Radcowie mówią NIE „destrukcji” samorządów zawodowych

Tworzenie organizacji zawodowych konkurencyjnych wobec samorządów zawodów zaufania publicznego narusza kilka norm konstytucyjnych – wynika z opinii Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji Krajowej Rady Radców Prawnych.

Opinia dotyczy procedowanego w Sejmie komisyjnego projektu ustawy o ograniczeniu biurokracji i barier prawnych (druk 3502), a ściślej: przepisów nowelizujących ustawę o samorządach zawodowych architektów oraz inżynierów budownictwa (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 551). Wynika z nich, że zadania samorządu zawodowego – obok Izby Architektów RP oraz Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa – będą mogły wykonywać inne organizacje zawodowe, które uzyskają zgodę właściwego ministra.

W uzasadnieniu do projektu czytamy, że obecna struktura samorządu zawodowego architektów i inżynierów budownictwa „jest zbyt rygorystyczna”, a zmiany poszerzą możliwość wykonywania tych profesji i korzystnie wpłyną na konkurencyjność gospodarki oraz przedsiębiorczość.

Radcowie prawni uważają jednak, że pomysł oznacza destrukcję systemu samorządów zawodów zaufania publicznego. Sugerują, że z czasem problem może dotknąć kolejnych profesji. – Nie chcemy demontażu samorządów, prowadzonego pod pozorem „deregulacji” – mówi cytowany w komunikacie radca prawny Włodzimierz Chróścik, prezes KRRP.

Z opinii autorstwa prof. Moniki Florczak-Wątor z Uniwersytetu Jagiellońskiego wynika, że projektowane przepisy są sprzeczne m.in. z art. 17 ust. 1 konstytucji, który wprowadza wymóg tworzenia samorządów zawodowych w drodze ustawy. Autorka podnosi, że przepis ten przyznaje samorządom wyłączność na reprezentowanie osób wykonujących zawody zaufania publicznego i sprawowanie pieczy nad należytym wykonywaniem tych zawodów, wprowadza zasadę niezależności i samodzielności samorządu zawodowego oraz rodzi obowiązek przynależności do samorządu wszystkich osób wykonujących dany zawód.

Profesor Florczak-Wątor uważa ponadto, że projektowane przepisy są sprzeczne z konstytucyjnymi zasadami pomocniczości (subsydiarności), prawidłowej legislacji, ochrony zaufania obywateli do państwa i prawa, działania organów władzy publicznej na podstawie prawa i w jego granicach oraz równości wobec prawa.©℗