Po raz dwudziesty drugi Polacy rozliczają swój osobisty podatek dochodowy. Zasadniczo termin złożenia PIT upływa z końcem kwietnia. Są jednak wyjątki.

Od wyjątków zacznijmy. Do 31 stycznia należy złożyć:
- PIT-28 – zeznanie o wysokości uzyskanego przychodu, przeznaczone dla przedsiębiorców korzystających z ryczałtu ewidencjonowanego oraz osób rozliczających w ten sposób przychody z najmu, dzierżawy i podobnych umów;
- PIT-16A – deklarację o wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne, przeznaczoną dla przedsiębiorców korzystających z karty podatkowej;
- PIT-19A – deklarację o wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne, przeznaczoną dla osób duchownych, z wyjątkiem tych, które prowadzą księgi.
Załącznikami do zeznań PIT-28 są: PIT-28/A (działalność na własne nazwisko) i PIT-28/B (działalność w formie spółki osób fizycznych).



Do 30 kwietnia natomiast składa się następujące zeznania:
- PIT-36 – o dochodzie (stracie), przeznaczone dla dochodów, które nie mieszczą się w formule zeznania PIT-37, np. z zagranicy lub takich, z których w trakcie roku należało rozliczać się samodzielnie na zasadach ogólnych przy zastosowaniu skali podatkowej (np. działalność gospodarcza, działy specjalne produkcji rolnej, najem, dzierżawa), dla osób doliczających do swoich dochody małoletnich dzieci (np. rentę rodzinną) albo które obniżają dochód o straty z lat ubiegłych;
- PIT-36L – o dochodzie (stracie), przeznaczone dla przedsiębiorców i osób prowadzących działy specjalne produkcji rolnej, korzystających z liniowej, 19% stawki;
- PIT-37 – najbardziej powszechne, o dochodzie (stracie) osiągniętym na terytorium RP za pośrednictwem płatnika ze stosunku pracy, emerytur i rent, stypendiów, należności z członkostwa w spółdzielni rolniczej, zasiłków z ubezpieczenia społecznego, umów zlecenia, kontraktów menedżerskich, pełnienia obowiązków społecznych, zasiadania w radach nadzorczych, z praw autorskich, ze świadczeń z Funduszu Pracy, Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych itp.; osoby, które osiągnęły tego rodzaju dochody, nie rozliczają się jednak na formularzu PIT-37, jeżeli oprócz tego prowadziły działalność gospodarczą (również działy specjalne produkcji rolnej) opodatkowaną podatkiem liniowym lub skalą podatkową, obniżają dochody o straty z lat ubiegłych lub mają obowiązek do swoich doliczyć dochody małoletnich dzieci;
- PIT-38 – o dochodzie (stracie) z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, udziałów w spółkach mających osobowość prawną i pochodnych instrumentów finansowych;
- PIT-39 – o dochodzie (stracie) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych dotyczących nieruchomości, nabytych lub wybudowanych po 31 grudnia 2008 r.




Jakie załączniki?
- PIT/B – informacja o dochodzie/stracie z pozarolniczej działalności gospodarczej; składają ją przedsiębiorcy, załączając do zeznania PIT-36 lub PIT-36L;
- PIT/O – informacja o odliczeniach innych niż mieszkaniowe, zarówno od dochodu, jak i od podatku; składają ją osoby korzystające z ulg (np. z tytułu poniesienia wydatków na cele rehabilitacyjne lub darowizn, użytkowania sieci Internet, wychowywania dzieci własnych lub przysposobionych, albo tzw. ulgi na powrót), załączając do zeznania PIT-36 lub PIT-37; jest to także załącznik do zeznania ryczałtowców (PIT-28), ale tylko w zakresie ulg, które im przysługują;
- PIT/D – informacja o odliczeniach wydatków mieszkaniowych; składają ją osoby korzystające z tego rodzaju ulg, u których do roku 2005 nie doszło do skonsumowania ulgi, załączając do zeznania PIT-28, PIT-36 lub PIT-37; dotyczy także ulgi odsetkowej;
- PIT/M – informacja o dochodach małoletnich dzieci; składają ją osoby doliczające do swoich dochody małoletnich dzieci, załączając do zeznania PIT-36;
- PIT-Z – informacja o dochodzie osób korzystających z tzw. kredytu podatkowego, załączana do zeznania PIT-36 lub PIT-36L;
- PIT-ZG – informacja o wysokości dochodów z zagranicy i zapłaconym podatku w roku podatkowym; składają ją osoby, które uzyskały dochody z tytułu działalności wykonywanej za granicą lub ze źródeł przychodów położonych za granicą i dochody te podlegają opodatkowaniu w Polsce, załączając do zeznania PIT-36, PIT-36L, PIT-38 lub PIT-39.
Oprócz wymienionych urzędowych formularzy, niektórzy podatnicy mają obowiązek załączyć do zeznania:
- sprawozdanie finansowe,
- sprawozdanie o realizacji uznanej metody ustalania ceny transakcyjnej,
- certyfikat rezydencji.









Żadnych innych dokumentów nie należy wraz z zeznaniem składać. Często zdarza się załączanie dokumentów będących podstawą do zastosowanych ulg albo informacji o przychodach pochodzących od płatników. Takie dokumenty należy przechowywać do upływu okresu przedawnienia zobowiązania podatkowego (zasadniczo 5 lat od końca roku, w którym upłynął termin płatności podatku). Mogą bowiem być potrzebne, jeśli organ podatkowy otworzy czynności sprawdzające, kontrolę podatkową lub postępowanie podatkowe.

Jak i gdzie składać

Rozliczenie polega na złożeniu zeznania w urzędzie skarbowym, na którego terenie zamieszkiwało się w dniu 31 grudnia ubiegłego roku. Adres miejsca zameldowania pozostaje bez znaczenia. W przypadków wspólnego zeznania małżonków zamieszkujących na terenie różnych urzędów skarbowych rozliczenie składa się w jednym z nich, według wyboru małżonków. Obowiązek złożenia zeznania nie dotyczy osób, które nie osiągnęły żadnych dochodów ani strat lub osiągnęły wyłącznie dochody zwolnione od podatku. Nie muszą się rozliczać ci, którzy zostaną rozliczeni przez płatników (np. ZUS lub zakład pracy – jeśli złożyli im do 10 stycznia br. oświadczenie PIT-12).

Preferowanym sposobem złożenia dokumentu jest jego przesłanie przez Internet. Możliwość taka dotyczy wszystkich wymienionych tu formularzy. Nie jest do tego potrzebny kwalifikowany podpis elektroniczny. Forma taka jest najszybsza, najbardziej wygodna i eliminuje błędy formalno-rachunkowe (system informatyczny nie pozwala ich popełnić). Na bazie kilkuletnich doświadczeń można odpowiedzialnie stwierdzić, że nie ma powodów do braku zaufania do systemu. Alternatywnie zeznanie można przesłać za pośrednictwem poczty, względnie dostarczyć do urzędu osobiście.
Wszystkie formularze mają nowe wzory, więc nie można skorzystać z poprzednich.

Termin na złożenie zeznania jest ostateczny i nieprzywracalny. Jego przekroczenie zagrożone jest odpowiedzialnością karną skarbową. Jeśli z rozliczenia wynika podatek do zapłacenia, powinno się to uczynić do 30 kwietnia. Jeżeli natomiast wystąpiła nadpłata, jej zwrot nastąpi w ciągu 3 miesięcy od daty złożenia zeznania. Termin ten liczy się od momentu, gdy zeznanie stało się poprawne, a w razie złożenia korekty – od dnia jej wpływu.
W zakresie formy zwrotu nadpłaty respektowana jest wola wyrażona w zeznaniu:
- na rachunek bankowy (przedsiębiorcy prowadzący księgi rachunkowe lub przychodów i rozchodów
– obligatoryjnie, pozostałe osoby – fakultatywnie),
- przekazem pocztowym (nadpłata jest wówczas pomniejszana o koszty zwrotu) lub
- w kasie banku (w takim przypadku trzeba się stawić w wyznaczonym przez urząd miejscu i czasie).




Część osób ma obowiązek złożyć więcej niż jeden formularz. Dobierając go trzeba się kierować rodzajem dochodów. Zarówno za pomocą formularza PIT-36 jak i PIT-37 można rozliczyć się indywidualnie, wspólnie z małżonkiem, w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci, korzystając i nie korzystając z ulg. Najistotniejsze zmiany w zakresie ulg dotyczą zupełnie innej formuły odliczenia na korzystanie z Internetu oraz z tytułu wychowywania dzieci.

Leszek Boroch, z-ca naczelnika US w Złotoryi