Rzecznik praw obywatelskich uważa, że zaskarżony przepis jest niezgodny z konstytucją. Jak dowodzi, przepis ten prowadzi do nierówności wobec prawa.

Dlaczego do TK trafiła skarga na brak możliwości złożenia zażalenia?

Zdaniem skarżącego przepisy kodeksu postępowania karnego pozbawiają „możliwości rozpoznania sprawy w postępowaniu dwuinstancyjnym”, co skutkuje rozpatrzeniem sprawy „z naruszeniem zasady dwuinstancyjności, prawa do sądu, naruszeniem zasady bezpieczeństwa prawnego, naruszeniem zasady zaufania obywatela do państwa” (sygn. akt SK 34/25).

Zastępca RPO Stanisław Trociuk wniósł o stwierdzenie przez Trybunał Konstytucyjny niezgodności z ustawą zasadniczą art. 547 par. 1 k.p.k. w zakresie, w jakim nie przewiduje on możliwości złożenia zażalenia na postanowienie sądu apelacyjnego oddalające wniosek o wznowienie postępowania.

Jakie są argumenty RPO na niekonstytucyjność zaskarżonego przepisu?

Zastępca RPO argumentuje, że zgodnie z treścią kwestionowanego przepisu istnieje możliwość zaskarżenia do sądu apelacyjnego rozstrzygnięcia wydanego przez sąd okręgowy w przedmiocie wznowienia postępowania zakończonego prawomocnym orzeczeniem sądu rejonowego. „Z kolei w przypadku rozpoznawania przez sąd apelacyjny wniosku w przedmiocie wznowienia postępowania, które toczyło się przed sądem okręgowym (który z różnych przyczyn może przecież być również sądem I instancji), takie uprawnienie nie przysługuje” – wskazuje zastępca RPO.

Wyłącza to w jego opinii możliwość skontrolowania orzeczeń sądu apelacyjnego, „zamyka podmiotom konstytucyjnych praw i wolności prawo do dochodzenia ich praw” i „może prowadzić do dowolności rozstrzygnięć sądu apelacyjnego”, które „mają w tej sytuacji charakter ostateczny” – podkreśla.

Ta ingerencja w istotę prawa do sądu i do sprawiedliwego osądzenia sprawy prowadzi do nierówności wobec prawa, gdyż – jak stwierdza Stanisław Trociuk w stanowisku przekazanym TK – „w zależności od tego, w jakiego rodzaju sprawie i ewentualnie na jakim etapie” strona wstępuje na drogę sądową, w pewnych wypadkach może zaskarżyć rozstrzygnięcie sądu w przedmiocie wznowienia postępowania, a w innych jest takiego uprawnienia pozbawiona. ©℗