Ulgi z tytułu darowizn to dobry sposób na zmniejszenie podatku dochodowego. Podatnicy mogą brać pod uwagę darowizny na: cele organizacji pożytku publicznego (OPP), krwiodawstwa realizowanego przez honorowych dawców krwi, kultu religijnego oraz na działalność charytatywno-opiekuńczą m.in. Kościoła katolickiego, autokefalicznego Kościoła prawosławnego, ewangelicko-augsburskiego oraz zielonoświątkowego.
W przypadku pierwszych trzech darowizn obowiązują limity wydatków, które możemy odliczyć od dochodu. Niezbędne jest też spełnienie warunków określonych w art. 26 ustawy o PIT (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.).

Limit odliczenia

Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT w przypadku darowizn przekazanych na cele organizacji pożytku publicznego, kultu religijnego oraz krwiodawstwa realizowanego przez honorowych dawców krwi, podatnik może odliczyć nie więcej niż 6 proc. dochodu. Co istotne, limit dotyczy tych darowizn łącznie. Jeśli więc podatnik przekazał pieniądze na cele OPP oraz na cele kultu religijnego, to w sumie może odliczyć nie więcej niż 6 proc. dochodu.
W przypadku darowizn na cele OPP lub kultu religijnego ich wartością jest po prostu kwota przekazana obdarowanemu. W przypadku tzw. ulgi na krew jej wysokość trzeba obliczyć, mnożąc ilość oddanej bezpłatnie krwi lub osocza przez ekwiwalent pieniężny. Zgodnie z interpretacją Ministerstwa Finansów ekwiwalent wynosi 130 zł za 1 litr pobranej krwi lub osocza. Co istotne, mężczyźni mogą w ciągu roku przekazać maksymalnie 2,7 litra krwi, a kobiety – 1,8 litra. Oznacza to, że mężczyźni odliczą maksymalnie od dochodu 351 zł, a kobiety 234 zł, o ile kwoty te mieszczą się w limicie 6 proc. ich dochodów.

Konieczne dokumenty

Darowizny można odliczyć od dochodu pod warunkiem posiadania odpowiednich dokumentów. Jak wynika z art. 26 ust. 7 ustawy o PIT wysokość darowizny ustala się na podstawie:
1) dowodu wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego – w przypadku darowizny pieniężnej;
2) dowodu, z którego wynikają dane identyfikujące darczyńcę oraz wartość przekazanej darowizny wraz z oświadczeniem obdarowanego o jej przyjęciu – w przypadku darowizny innej niż pieniężna;
3) zaświadczenia jednostki organizacyjnej, realizującej zadania w zakresie pobierania krwi, o ilości bezpłatnie oddanej krwi lub jej składników przez krwiodawcę.
A zatem jeśli podatnik przekazuje OPP lub na cele kultu religijnego pieniądze, to musi je przelać na konto bankowe obdarowanego. Jeśli przekaże pieniądze w gotówce – z ręki do ręki, z odliczenia nie skorzysta. Jeśli przekaże rzeczy, np. ubrania, środki czystości czy jedzenie, będzie musiał otrzymać oświadczenie od obdarowanego, że ten przyjął darowiznę. Z dokumentu musi też wynikać, kto otrzymał rzeczy i jaka jest ich wartość.



Odliczenie bez limitu

Podatnicy, którzy przekazali darowiznę na działalność charytatywno-opiekuńczą jednego z Kościołów (np. katolickiego lub prawosławnego), mogą odliczyć od dochodu pełną kwotę, o ile ją odpowiednio udokumentują.
Warunki odliczenia – w przypadku darowizn na działalność charytatywno-opiekuńczą Kościoła katolickiego – wynikają z art. 55 ust. 7 ustawy z 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczpospolitej Polskiej (Dz.U. nr 29, poz. 154 z późn. zm.).
Zgodnie z tym przepisem kościelna osoba prawna, np. parafia, musi przedstawić darczyńcy pokwitowanie odbioru oraz w okresie dwóch lat od dnia przekazania darowizny przekazać mu sprawozdanie o przeznaczeniu darowizny na tę działalność. Co istotne, w sprawozdaniu obdarowany Kościół musi wskazać konkretny cel, na który została przeznaczona darowizna, oraz ostatecznego beneficjenta, do którego trafiła pomoc.
Jeśli przekazujemy pieniądze, to muszą one zostać przelane na konto bankowe obdarowanego. Podobnie jak w przypadku darowizn na cele kultu religijnego wymagane jest udokumentowanie tego potwierdzeniem przelewu.

Niezbędny załącznik

W zeznaniu rocznym PIT darowizny trzeba wykazać w załączniku PIT-O. Jak wynika z art. 26 ust. 6b, trzeba w nim wykazać kwotę przekazanej darowizny, kwotę dokonanego odliczenia oraz dane pozwalające na identyfikację obdarowanego, w szczególności jego nazwę i adres.
PRZYKŁADY
1 Ile można odliczyć w przypadku darowizny na cele organizacji pożytku publicznego
Podatnik poniósł wydatki na cele organizacji pożytku publicznego w wysokości 7 tys. zł. Zarobił w poprzednim roku 80 tys. zł. Ile będzie mógł odliczyć od dochodu?
Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT odliczyć można maksymalnie 6 proc. dochodu. Jeśli zatem dochód podatnika wyniósł 80 tys. zł, to będzie mógł on odliczyć maksymalnie 4800 zł. Nie wykorzysta więc całej darowizny do pomniejszenia dochodu. Kwota ponad limit, czyli 2200 zł, nie ma znaczenia dla rozliczeń podatkowych. Podatnik nie będzie mógł odliczyć jej ani w tym roku, ani w przyszłym.
Tylko datki na działalność charytatywną kościołów mogą być odliczone w całości
2 Czy wszystkie wydatki na działalność charytatywną można odliczyć
Podatnik poniósł wydatki na działalność charytatywno-opiekuńczą Kościoła w wysokości 7 tys. zł. Zarobił w poprzednim roku 80 tys. zł. Ile będzie mógł odliczyć od dochodu?
W przypadku darowizn na działalność charytatywno-opiekuńczą Kościoła nie obowiązują limity. Skoro podatnik przekazał 7 tys. zł, to od dochodu będzie mógł odliczyć całą kwotę. Musi jednak pamiętać, aby mieć potwierdzenie przelewu darowizny na konto obdarowanego, a więc przykładowo na konto parafii. Ponadto w okresie dwóch lat podatnik musi uzyskać od obdarowanego kościoła sprawozdanie o przeznaczeniu darowizny. Trzeba w nim wskazać konkretne dane dotyczące darowizny, w tym m.in. do kogo finalnie trafiła pomoc.