Konflikt za wschodnią granicą Polski przypomniał o istnieniu regulacji umożliwiających armii szybkie zwiększenie swojego potencjału w razie potrzeby. Polskie prawo zawiera precyzyjne przepisy dotyczące warunków i okoliczności, w jakich wojsko może skorzystać z prywatnych pojazdów w celach obronności.

Kiedy i jak wojsko może zarekwirować pojazd?

Zgodnie z ustawą o powszechnym obowiązku obrony, instytucje państwowe, przedsiębiorcy oraz osoby fizyczne mogą być zobligowane do oddania swoich pojazdów na rzecz potrzeb obronnych państwa. Decyzja o mobilizacji pojazdu jest formalizowana przez komisje uzupełnień, które określają miejsce i termin dostarczenia pojazdu. Co ważne, właściciel ma możliwość odwołania się od tej decyzji w ciągu 14 dni. Mobilizacja może zostać zrealizowana nie tylko w czasie wojny, ale również podczas pokoju, na przykład na potrzeby ćwiczeń czy akcji ratunkowych.

Stan techniczny i odpowiedzialność za pojazd

Pojazd, który ma zostać zarekwirowany, musi spełniać wysokie standardy – być sprawny technicznie, zatankowany oraz posiadać kompletną dokumentację. Pierwszeństwo w wykorzystaniu mają pojazdy wojskowe oraz publiczne, a prywatne samochody są wykorzystywane jako ostateczność. Za niezastosowanie się do rozkazu mobilizacji grożą surowe konsekwencje, w tym areszt lub kara grzywny.

Wojsko proponuje absolwentom liceów 6000 złotych za miesięczne szkolenie w wakacje
Wojsko proponuje absolwentom liceów 6000 złotych za miesięczne szkolenie w wakacje

Zobacz również

Odszkodowanie za używanie pojazdu przez wojsko

Właściciel zarekwirowanego pojazdu ma prawo do odszkodowania, które odpowiada stopniowi zużycia pojazdu oraz przewidywanym stratom. Różne kategorie pojazdów są rekompensowane w różny sposób – od stałej stawki za kilometr w przypadku motorowerów i motocykli, przez dzienną stawkę za samochody ciężarowe, aż po znaczące sumy za dzień korzystania ze śmigłowca. W ten sposób prawo stara się zrekompensować właścicielom ewentualne straty wynikające z użyczenia pojazdu na rzecz obrony narodowej.

Stawki za jednoślady są liczone są od każdego, przejechanego kilometra. Podobnie jest w przypadku samochodów osobowych:

  • motorower – 0,1382 zł,
  • motocykl – 0,2302 zł,
  • samochód do 900 cm³ – 0,5214 zł,
  • samochód od 900 cm³ – 0,8358 zł.

Inny model rozliczenia wykonano w przypadku samochodów ciężarowych. Tu stawkę określono za dobę:

  • ładowność do 2 ton – 156,80 zł za dobę,
  • ładowność od 2 do 8 ton – 272,67 zł za dobę,
  • ładowność pow. 8 ton – 395,37 zł za dobę.

Dobę rekompensaty za zarekwirowanego śmigłowca wyceniono na 8 889,22 zł

Zarekwirowane pojazdy mogą być wykorzystywane nie tylko przez wojsko, ale także przez inne służby państwowe takie jak policja czy ABW, szczególnie w sytuacjach kryzysowych lub wojennych,