Należy wrócić do rozwiązania, zgodnie z którym każdy skazany, niezależnie od tego, ile lat pozbawienia wolności wymierzył mu sąd, mógł samodzielnie zgłosić się do aresztu śledczego w celu odbycia kary – uważa Sąd Najwyższy. Swoje stanowisko przedstawił w opinii do projektu zmian w kodeksie karnym wykonawczym.
SN swoje stanowisko przedstawił w opinii do projektu zmian w kodeksie karnym wykonawczym. Ich celem jest m.in. zmniejszenie populacji więziennej przez poszerzenie liczby skazanych objętych systemem dozoru elektronicznego.
Pozytywne zmiany w kodeksie karnym wykonawczym
SN, co do zasady, pozytywnie ocenił propozycje resortu sprawiedliwości. Podkreślił jednak, że ponownego rozważenia przez projektodawcę wymaga kierunek i zakres zmiany art. 79 k.k.w. Przepis ten mówi o zatrzymaniu i doprowadzeniu skazanego do aresztu śledczego. Od 2023 r. obowiązuje rozwiązanie, zgodnie z którym skazani na karę pozbawienia wolności, bez względu na orzeczony wymiar kary, są doprowadzani do aresztu śledczego przez policję. MS chce utrzymania tej zasady, ale tylko wobec osób skazanych na karę pozbawienia wolności powyżej roku i sześciu miesięcy. Wobec pozostałych decyzję w tym zakresie ma podejmować sąd, który będzie mógł albo wezwać ich do samodzielnego stawiennictwa, albo zarządzić doprowadzenie.
SN zauważa również, że uniemożliwienie dużej części skazanych samodzielnego stawienia się w zakładzie karnym będzie stanowić dodatkową i nieuzasadnioną dolegliwość związaną z wykonywaniem kary pozbawienia wolności. A przecież, czytamy w opinii, elementem odpłaty za popełnione przestępstwo jest sama istota uwięzienia. „Nie można zatem osadzenia w jednostce penitencjarnej łączyć z dodatkowymi niedopuszczalnymi uciążliwościami naruszającymi godność człowieka” – pisze SN. Dlatego też jego zdaniem należy rozważyć powrót do przepisów obowiązujących przed 2023 r. Te bowiem pozwalały skazanym uporządkować najpilniejsze sprawy majątkowe i osobiste, czyli przygotować się do odbycia kary.
Poszerzenie dozoru elektronicznego
Żadnych wątpliwości nie ma za to SN co do zmian dotyczących stosowania systemu dozoru elektronicznego. Ich celem ma być poszerzenie kręgu osób mogących odbywać karę w tym systemie. Dziś mogą się o to ubiegać skazani, wobec których orzeczono karę pozbawienia wolności nie wyższą niż trzy lata i którym do odbycia w zakładzie karnym pozostało nie więcej niż pół roku. Po zmianach będzie to możliwe, gdy wymiar orzeczonej kary będzie taki jak to jest obecnie, jednak skazany będzie mógł otrzymać e-bransoletkę o wiele wcześniej. Projektodawcy chcą bowiem, aby dozór elektroniczny mógł być zastosowany, gdy do odbycia kary pozbawienia wolności pozostanie skazanemu 1,5 roku. ©℗
Etap legislacyjny
Projekt w trakcie uzgodnień, konsultacji publicznych i opiniowania