Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej postanowiło zwrócić się do Premiera RP Donalda Tuska o złożenie wniosku do Rady Ministrów o uchylenie w całości rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu z uwagi na sprzeczność tego rozporządzenia z Konstytucją RP.
Jak uargumentowało prezydium NRA, wskazane w tym rozporządzeniu stawki kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu oraz zasady ustalania i ponoszenia tych kosztów przez Skarb Państwa są niższe i inaczej ustalane niż stawki minimalne w tych samych sprawach dla adwokatów świadczących pomoc prawną z wyboru, co w ocenie Prezydium NRA jest niezgodne z art. art. 32 ust. 1 i 2, art. 2, art. 64 ust. 1 i 2 w zw. z art. 31 ust. 3 i art. 92 ust. 1 zdanie pierwsze Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Prezydium NRA zwraca uwagę, że Minister Sprawiedliwości inaczej traktuje adwokatów świadczących pomoc prawną z urzędu a inaczej adwokatów działających z wyboru, mimo że rodzaj i charakter obowiązków w obydwu przypadkach jest taki sam.
W uzasadnieniu Prezydium wskazuje niekonstytucyjne zapisy rozporządzenia, obejmujące brak równego wynagrodzenia za wykonywana pracę, brak ochrony praw majątkowych, nierówne traktowanie przez władze publiczne.
Uchwałę w tej sprawie przyjęto na posiedzeniu Prezydium NRA 16 maja 2024 r. Argumentacja zawarta jest w załączniku do uchwały.
Prezydium NRA informuje, że niezależnie od powyższego, nadal pozostaje nierozwiązany przez Ministra Sprawiedliwości problem niskich stawek za świadczenie pomocy prawnej z urzędu. Określone w rozporządzeniu stawki od lat pozostają na rażąco niskim poziomie, a bierność Ministra Sprawiedliwości w tej sprawie jest jasnym sygnałem dla obywateli, jak rząd dba o ich dostęp do sprawiedliwości i szanuje wysiłek, jaki wkładają adwokaci w walkę o ich prawa.