UZ | BRAK |
Tabela 3. Zmiany wobec zeznania za 2015 rok ©?
| Nazwa formularza | Czy są różnice |
| PIT-36 | TAK |
| PIT-36L | NIE |
| PIT-37 | TAK |
| PIT-38 | NIE |
| PIT-39 | NIE |
| PIT/O | NIE |
| PIT/D | NIE |
| PIT/M | NIE |
| PIT/B | NIE |
| PIT/Z | NIE |
| PIT/ZG | NIE |
| PIT/UZ | BRAK |
PRZYKŁAD 1
Poprzedni formularz
W grudniu 2015 r. pani Janina postanowiła złożyć zeznanie za rok 2015. Chociaż znajomi jej to odradzali, to jednak pani Janina w ostatnim dniu starego roku złożyła już zeznanie i rozliczyła przychody i koszty uzyskane w tym roku. Składając zeznanie za 2015 rok, posłużyła się formularzem PIT-36 w wersji 21. W lutym 2016 r. pani Janina otrzymała PIT-8C od firmy, która w trakcie roku przekazała jej prezent promocyjny. Niestety okazało się, że fakt taki umknął pani Janinie przy sporządzaniu zeznania rocznego za 2015 rok, i konieczna jest korekta deklaracji. Składając korektę zeznania, pani Janina posłużyła się wersją 22 formularza PIT-36, gdyż na stronie Ministerstwa Finansów wyczytała, że składając zeznanie za 2015 rok już w 2016 roku, należy przygotować je na tym druku.
Po złożeniu takiej korekty z panią Janiną skontaktowała się urzędniczka z urzędu skarbowego, informując, że konieczna jest kolejna korekta. Ku zaskoczeniu pani Janiny powodem takiej korekty jest to, że zeznanie korygujące zostało złożone na niewłaściwym formularzu. Skoro bowiem pierwotne zeznanie prawidłowo zostało sporządzone na formularzu w wersji 21, to tą samą wersją musi posłużyć się podatniczka, dokonując korekty. ©?
Zbycie rzeczy poza działalnością w nowej rubryce
Osoby rozliczające w 2016 roku sprzedaż rzeczy ruchomych dokonaną w ubiegłym roku powinny użyć najnowszej wersji formularza PIT-36. Po zmianach znalazły się w niej specjalne rubryki do wykazania takiej transakcji
W przypadku gdy podatnik będący osobą fizyczną postanowił rozstać się z rzeczami ruchomymi będącymi jego własnością (np. samochodem), które nie były składnikiem jego przedsiębiorstwa (zarówno wówczas gdy nie prowadzi działalności gospodarczej, jak i wówczas gdy taką wykonuje, ale akurat ta transakcja dotyczy elementów majątku prywatnego), najczęściej przeprowadza transakcję tak (mniej lub bardziej świadomie), że nie uzyskuje z tego tytułu przychodu podatkowego.
Aby tak było, tj. by po stronie sprzedawcy rzeczy ruchomej nie powstał przychód podatkowy, od momentu jej nabycia musi upłynąć co najmniej sześć pełnych miesięcy.
Gdyby okazało się, że sprzedaż dokonywana jest wcześniej i półroczny okres własności danego podmiotu nie został zachowany, wówczas operacja taka wygeneruje przychód podatkowy, o który upomni się fiskus.
Trzeba wykazać sprzedaż
Przychód z tytułu sprzedaży rzeczy ruchomej poza prowadzoną działalnością gospodarczą (o ile wystąpi), podobnie zresztą jak koszty jego uzyskania, a finalnie dochód lub strata na takiej transakcji, muszą być wykazane w zeznaniu rocznym. Co więcej, nie dość, że konieczne jest zadeklarowanie takiej sprzedaży, to jeżeli wystąpił dodatni wynik (czyli dochód), podatnik musi zapłacić od niej podatek, gdyż w trakcie roku nie była odprowadzona zaliczka (nie istnieje obowiązek zaliczkowania).
I tu uwaga! Ponieważ przychód z takiej transakcji został uzyskany bez udziału płatnika, sprzedający rozliczający taką sprzedaż musi posłużyć się wersją 22 formularza PIT-36. Jest ona właściwa wówczas, gdy zeznanie za rok 2015 składane jest w 2016 roku. Gdyby jeszcze przed 31 grudnia 2015 r. uzyskania przychodu podatnik złożył zeznanie, wówczas posłużyłby się wersją 21 formularza.
Nowe rubryki
Od 1 stycznia 2016 r. zmieniły się także rubryki, w których wpisuje się dane o sprzedaży. Wcześniej, tj. w wersji 21 zeznania PIT-36, ale i w poprzednich odsłonach deklaracji tego rodzaju, przychody i koszty ze sprzedaży rzeczy ruchomych dokonywanych poza działalnością gospodarczą były wykazywane w poz. 81–84 PIT-36 (względnie poz. 128–131, jeżeli przy wspólnym zeznaniu małżonków transakcję rozliczał małżonek podatnika składającego deklarację).
Od 2016 roku, a dokładniej od 2015 roku, ale przy zeznaniu składanym w następnym roku, jest inaczej. Zmiana w tym zakresie jest jedną z poważniejszych modyfikacji formularzy podatkowych, jakimi od 2016 roku posługują się osoby fizyczne dokonujące rocznego rozliczenia podatku dochodowego.
Obecnie w część D zeznania PIT-36 w wersji 22 wyodrębniony jest wiersz przeznaczony na takie, i tylko takie, przychody oraz koszty ich uzyskania.
W przypadku gdy sprzedaż rozlicza sam podatnik składający zeznanie, właściwe są poz. 81–84 zeznania PIT-36, czyli tak jak poprzednio (z tym, że teraz są to rubryki dla tej wąskiej grupy przychodów). Jeżeli małżonkowie podlegają wspólnemu opodatkowaniu i przychód oraz koszty takiej operacji rozlicza małżonek podatnika przygotowującego (składającego) zeznanie, to przychód, koszt oraz dochód lub strata ujawniane są w poz. 132–135 formularza PIT-36 (również dla tylko takich przychodów). PRZYKŁAD 2
Bez względu na wersję formularza, a w efekcie na to, czy operacja taka ma już swój odrębny wiersz w zeznaniu rocznym (wersja 22), czy jeszcze nie (wersja 21), cały czas przychód (a w efekcie i koszty) wykazujemy tylko i wyłącznie wtedy, gdy w ogóle powstał, czyli gdy sprzedaż była dokonana przed upływem sześciu miesięcy od końca miesiąca, w którym owa prywatna rzecz ruchoma została zakupiona. Gdyby sprzedaż była dokonana później – poz. 81–84, względnie poz. 132–135 deklaracji PIT-36 pozostają puste. PRZYKŁAD 3
Raz jeszcze trzeba podkreślić, że obecnie przychody z tytułu sprzedaży rzeczy ruchomych dokonanej poza działalnością gospodarczą, chociaż finalnie sumowane z innymi uzyskanymi przychodami i dochodami opodatkowanymi według skali podatkowej, prezentowane są w odrębnym, przeznaczonym na nie wierszu zeznania PIT-36.
Z pewnością ta zmiana to dobre i wygodne rozwiązanie, zwłaszcza w sytuacji, gdy na danej transakcji ponieśliśmy stratę. Niezmiennie bowiem taka strata nie może pomniejszać dochodu z innego źródła, niezależnie od tego, czy jest prezentowana – jak obecnie – w odrębnym wierszu, czy – tak jak to było do końca 2015 roku – ujmowana była wraz z przychodami z innych źródeł. PRZYKŁADY 4 I5, S. C6
Obecny kształt części D zeznania PIT-36 powoduje, że rozliczenie jest bardziej przejrzyste. Zastosowany podział przychodów i kosztów ze źródła zbycie rzeczy oraz z innych przychodów na różne wiersze powinien ułatwiać zastosowanie takiego odstępstwa od reguły rozliczania strat!
WAŻNE Strata powstała ze źródła zbycie rzeczy i praw poza działalnością gospodarczą w dalszym ciągu nie podlega rozliczeniu w kolejnych latach!
!Transakcja sprzedaży musi być wykazana w zeznaniu rocznym, nawet wówczas gdy podatnik poniósł na niej stratę.
Art. 24 par. 6 ustawy o PIT
Dochodem z odpłatnego zbycia rzeczy określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d, jeżeli przychód z odpłatnego zbycia nie stanowi przychodu z działalności gospodarczej, jest różnica pomiędzy przychodem uzyskanym z odpłatnego zbycia rzeczy a kosztem ich nabycia, zmniejszona o wartość nakładów poczynionych w czasie posiadania rzeczy.
WZÓR A
/>
WZÓR B
/>
PRZYKŁAD 2
Wykazanie sprzedaży samochodu
Pan Andrzej kupił w marcu 2015 r. samochód na potrzeby prywatne swojej rodziny. Pojazd kosztował 100 000 zł. Dwa miesiące później pan Andrzej wraz z rodziną pojechał do szwagra. Ten, gdy tylko zobaczył pojazd, zachwycił się nim i zaczął namawiać pana Andrzeja, by mu go sprzedał. W końcu skuszony wyższą kwotą, jaką oferował szwagier, pan Andrzej dał się namówić i sprzedał samochód za 120 000 zł. Obecnie, tj. w kwietniu 2016 r., pan Andrzej przygotowuje zeznanie roczne w PIT i musi taką operacją wykazać, odprowadzając od niej podatek.
Rozliczenia pana Andrzeja będzie wyglądało następująco:
Poz. 81: 120 000 zł
Poz. 82: 100 000 zł
Poz. 83: 20 000 zł
PRZYKŁAD 3
Puste pozycje
Pan Andrzej kupił w marcu 2015 r. samochód na potrzeby prywatne swojej rodziny. Pojazd kosztował 100 000 zł. Cztery miesiące później pan Andrzej wraz z rodziną pojechał do szwagra. Ten, gdy tylko zobaczył pojazd, zachwycił się nim i zaczął namawiać pana Andrzeja, by mu go sprzedał. W końcu pan Andrzej dał się namówić i sprzedał samochód za 120 000 zł. Ale panowie wstrzymali się z transakcją do października.
Dzięki temu pan Andrzej nie zapłaci podatku od takiej transakcji, a obecnie, tj. w kwietniu 2016 r., przygotowując zeznanie roczne w PIT, pozostawi poz. 81–84 jego PIT-36 (wybrał ten formularz z innych powodów) puste. ©?
PRZYKŁAD 4
Rozliczenie w 2015 roku...
W 2014 r. pan Grzegorz (nieprowadzący działalności gospodarczej) kupił komputer przenośny, za który zapłacił 5000 zł. Okazało się jednak, że tak skonfigurowany notebook nie spełnia jego oczekiwań, więc postanowił się go pozbyć. Komputer został sprzedany dwa miesiące później, ale pan Grzegorz uzyskał za niego niższa cenę, bo już tylko 4500 zł.
Oprócz tego w 2014 roku panu Grzegorzowi udało się rozwiązać
z firmą Agon umowę na tzw. polisolokatę. W wyniku zawartej dodatkowej umowy oprócz resztek wpłaconego uprzednio wkładu, poważnie uszczuplonego ze względu na specyfikę tego nieprzyjaznego (z uwagi na horrendalnie wysokie koszty obsługi) narzędzia finansowego, na którym poniósł poważną stratę, pan Grzegorz otrzymał odsetki w kwocie 125 zł z tytułu opóźnienia w wypłacie tego, co pozostało z jego wkładów. Odsetki takie nie stanowiły przychodów z kapitałów pieniężnych, lecz zostały zaliczone do źródła podatkowego inne przychody.
Sporządzając zeznanie w ubiegłym roku, pan Grzegorz ujął w tej samej pozycji 81 zeznania PIT-36 zarówno przychód z tytułu sprzedaży komputera, jak i z tytułu otrzymania odsetek (4500 zł + 125 zł). W pozycji 82 został rozpoznany koszt nabycia komputera (5000 zł), ale nie mógł on obniżyć dochodu z tytułu odsetek (ten był równy przychodowi, bo żadne koszty nie wystąpiły). WZÓR A
PRZYKŁAD 5
...i w 2016 roku
Podobne zdarzenie jak panu Grzegorzowi przydarzyło się panu Jackowi. Tyle tylko, że pan Jacek kupił komputer w 2015 roku. Pan Jacek zapłacił za laptopa 5200 zł. Ale i w jego przypadku okazało się, że sprzęt nie spełnia oczekiwań, więc sprzedał go trzy miesiące później uzyskując cenę 4500 zł.
Oprócz tego, w 2015 roku panu Jackowi udało się rozwiązać z firmą Agon umowę na tzw. polisolokatę. Pan Jacek, podobnie jak w poprzednim roku jego kolega pan Grzegorz, oprócz równie uszczuplonego wkładu własnego (dokładnie ten sam problem i strata spowodowana nie tylko złymi wynikami na rynku papierów wartościowych, ale horrendalnie wysokimi kosztami obsługi takiej polisolokaty), na którym poniósł poważną stratę również podatkową, otrzymał odsetki w kwocie 215 zł z tytułu opóźnienia w wypłacie. Odsetki takie nie stanowiły przychodów z kapitałów pieniężnych, a były zaliczone do źródła inne przychody.
Sporządzając w 2016 roku zeznanie roczne za 2015 rok, pan Jacek ujął w pozycji 81 zeznania PIT 36 przychód z tytułu sprzedaży komputera (4500 zł), w pozycji 82 został rozpoznany koszt nabycia komputera (5200 zł), a w poz. 84 strata (700 zł). Z kolei odsetki zostały zaprezentowane w poz. 85 zeznania PIT-36 (215 zł). Oczywiście w dalszym ciągu nie mógł on obniżyć dochodu z tytułu odsetek o stratę (ten był równy przychodowi, bo żadne koszty nie wystąpiły). WZÓR B ©?
Zwrot ulgi pro rodzinnej bezpośrednio w zeznaniu
Od tego roku osoba, która nie może skorzystać z ulgi podatkowej ze względu na zbyt niską wartość podatku, nie musi składać odrębnego załącznika do deklaracji (PIT/UZ). W formularzach są już bowiem odpowiednie rubryki, których wypełnienie pozwala na uzyskanie zwrotu
Tym razem bez znaczenia jest to, czy rozliczenie dochodów za 2015 rok zostało dokonane w trakcie tego roku i podatnik posłużył się formularzem PIT-36, względnie PIT-37 w wersji 21, czy zeznanie złożył już po zakończeniu 2015 roku i zastosował wersję 22 tych zeznań.
Od 2016 roku w obu wersjach formularzy PIT-36 i PIT-37 dotyczących 2015 roku dodana została część poświęcona rozliczeniu dokonywanemu na potrzeby dodatkowego zwrotu z tytułu skorzystania przez podatnika, względnie podatnika oraz małżonka, z ulgi prorodzinnej.
Korzystniejsze zasady
Warto przypomnieć, że 1 stycznia 2015 r. zmieniły się zasady stosowania ulgi prorodzinnej i miały zastosowanie do dochodów osiągniętych w 2014 roku. W konsekwencji podatnicy uwzględnili korzystniejsze zasady (bo takie były nowe w porównaniu z dotychczasowymi) już w zeznaniach składanych do końca kwietnia 2015 r.
Nie wchodząc w szczegóły nowelizacji, warto wskazać, że ustawodawca przede wszystkim wprowadził możliwość odzyskania w formie zwrotu kwoty, która nie może być odliczona przez rodziców od podatku ze względu na zbyt niską kwotę tego podatku (przy okazji przypomnijmy, że sam zwrot objęty jest zwolnieniem od PIT na podstawie jednego z nowo wprowadzonych zwolnień do art. 21 ustawy o PIT).
Najbardziej na zmianie przepisów skorzystali ci rodzice, którzy zarabiają, opłacają podatek identyfikowany według skali podatkowej, opłacają składki odprowadzane do ZUS, ale ich zarobki, a przez to zapłacony podatek dochodowy, nie pozwalały do tej pory na skonsumowanie kwoty ulgi. Od ubiegłego roku uzyskali oni możliwość zwrotu kwoty nierozliczonej ulgi prorodzinnej.
Ważne jest to, że stworzony został mechanizm rozliczenia pozwalający na to, aby z takiej opcji skorzystali rodzice zarobkujący i ubezpieczeni (opłacający składki do ZUS). Akurat fakt opłacania składek jest szczególnie istotny, gdyż kwota takiego zwrotu nieodliczonej ulgi prorodzinnej nie może przekroczyć sumy kwot składek na ubezpieczenia społeczne i na ubezpieczenie zdrowotne wykazanych w zeznaniu rocznym składanym dla podatku obliczanego według skali (PIT-36 lub PIT-37).
Bez załącznika
Przy dokonywaniu rocznego rozliczenia podatku dochodowego rodzice (rodzic), którzy w ten sposób konsumowali ulgę prorodzinną, zobligowani byli załączyć do zeznania rocznego odrębny, sporządzony na potrzeby uzyskania zwrotu, formularz oznaczony jako PIT/UZ.
Załącznik taki nie doczekał się swojego następcy, co bynajmniej nie oznacza, że podatnicy w ten sposób odzyskujący ulgę prorodzinną (jako zwrot do wysokości kwot składek odprowadzanych do ZUS) nie mają z tego tytułu żadnych dodatkowych obowiązków informacyjnych. Otóż w bieżącym roku w dalszym ciągu składają dodatkowe rozliczenie. Jest jednak nowość – od 2016 roku, tj. od zeznania za 2015 rok, kwota zwrotu wykazywana jest w treści samego zeznania.
PIT/UZ nie ma już obecnie zastosowania, a informacje dotyczące takiego sposobu rozliczenia ulgi prorodzinnej, w formie zwrotu do wysokości sumy składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, umieszczane są w przeznaczonej na takie rozliczenie części H deklaracji PIT-37 (zarówno w wersji 21, jak i 22) oraz w części K formularza PIT-36 (zarówno w składanym do końca 2015 roku w wersji 21, jak i mającym dzisiaj zastosowanie formularzu w wersji 22). TABELA 4
Zatem dla uzyskania dodatkowego zwrotu w związku z rozliczeniem ulgi na dzieci nie trzeba obecnie już składać żadnego dodatkowego oświadczenia (załącznika do zeznania podatkowego), wystarczy prawidłowe wypełnienie formularzy PIT-36 lub PIT-37. WZÓR C
Zaznaczyć trzeba, że w obu wersjach formularzy PIT-37 i PIT-36 dotyczących roku 2015 (czyli 21 i 22) części H (PIT-37) oraz K (PIT-36) są identyczne. To, co je odróżnia, to inne numery przypisów (w nowszej wersji jest przesunięcie o jedną pozycję), jednak już treści takich przypisów są identyczne.
Warto dodać, że ostatnio widać też zmianę podejścia fiskusa do podziału ulgi prorodzinnej między opiekunów dziecka. Według najnowszych interpretacji podatkowych (np. interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 18 marca 2016 r., nr ITPB2/4511-1169/15/RS) tylko ten, kto faktycznie zajmuje się potomstwem, skorzysta w całości z ulgi prorodzinnej i nie będzie ona automatycznie dzielona po połowie między oboje rodziców.
! W tym roku do zeznania rocznego za 2015 rok nie trzeba dołączać formularza PIT/UZ. Miał on charakter jednorazowy, a raczej jednoroczny, i dotyczył wyłącznie rozliczeń za 2014 rok.
Tabela 4. Miejsce rozliczenia dodatkowego zwrotu z tytułu ulgi na dzieci
| Zeznanie za 2014 rok | Zeznanie za 2015 rok | |||
| PIT-36 | PIT-37 | PIT-36(21)część K | PIT-37(21)część H | |
| PIT/UZ | PIT/UZ | |||
| PIT-36(22)część K | PIT-37(22)część H | |||
WZÓR C
/>
Uwaga, rodzice! Jest nowy wzór załącznika PIT/M
Rodzice uwzględniający w swoich zeznaniach dochody małoletnich dzieci muszą składać załącznik PIT/M. Od tego roku formularz ten zyskał nowy, wzbogacony wizerunek
Wskazując na to, jak zmienił się załącznik PIT/M, należy w pierwszej kolejności wyjaśnić, że krajowe dochody małoletnich dzieci własnych i przysposobionych co do zasady doliczane są do dochodów rodziców. Wyjątkiem są dochody z pracy dzieci, stypendiów oraz dochody z przedmiotów oddanych dzieciom do swobodnego użytku (za które składane jest odrębne zeznanie podatkowe dziecka – oczywiście działa za nie prawny opiekun). Do swoich dochdów rodzice nie doliczają również tych dochodów dzieci, które pochodzą ze źródeł, z których rodzicom nie przysługuje prawo pobierania pożytków.
Co ważne, jeżeli małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu, ale wspólnie opiekują się dziećmi, dochody małoletnich dzieci dolicza się po połowie do dochodu każdego z rodziców. Wiąże się to z koniecznością złożenia wraz z zeznaniem rocznym każdego z rodziców dodatkowego załącznika.
Opodatkowanie w takiej formule już samo w sobie wymusza zastosowanie formularza PIT-36. Właśnie dokonując takiego rozliczenia, rodzice muszą załączyć do zeznania rocznego sporządzonego na formularzu PIT-36 dodatkową informację PIT/M. W wersji 6 (tj. poprzedniej) załącznika PIT/M rodzice mogli uwzględnić w jednym druku tylko dochody dzieci, którymi dzielą się z drugim rodzicem lub które rozliczają samodzielnie. Nie było możliwe zaprezentowanie informacji o tym, że np. dochód jednego dziecka rodzic rozlicza w całości, a drugiego w połowie z drugim rodzicem.
Taka konstrukcja formularza PIT/M powodowała, że w pewnych okolicznościach konieczne było stosowanie dwóch załączników PIT/M. Tak się działo wtedy, gdy wobec dochodów jednych dzieci podatnik współdzielił dochody małoletniego z drugim rodzicem, a wobec innych miał obowiązek doliczenia całego dochodu tylko do swoich dochodów.
Od tego roku sytuacja się zmieniła. Prawodawca wzbogacił formularz informacji PIT/M o drugą część, przy czym pierwsza ma zastosowanie do dochodów tego dziecka, którego dochody rozliczana są wyłącznie przez jednego rodzica, a druga dotyczy dochodów współdzielonych przez oboje rodziców. PRZYKŁAD 6
WAŻNE W przypadku pełnych rodzin małżonkowie dzielą się dochodami małoletnich dzieci (tymi dochodami, które podlegają doliczeniu do ich dochodów).
PRZYKŁAD 6
Gdy zarabiają dzieci
Państwo Lewińscy mają trójkę dzieci. Przy czym jedno z dzieci jest ich wspólne, a oprócz tego każde z małżonków ma dziecko z poprzedniego małżeństwa. W 2015 roku wspólne dziecko państwa Lewińskich oraz córka pani Lewińskiej (jeszcze małoletnia) uzyskały przychody podatkowe (wspólne dziecko z praw majątkowych, a córka pani Lewińskiej z renty). Dochody dzieci podlegają rozliczeniu z dochodami rodziców. Dochody wspólnego dziecka państwa Lewińskich doliczane są po połowie do dochodów obojga rodziców, a dochód córki pani Lewńskiej zwiększa dochód matki.
W związku z tym oboje małżonkowie dołączyli do składanych przez siebie zeznań PIT-36 informacje PIT/M w wersji 7. Przy czym pan Lewiński uzupełnił wyłącznie części A, B.2. i B.3. informacji, wskazując w część B.2. przychód, koszty uzyskania, dochód i zaliczkę dotyczącą wspólnego dziecka małżonków Lewińskich oraz odpowiednio połowy dochodu i zaliczki.
Pani Lewińska uzupełniła te same części formularza co jej mąż, w części B.2. wykazując dodatkowo jeszcze część B.1. przychód, koszty uzyskania, dochód i zaliczkę odnoszące się do jej córki. WZÓR D
Przedsiębiorcy wykazują mniej informacji w PIT/B
W tym roku wprowadzono nową wersję tej informacji. Zmiany dotyczą głównie tych podatników, którzy do uzyskanych za granicą dochodów stosują wyłączenie z progresją
Osoba fizyczna wykonująca działalność gospodarczą nie może zapomnieć o obowiązku załączenia do składanego przez siebie zeznania podatkowego na formularzu PIT-36 (opodatkowanie według skali podatkowej) albo PIT-36L (jeżeli podatnik stosuje do całości dochodów jedną stawkę PIT, 19 proc. – czyli jest to tzw. podatek liniowy) informacji o wysokości dochodu (straty) z pozarolniczej działalności gospodarczej, czyli druku PIT/B. Oczywiście przy sporządzeniu zeznania za rok 2015 posłużymy się wersją 14 takiego formularza.
Główne zmiany w zakresie informacji PIT/B dotyczą podatników uzyskujących dochody za granicą i to nie wszystkich, a tylko tych, których dochody korzystają ze zwolnienia od PIT (czyli objęte są metodą unikania podwójnego opodatkowania, tzw. wyłączenie z progresją), oraz tych spośród polskich przedsiębiorców, których straty (w całości lub w części) mają swoje źródło w działalności wykonywanej na terenie specjalnej strefy ekonomicznej.
Otóż bowiem ani pierwsze (tj. zagraniczne i zwolnione dochody), ani drugie (strata z działalności strefowej) nie mogą znaleźć się w załączniku PIT/B składanym wraz z zeznaniem za 2015 rok.
Zatem gdzie wpisać zagraniczne dochody?
Miejscem prezentacji zagranicznych dochodów jest załączniku PIT/ZG w wersji 5 (czyli tej samej, która obowiązywała do zeznań za 2014 rok), a także część H zeznania PIT-36 (w zeznaniu PIT-36L z oczywistych względów dochody takie nie są wykazywane – do nich wyłączenie z progresją nie ma zastosowania ze względu na brak opodatkowania według progresywnej skali).
Z kolei jeżeli osiągamy przychody wyłącznie w kraju, względnie w kraju i za granicą, ale wobec tych zagranicznych dochodów stosujemy zasadę odliczania (czyli metodę unikania podwójnego opodatkowania sprowadzającą się do tego, że od polskiego podatku odliczamy zagraniczny podatek), a także nie prowadzimy działalności w specjalnej strefie ekonomicznej, nasz załącznik PIT/B będzie wypełniony dokładnie według tego samego schematu co zeszłoroczny.
Dopiero przy przenoszeniu danych do zeznania PIT-36 lub PIT-36L zauważymy, że wpisujemy je do innych pozycji niż to było w poprzednim roku.
WZÓR D
/>
Sprawozdanie finansowe na nowych zasadach
Osoby fizyczne prowadzące księgi rachunkowe i sporządzające sprawozdanie finansowe muszą dostarczyć to sprawozdanie fiskusowi. Zmienił się jednak termin jego złożenia
Od tego roku osoby fizyczne prowadzące księgi rachunkowe i sporządzające sprawozdanie finansowe według prawa bilansowego nie muszą załączać do rocznego zeznania w PIT sporządzonego dla swojej działalności sprawozdana finansowego.
Oczywiście, nie oznacza to, że sprawozdanie w ogóle nie jest przekazywane do urzędu skarbowego. Owszem musi być dostarczone fiskusowi, jednak nie stanowi załącznika do zeznania podatkowego. Sprawozdanie takie podatnik winien przekazać do urzędu skarbowego w terminie złożenia zeznania PIT-36 lub odpowiednio PIT-36L, czyli najpóźniej do 2 maja 2016 r.
Co ciekawe, w przypadku formularza PIT-36 jeszcze w wersji 21., składanej za 2015 rok, ale przed jego zakończeniem, zawarte było miejsce na informację o załączniku w postaci sprawozdania finansowego. Dopiero w wersji 22 (czyli aktualnej) PIT-36 nie odnajdziemy takiej pozycji.
! W formularzu PIT-36 i PIT-36L nie ma już miejsca na wpisanie informacji o załączonych sprawozdaniach.
Korekty bez załącznika zawierającego uzasadnienie
Od tego roku, składając korektę deklaracji podatkowych, nie musimy podawać jej przyczyn, a tym samym dołączać druku ORD-ZU. Czasami warto jednak zrezygnować z tego przywileju, by uniknąć wzywania do urzędu i składania wyjaśnień
Aby skorygować zeznanie podatkowe w podatku dochodowym od osób fizycznych (i nie tylko), należy raz jeszcze złożyć korygowaną deklarację. Oczywiście w takiej sytuacji konieczne jest zaznaczenie w nowo składanym formularzu pola, którego treść wskaże, że mamy do czynienia z korektą, że złożone zeznanie zastępuje to, które przekazaliśmy już uprzednio organowi podatkowemu.
Co ważne, składając deklarację korygującą, jeszcze do końca 2015 roku musieliśmy złożyć wszystkie załączniki i dodatkowo jeszcze jeden: ORD-ZU.
Uzasadnienie miało niezwykle istotne znaczenie, gdyż jego brak wprawdzie nie przesądzał automatycznie o nieskuteczności korekty, jednak obligatoryjnie uruchamiał całą procedurę wyjaśniającą. W każdym jednak przypadku organ podatkowy nie tyle mógł, ile był zobligowany do wezwania podatnika do złożenia uzasadnienia korekty. Taki pogląd potwierdzały sądy administracyjne. PATRZ RAMKA
Od początku 2016 roku nie istnieje już obowiązek składania uzasadnienia do korekty, a co za tym idzie także formularza ORD-ZU (oczywiście inne załączniki w dalszym ciągu składamy). Obowiązku nie ma, ale prawo, możliwość, a nawet sens jak najbardziej.
Właśnie zachęcałbym do świadomego niekorzystania z prawa do składania korekty zeznań podatkowych (i innych deklaracji) bez uzasadnienia. Warto załączyć do przedłożonej fiskusowi korekty uzasadnienie, gdyż w większości przypadków pozwoli to na uniknięcie dodatkowych pytań czy wizyty w urzędzie skarbowym.
Jednak w pewnych sytuacjach może pojawić się pytanie, w jaki sposób korekta winna być dokonana? Co ważne, dotyczy to przypadków, które mocno osadzone są w omawianych w niniejszej publikacji zagadnieniach.
Jak bowiem zachować się w sytuacji, w której składając pierwotne zeznanie podatkowe, zastosowaliśmy niewłaściwy formularz lub posłużyliśmy się wprawdzie odpowiednim rodzajem deklaracji, ale niewłaściwą jego wersją? Jaką deklarację złożyć, pierwotną czy korygującą?
W praktyce zwykło się przyjmować, że w przypadku gdy podatnik posłuży się niewłaściwym formularzem lub jego nieodpowiednią (nieaktualną) wersją, powinien w ramach korekty złożyć deklarację na właściwym druku, odznaczając przy tym, że jednak jest to deklaracja korygująca. Sytuację taką należy potraktować jako wyjątek od reguły, wedle której korekta to składana raz jeszcze deklaracja wcześniej już przedłożona, lecz obarczona błędem – czyli w założeniu na tym samym formularzu.
Uważam, że w takim przypadku tym bardziej podatnik powinien sporządzić i złożyć wraz z korektą uzasadnienie jej dokonania.
Szczególne wątpliwości dotyczą korekty deklaracji, która w momencie jej składania została błędnie określona jako korekta, chociaż nigdy nie została przedłożona pierwotna deklaracja.
Organy podatkowe oczekują, że w takim przypadku podatnik winien złożyć deklarację, a nie jej korektę. Skoro bowiem nigdy nie została przygotowana i skutecznie doręczona organowi deklaracja, to nie ma czego korygować.
RAMKA
Co na to sąd
● Złożenie skorygowanej deklaracji bez uzasadnienia nakłada na organ podatkowy obowiązek wezwania składającego tę deklarację do udzielenia niezbędnych wyjaśnień w trybie art. 274a par. 2 ordynacji podatkowej.
● Wykładnia celowościowa art. 81 par. 2 ordynacji podatkowej prowadzi do wniosku, że pisemne uzasadnienie przyczyny korekty podatnik składa niejako dla organu, ażeby to organ wiedział, dlaczego korekta została złożona. Tym samym organ musi pozyskać wiedzę o przyczynie złożenia korekty. Złożenie deklaracji korygującej jest dla organu podatkowego wiążące, co oznacza, że jeśli określony przepis przyznaje podatnikowi prawo do złożenia korekty, organ co do zasady nie może odmówić jej przyjęcia. Może jedynie wezwać podatnika o wskazania przyczyn jej złożenia.
Wyrok NSA z 8 kwietnia 2014 r., sygn. akt II FSK 973/12
Podstawa prawna
Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.).
Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).