Nowa wersja rocznej informacji PIT-11 przysporzyła problemów nie tylko płatnikom, lecz także rozliczającym ich biurom rachunkowym. Wszystko przez nowe rubryki, uwzględniające ulgę dla młodych.
TEMAT: Informacja PIT-11
PROBLEM: Jak wypełnić, gdy pracownik nie ukończył 26 lat
Prawidłowe wypełnienie nowego PIT-11 okazało się w tym roku na tyle skomplikowane, że w kwestii, jak to zrobić, poróżniły się nawet Ministerstwo Finansów i Krajowa Informacja Skarbowa. Konsekwencje ponieśli płatnicy i biura rachunkowe. Ci, którzy pośpieszyli się z przesłaniem skarbówce PIT-11 i już na początku stycznia sporządzili formularze zgodnie ze wskazówkami udzielanymi przez Krajową Informację Skarbową, musieli je korygować.
Obecnie nie powinno być z tym większych problemów. Wątpliwości rozstrzygnęła ministerialna instrukcja.
ZOBACZ TEŻ: PIT 2020. Komentarz

Nowa ulga, nowe problemy

Zwolnienie dla młodych podatników do 26. roku życia reguluje art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o PIT, wprowadzony nowelizacją ustawy z 4 lipca 2019 r. (Dz.U. poz. 1394).
Podatnicy objęci ulgą nie płacą podatku od części przychodu:
  • ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy, oraz
  • z umów zlecenia.
Począwszy od 2020 r. zwolnienie przysługuje do kwoty nieprzekraczającej w roku podatkowym 85 528 zł. W 2019 r. obowiązywał inny limit – 35 636,67 zł, z uwagi na to, że ulga weszła w życie od sierpnia i obowiązywała tylko przez pięć miesięcy.
Pracodawcy (zleceniodawcy) stosowali nowe zwolnienie już przy potrącaniu zaliczek, ale tylko, jeśli młody pracownik złożył im oświadczenie, że spełnia warunki tej ulgi (patrz ramka). Płatnicy musieli więc w krótkim czasie wywiązać się z nowych obowiązków, a po zakończeniu roku podatkowego – sporządzić młodym pracownikom zmodyfikowane, roczne informacje PIT-11.

Dlaczego to tak ważne

Płatnicy (a jeden młody podatnik mógł mieć ich kilku), stosujący zwolnienie na podstawie oświadczeń, robili to niezależnie od siebie. Nie można więc wykluczyć, że podatnik otrzymywał przychody zwolnione od kilku podmiotów, co mogło skutkować tym, że łącznie przekroczyły one limit ulgi. Wykazanie przez wszystkich płatników wypłaconych i zwolnionych z opodatkowania kwot jest więc niezbędne:
  • do ustalenia, czy doszło do przekroczenia limitu zwolnienia, oraz
  • do określenia prawidłowej kwoty przychodu do opodatkowania.
Młody pracownik, który nie złożył oświadczenia i w związku z tym miał potrącane zaliczki w trakcie roku, otrzyma zwrot nadpłaty przy rozliczeniu rocznym. Będzie to jednak możliwe, tylko jeśli PIT-11 został sporządzony prawidłowo.
Zasady, które obowiązywały w 2019 r.
• Do przychodów uzyskanych w 2019 r. limit zwolnienia z PIT wynosił 35 636,67 zł.
• Przy obliczaniu zaliczek płatnik nie stosował ulgi, chyba że podatnik złożył mu pisemne oświadczenie, że przychody uzyskane od 1 sierpnia do 31 grudnia 2019 r. będą w całości zwolnione z podatku.
• W przypadku otrzymania oświadczenia płatnik nie pobierał zaliczek najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał oświadczenie, do końca miesiąca, w którym przychody podlegały zwolnieniu.

Główne wyzwania

Sporządzenie PIT-11 z uwzględnieniem ulgi dla młodych umożliwia tylko najnowsza wersja formularza, oznaczona numerem 25. Zawiera ona nowe wiersze i pola, w których płatnicy muszą wykazać przychody, koszty i składki osób poniżej 26 lat.
Osobno trzeba raportować przychody uzyskane do i po dacie wprowadzenia zwolnienia.
Istotne jest również to, czy młody człowiek złożył pracodawcy oświadczenie (co zwolniło płatnika z potrącania zaliczek na podatek), czy tego nie zrobił.
Najbardziej problematyczne okazało się to, jak wykazać przychody podatników spełniających warunki zwolnienia, którzy nie złożyli oświadczenia swoim pracodawcom. W efekcie płatnik potrącał im zaliczki na podatek.
Firmy uważały, że tego rodzaju przychody należy traktować jako opodatkowane, a zatem ujmować w części E druku PIT-11. Inaczej twierdziła Krajowa Informacja Skarbowa. Wskazywała, że mimo potrącania zaliczki przez płatnika, przychody podlegające zwolnieniu (do wysokości przysługującego limitu) należy wykazywać w części G formularza (a w części E wyłącznie kwotę potrąconej zaliczki).
Interweniować musiało Ministerstwo Finansów. W połowie stycznia opublikowało na swojej stronie internetowej instrukcję. Wynika z niej, że rację mieli jednak płatnicy.
Ważne Przychody z pracy uzyskane przez podatnika po ukończeniu 26. roku życia płatnik wykazuje w wierszu 1, a przychody z umów zlecenia w wierszu 5 części E informacji PIT-11

Nowe rubryki

Jak zatem prawidłowo wypełnić PIT-11 młodym pracownikom?
– W zależności od sytuacji, jaka miała miejsce u danego pracodawcy, wypłacone młodym pracownikom lub zleceniobiorcom kwoty trzeba wykazać w różnych pozycjach nowego formularza PIT-11 – mówi Bożena Nowicka, doradca podatkowy w DORADCA Zespół Doradców Finansowo-Księgowych, Sp. z o.o. w Lublinie.
Ekspertka tłumaczy zasady:
  • jeżeli pracodawca stosował zwolnienie do zaliczek (pracownik złożył oświadczenie), wówczas wypłacone należności objęte zwolnieniem trzeba podać w części G poz. 86 i 87 – umowa o pracę lub 86 i 88 – umowa zlecenia,
  • jeżeli pracodawca pobierał młodemu pracownikowi zaliczki na podatek (pracownik nie złożył oświadczenia), wówczas wypłacone należności należy wykazać w części E, wiersz 2 (stosunek pracy) lub wiersz 6 (umowa zlecenia).
Uwaga: w pozycjach tych należy wykazać tylko należności uzyskane od 1 sierpnia 2019 r. Należności uzyskane przez młodego pracownika przed wejściem w życie zwolnienia, tj. w okresie od 1 stycznia do 31 lipca 2019 r., wykazuje się w części E, ale w wierszu 1 – stosunek pracy lub odpowiednio w wierszu 5 – umowa zlecenia (patrz przykład 1).
Przykład 1
Jak wykazać przychody, gdy pracownik (zleceniobiorca) nie przekroczył limitu zwolnienia (35 636,67 zł) i gdy go przekroczył – wyjaśnia Anna Misiak, partner, doradca podatkowy, szef Zespołu Podatków Osobistych i Doradztwa dla Pracodawców MDDP
Gdy pracownik (zleceniobiorca) nie przekroczył limitu zwolnienia (35 636,67 zł)
Płatnik potrącał zaliczki, bo podatnik nie złożył mu oświadczenia o stosowaniu zwolnienia w okresie od 1 sierpnia do 31 grudnia 2019 r. Płatnik nie potrącał zaliczek, bo podatnik złożył mu oświadczenie o stosowaniu zwolnienia w okresie od 1 sierpnia do 31 grudnia 2019 r.
PRACODAWCA (ZLECENIODAWCA)
• w części E, w wierszu 1 (wierszu 5) – wykazuje przychód z okresu od 1 stycznia do 31 lipca 2019 r. • w części E, w wierszu 2 (wierszu 6) – wykazuje przychód z okresu od 1 sierpnia do 31 grudnia 2019 r. • w części E, w wierszu 1 (wierszu 5) – wykazuje przychód z okresu od 1 stycznia do 31 lipca 2019 r. • w części G, w poz. 86 i 87/88 – wykazuje przychód z okresu od 1 sierpnia do 31 grudnia 2019 r.
Gdy pracownik (zleceniobiorca) przekroczył limit zwolnienia
Pracownik (zleceniobiorca) złożył pracodawcy oświadczenie, że jego przychody będą zwolnione z podatku w ramach ulgi dla młodych, jednak jego przychody w grudniu 2019 r. przekroczyły limit zwolnienia (35 636,67 zł).
W takim wypadku w PIT-11:
• przychód za okres od 1 stycznia do 31 lipca 2019 r. należy wykazać w części E, w wierszu 1 (wierszu 5),
• przychód za okres od 1 sierpnia do 31 grudnia 2019 r. mieszczący się w ramach limitu (zwolniony z PIT) należy wykazać w części G, w poz. 86 i 87/88,
• kwotę przekraczającą limit zwolnienia należy wykazać w części E, w wierszu 2 (wierszu 6).

Zasiłki po nowemu

Ważną nowością w PIT-11 jest też to, że wszystkie zasiłki finansowane z ubezpieczeń, wypłacane pracownikom przez zakłady pracy muszą być raportowane w części E, poz. 8. Zmiana ta również związana jest z wprowadzeniem zwolnienia dla młodych (patrz przykład 2).
Przykład 2
Pracownik złożył oświadczenie, że jego przychody będą zwolnione od podatku w ramach ulgi dla młodych, jednak poza wynagrodzeniem za pracę uzyskał też od pracodawcy zasiłek chorobowy.
W takim wypadku, jak wyjaśnia Anna Misiak, w PIT-11:
• przychód za okres od 1 stycznia do 31 lipca 2019 r. należy wykazać w części E, w wierszu 1,
• przychód za pracę uzyskany w okresie od 1 sierpnia do 31 grudnia 2019 r. za pracę i objęty zwolnieniem należy wykazać w części G, w poz. 86 i 87,
• przychód z tytułu zasiłku chorobowego należy wykazać w części E, w wierszu 8.
Co istotne, zmiana ta, a więc nowy sposób wykazywania zasiłków, dotyczy wszystkich pracodawców, nawet tych, którzy w 2019 r. nie zatrudniali osób poniżej 26. roku życia.
– Oznacza to, że także u tych pracodawców wszystkie zasiłki wypłacane pracownikom za pośrednictwem zakładów (np. macierzyński, opiekuńczy, wychowawczy, rehabilitacyjny) nie mogą być jak dotychczas wykazywane w PIT-11 w łącznej kwocie wraz z należnościami ze stosunku pracy. Muszą być one raportowane w pozostałych przychodach, tj. w części E, w wierszu 8 formularza – podkreśla Bożena Nowicka.

Składki też odrębnie

Bardzo skomplikowana stała się również kwestia związana z uwzględnieniem w informacji PIT-11 składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne młodym podatnikom objętym preferencją.
Dla przypomnienia, zwolnienie z PIT dla osób poniżej 26. roku życia nie zlikwidowało obciążeń z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Zasada jest więc taka, że są one pobierane także od przychodów objętych ulgą, przy czym składki, których podstawę stanowi przychód zwolniony, nie podlegają odliczeniu. W rocznym PIT można więc odliczyć tylko składki przypadające na przychody opodatkowane.
Z uzasadnienia do nowelizacji wprowadzającej zwolnienie dla młodych wynikało, że pomniejszenia w zakresie składek naliczonych od przychodu zwolnionego będą dokonywane automatycznie, w rozliczeniu rocznym przez system Twój e-PIT. Zasadniczo młody podatnik nie powinien być więc tymi wyliczeniami obciążony. Aby jednak tak się stało, płatnik musi najpierw prawidłowo zaraportować potrącone mu składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne w PIT-11.
Jak tłumaczy Bożena Nowicka, należy to zrobić na następujących zasadach:
  • składki naliczone i pobrane od pracownika od przychodów zwolnionych z podatku, przypadające na dochody raportowane w części G, poz. 86, wykazujemy w poz. 71 i 74 formularza,
  • składki naliczone i pobrane pracownikowi od dochodów uzyskanych od 1 sierpnia 2019 r., które były opodatkowane i dotyczą kwot wykazanych w części E w wierszu 2 lub 6, raportujemy w poz. 70 i 73 formularza,
  • składki naliczone i pobrane pracownikowi od dochodów uzyskanych w okresie od 1 stycznia do 31 lipca 2019 r., czyli przypadające na kwoty wykazane w części E w wierszu 1 lub 5, raportujemy w poz. 69 i 72 formularza.

Ryzyko błędu

– Biorąc pod uwagę wszystkie zawiłości, które wprowadził nowy druk PIT-11, przy jego sporządzaniu łatwo można się pomylić. Tym bardziej że sposób rozliczania i wykazywania dochodów w rocznej informacji nie był artykułowany przez Ministerstwo Finansów w momencie prowadzania ulgi – mówi Anna Misiak.
Marek Gadacz, doradca podatkowy, partner w Crido, dodaje, że jeśli system płacowy płatnika jest odpowiednio skonfigurowany, to powinien automatycznie dokonać odpowiedniej alokacji przychodów i składek do poszczególnych pól.
– W innej sytuacji poprawne wypełnienie PIT-11 może być czasochłonne i narażone na błędy, a należy pamiętać, że formularz ten jest podstawą rozliczenia rocznego podatnika, więc jego poprawne wypełnienie przez pracodawcę będzie kluczowe dla osób, które mogą korzystać ze zwolnienia dla młodych w 2019 r. – mówi ekspert.