Wprowadzenie możliwości przedłużenia terminu na wniesienie apelacji w zawiłych sprawach karnych – to propozycja rzecznika praw obywatelskich skierowana do ministra sprawiedliwości.
Marcin Wiącek w piśmie do Adama Bodnara przypomniał oświadczenie grupy senatorów z 2015 r., w którym zwrócono uwagę na naruszenie prawa do obrony w sprawach, w których uzasadnienie wyroku liczy nawet 1200 stron, a czas na sporządzenie apelacji to zaledwie 14 dni. Senacki projekt nowelizacji kodeksu postępowania karnego, przewidujący możliwość wydłużenia tego terminu w sprawach zawiłych, został wniesiony do Sejmu w 2022 r., ale wobec negatywnego stanowiska rządu prace legislacyjne nie zostały zakończone.
Rzecznik skrytykował dotychczasowe stanowisko Ministerstwa Sprawiedliwości, zgodnie z którym najważniejsze gwarancje procesowe pozwala zachować możliwość wyjątkowego przedłużenia terminu na sporządzenie uzasadnienia wyroku. Jego zdaniem, jeśli zawiłość jest przesłanką do wydłużenia czasu na sporządzenie uzasadnienia, to trudno zaakceptować, by w tej samej sprawie strony procesowe były pozbawione możliwości przedłużenia terminu sporządzania apelacji. „Stanowisko Ministerstwa nie dostrzega innych okoliczności: na jaki czas przedłużono termin do przygotowania uzasadnienia; jaką objętość przybrało to uzasadnienie; czy strony są reprezentowane przez profesjonalistów i na jakim etapie zostali oni umocowani do reprezentacji i czy mieli realny dostęp do akt postępowania, co nie pozostaje bez wpływu na stopień orientacji w aktach sprawy i zaangażowanie sił w przygotowywanie skargi apelacyjnej” – czytamy w piśmie RPO.
Propozycja rzecznika zakłada dodanie do art. 445 k.p.k. nowego przepisu – par. 1a – zgodnie z którym przedłużenie terminu do sporządzenia pisemnego uzasadnienia wyroku będzie skutkowało wydłużeniem czasu na sporządzenie apelacji do 30 dni. Jak uzasadnia RPO, wskazany okres występuje już w procedurze karnej jako termin do wniesienia kasacji (art. 524 k.p.k.), odpowiada on terminom na wniesienie środka zaskarżenia w procedurze administracyjnej i rozwiązaniom, jakie mają zastosowanie w innych państwach, np. w Niemczech.©℗