Masz kredyt we frankach? Możesz liczyć na zwrot prowizji

W przypadku wcześniejszej spłaty kredytu hipotecznego dopuszczalne jest obniżenie jego kosztów także o prowizję, ale tylko wówczas, gdy ta uzależniona jest od okresu kredytowania – orzekł Sąd Najwyższy.

Rozstrzygnięcie to zapadło na kanwie sprawy, jaką wytoczyło małżeństwo kredytobiorców przeciwko bankowi B., który udzielił im mieszkaniowego kredytu hipotecznego. Należność została spłacona przed terminem, a problem dotyczył zwrotu pobranej przez bank prowizji. Kredytodawca wskazywał, że zgodnie z art. 39 ust. 1 ustawy o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2245 ze zm.), w takim przypadku koszt kredytu ulega obniżeniu o odsetki i inne koszty przypadające za okres, o który skrócono obowiązywanie umowy, chociażby konsument poniósł je przed tą spłatą.

Zdaniem banku w przepisie tym chodzi tylko o należności zależne od okresu kredytowania – a tak nie zawsze jest w przypadku prowizji. Stąd odmówiono jej zwrotu. Sprawa trafiła do sądu. W I instancji kredytobiorcy uzyskali korzystne orzeczenie – sąd nakazał bankowi zwrot prowizji z odsetkami. Pozwany jednak złożył apelację, a rozpoznający ją sąd okręgowy dostrzegł w sprawie istotny problem prawny.

Postanowił więc zapytać SN, czy prowizja za udzielenie kredytu mieszkaniowego jest kosztem dotyczącym całego okresu obowiązywania umowy, który – w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu – ulega obniżeniu o okres, o który skrócono czas obowiązywania umowy, czy też kosztem, który nie dotyczy okresu obowiązywania umowy. Odpowiedź na to pytanie determinuje bowiem kwestię, w jakim zakresie zwrot prowizji przysługuje w razie wcześniejszej spłaty czy też przedterminowego rozwiązania umowy kredytowej – zwłaszcza w przypadku kredytu frankowego.

SN, obradując w składzie trzech sędziów, udzielił odpowiedzi w uchwale i stwierdził, że prowizja za udzielenie kredytu hipotecznego ulega obniżeniu na podstawie art. 39 ust. 1 ustawy o kredycie hipotecznym, jeżeli jej wysokość jest zależna od okresu obowiązywania umowy. Przy stałych kwotach prowizji, zależnych np. od samej wysokości kredytowanej sumy, ta zasada nie może być zastosowana. ©℗

orzecznictwo