Subskrybuj nas na Youtube
Wybrani pracownicy oraz współpracownicy (tj. osoby prowadzące działalność gospodarczą w formie samozatrudnienia) firmy X 16 kwietnia 2018 r. od jej kontrahenta, spółki Y, otrzymali nieodpłatnie słuchawki do smartfona o wartości rynkowej brutto 250 zł. Otrzymanie tych świadczeń nie wiązało się z organizowaniem przez kontrahenta firmy X konkursu adresowanego do pracowników i współpracowników (samozatrudnionych) firmy X. Nagrody otrzymały osoby odpowiedzialne w firmie X za zakupy towarów, m.in. od spółki Y. Pracownicy i współpracownicy (samozatrudnieni) firmy X mieszkają na stałe w Polsce i są polskimi obywatelami. Część samozatrudnionych jest opodatkowana PIT na zasadach ogólnych (skala podatkowa), a pozostali podatkiem liniowym. Osoby otrzymujące te świadczenia nie są związane ani umową o pracę, ani żadną umową cywilnoprawną ze spółką Y. Świadczenia te otrzymały od spółki Y bezpośrednio te osoby, a nie firma X, żeby je następnie nieodpłatnie przykazać pracownikom i współpracownikom. Czy i jak powinni rozliczyć na gruncie podatków otrzymane świadczenia pracownicy i współpracownicy (samozatrudnieni) firmy X?
Otrzymanie od spółki Y (kontrahenta firmy X) tych nieodpłatnych świadczeń (słuchawek do smartfona) zarówno po stronie otrzymujących je pracowników, jak i współpracowników (samozatrudnionych) firmy X skutkuje powstaniem przychodu podatkowego z tytułu nieodpłatnych świadczeń.
W analizowanej sprawie ani w przypadku pracowników, ani współpracowników (samozatrudnionych) firmy X w stosunku do otrzymanych świadczeń nie znajdą zastosowania zwolnienia, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 68 i pkt 68a ustawy o PIT. W tej sprawie nie mamy do czynienia z konkursem, jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, a zatem rozważanie, czy mamy tu do czynienia z nagrodami w konkursie wskazanymi w art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy o PIT jest bezprzedmiotowe. Nie mamy tutaj do czynienia też ze sprzedażą premiową, o której także mowa w art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy o PIT, gdyż kupującym jest firma X, a nie jej pracownicy lub współpracownicy (samozatrudnieni). W przypadku samozatrudnionych art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy o PIT wprost wyklucza możliwość zastosowania tego zwolnienia. Tu warto wskazać na interpretację indywidualną dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 14 lipca 2011 r., nr ITPB2/415-404/11/ENB. Nie znajdzie również zastosowania zwolnienie przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 68a ustawy o PIT, gdyż nie są te świadczenia otrzymane w związku z promocją lub reklamą kontrahenta firmy X.
Wolne od podatku dochodowego są:
- wartość wygranych w konkursach i grach organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja) oraz konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu, a także nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów lub usług – jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych lub nagród nie przekracza kwoty 2000 zł; zwolnienie od podatku nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów lub usług nie dotyczy nagród otrzymanych przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego pozarolniczą działalnością gospodarczą, stanowiących przychód z tej działalności (zob. art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy o PIT);
- wartość nieodpłatnych świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o PIT otrzymanych od świadczeniodawcy w związku z jego promocją lub reklamą – jeżeli jednorazowa wartość tych świadczeń nie przekracza kwoty 200 zł; zwolnienie nie ma zastosowania, jeżeli świadczenie jest dokonywane na rzecz pracownika świadczeniodawcy lub osoby pozostającej ze świadczeniodawcą w stosunku cywilnoprawnym (zob. art. 21 ust. 1 pkt 68a ustawy o PIT).
Ustawa o PIT dokonuje specyfikacji źródeł przychodów. U pracownika firmy X otrzymującego nieodpłatnie świadczenia (słuchawki do smartfona) wartość tego świadczenia stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o PIT. Tu warto zapoznać się z interpretacją indywidualną dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 14 lipca 2011 r., nr ITPB2/415-404/11/ENB.
Za przychody z innych źródeł uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14 ustawy o PIT, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12–14 i art. 17 ustawy o PIT (zob. art. 20 ust. 1 ustawy o PIT). Użyte tu sformułowanie „w szczególności” oznacza, że przepis zawiera tylko przykładowe wyliczenie przychodów. Przysporzenia majątkowe (w tym przypadku słuchawki do smartfona), niezaliczane do pozostałych źródeł przychodów, stanowią przychody objęte tym przepisem.
Pracownik na podstawie otrzymanej od spółki Y informacji PIT-8 po zakończeniu roku informacji PIT-8C, będzie zobowiązany wykazać ten przychód w zeznaniu podatkowym (PIT-37, ewentualnie PIT-36) i opodatkować go łącznie z pozostałymi dochodami opodatkowanymi według skali podatkowej.
Przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (zob. art. 11 ust. 1 ustawy o PIT). Przychód pracowników otrzymujących te świadczenia (słuchawki do smartfonów) powstanie w dacie ich otrzymania, tj. 16 kwietnia 2018 r.
Uwaga: Na kontrahencie firmy X przekazującym te świadczenia nie ciążą obowiązki płatnika związane z poborem zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku PIT. Jednak stosownie do art. 42a ustawy o PIT, powinien sporządzić informacje PIT-8C* (o wysokości przychodów) i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika (tj. otrzymującego świadczenie pracownika firmy X). W tym zakresie warto zapoznać się z interpretacją indywidualną dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 25 sierpnia 2008 r., nr IPPB1/415-700/08-2/JB.
Z kolei u samozatrudnionych powstanie przychód z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej. Stosownie do art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o PIT przychodem z działalności gospodarczej są również wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczonych zgodnie z art. 11 ust. 2–2b, z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o PIT. Również w przypadku współpracowników (samozatrudnionych) firmy X przychód powstanie w dacie otrzymania świadczenia (słuchawek do smartfona), tj. 16 kwietnia 2018 r.
Powstający z tytułu nieodpłatnego świadczenia przychód osoby te (tj. samozatrudnieni) powinny uwzględnić, obliczając zaliczkę na PIT za kwiecień 2018 r. (albo II kwartał 2018 r.).
Wartość pieniężną świadczeń w naturze określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania (zob. art. 11 ust. 2 ustawy o PIT).
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że wartość rynkowa tego świadczenia (słuchawek do smartfona) wynosi 250 zł , a zatem po stronie każdego z pracowników lub współpracowników (samozatrudnionych) firmy X, którzy otrzymali te świadczenia, powstanie przychód w wysokości 250 zł. Z uwagi na to, że w związku z nabyciem tych słuchawek do smartfonów nie powstaną żadne koszty podatkowe, przychód ten odpowiada u każdej z tych osób dochodowi.
Uwaga: Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy o PIT (art. 20 ust. 1 ustawy o PIT). Zarówno pracownicy, jak i współpracownicy (samozatrudnieni) firmy X otrzymali te świadczenie od spółki Y nieodpłatnie, zatem nie wiąże się to z powstaniem u nich z tego tytułu kosztu uzyskania przychodów.
Wysokość opodatkowania w przypadku pracowników oraz samozatrudnionych (którzy są opodatkowani na zasadach ogólnych) będzie uzależniona od łącznej wysokości dochodów objętych skalą podatkową. W uproszczeniu (gdyż z pominięciem m.in. kwoty wolnej od podatku, odliczeń od dochodu i podatku) można przyjąć, że w sytuacji gdy dochody pracownika lub samozatrudnionego będą się mieścić w I progu podatkowych (tj. łącznie nie przekroczą w roku kwoty 85 528 zł), to podatek od tego świadczenia wyniesie u każdej z tych osób 45 zł (250 zł x 18 proc.). Natomiast w sytuacji gdyby należało je objąć stawka 32 proc. właściwą dla II progu podatkowego, to PIT wyniesie 80 zł (250 zł x 32 proc.). Z kolei w przypadku samozatrudnionych opodatkowanych na zasadach podatku liniowego podatek PIT wyniesie po zaokrągleniu 48 zł (250 zł x 19 proc. = 47,50 zł).
VAT
Zarówno dla pracowników, jak i współpracowników (samozatrudnionych) firmy X nieodpłatne otrzymanie tych świadczeń (tj. słuchawek do smartfona) od kontrahenta firmy X jest neutralne na gruncie VAT. Pracownicy nie są bowiem podatnikami VAT. Z kolei po stronie samozatrudnionych nie dochodzi w związku z tym nieodpłatnym nabyciem towaru do wygenerowania podatku naliczonego. Nie ma tutaj znaczenia, czy ci samozatrudnieni są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, czy korzystają ze zwolnienia z podatku VAT.
UWAGA: Kontrahent firmy X powinien ustalić na podstawie wszystkich okoliczności obowiązki i uprawnienia z zakresie VAT związane z nabyciem, a następnie nieodpłatnym przekazaniem tych świadczeń (słuchawek do smartfonów). Kwestie te wykraczają poza ramy niniejszego opracowania.
PODATEK OD SPADKÓW I DAROWIZN
Otrzymane świadczenie nie podlega podatkowi od spadków i darowizn.
Schemat rozliczenia pracownika i osoby współpracującej (samozatrudnionej) otrzymującej te świadczenia**
1. JAKI PODATEK NALEŻAŁOBY ZAPŁACIĆ:
PIT:
Przychody : 250 zł – u każdej z osób, zarówno pracownika, jak i samozatrudnionego
Koszty uzyskania przychodów: brak
Dochód: 250 zł – u każdej z osób, zarówno pracownika, jak i samozatrudnionego
Podatek PIT w sytuacji gdy dochody pracownika lub samozatrudnionego są opodatkowane na zasadach ogólnych i mieszczą się:
– w I progu podatkowych – 45 zł (250 zł x 18 proc.) – u każdej z tych osób
– w II progu podatkowym*** – 80 zł (250 zł x 32 proc.) – u każdej z tych osób
W sytuacji gdy samozatrudniony jest opodatkowanych na zasadach podatku liniowego podatek PIT: 48 zł (250 zł x 19 proc. = 47,50 zł)
VAT: brak
Podatek od spadków i darowizn: brak
2. W JAKIEJ DEKLARACJI WYKAZAĆ PODATEK:
PIT: pracownik nie płaci od tego świadczenia zaliczki na podatek PIT, rozlicza podatek dopiero w zeznaniu rocznym (PIT-37 albo PIT-36); z kolei samozatrudniony nie składa deklaracji zaliczkowej, powinien jednak uwzględnić z tego tytułu przychód w wysokości 250 zł przy obliczeniu zaliczki na podatek PIT za kwiecień 2018 r. (ewentualnie II kwartał 2018 r.) podlegający wpłacie do urzędu skarbowego, a po zakończeniu roku podatkowego uwzględnić w zeznaniu rocznym PIT-36 albo PIT-36L
3. TERMIN ZŁOŻENIA DEKLARACJI:
PIT-37, PIT-36 oraz PIT-36L: do 30 kwietnia 2019 r.
* zakładam, że informacje PIT-8C kontrahent firmy X przesyła do urzędu skarbowego w formie elektronicznej
** w schemacie rozliczenia pominięte zostały inne zdarzenia/czynności
*** schematem nie jest objęty przypadek, gdyby świadczeniem tym był przekraczany I próg, np. łączny dochód bez tego świadczenia wyniósłby 85 450 zł
WAŻNE: Dla firmy X zatrudniającej pracowników i samozatrudnionych otrzymanie świadczeń prze te osoby jest całkowicie neutrale na gruncie podatkowym. Nie wiąże się dla niej ani z powstaniem żadnych obowiązków, ani uprawnień. Jak bowiem wynika z przedstawionego stanu faktycznego, świadczenia te otrzymały od spółki Y bezpośrednio te osoby, a nie firma X, żeby je następnie nieodpłatnie przykazać pracownikom i współpracownikom.
Podstawa prawna
Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 200).
Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1221 ze zm.).
Ustawa z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 644).
