System teleinformatyczny do obsługi e-sądu nie jest w pełni dostosowany do przepisów rozporządzenia ministra sprawiedliwości w sprawie sposobu uiszczania opłat sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2016 r. poz. 408). Zakłada ono, że w elektronicznym postępowaniu upominawczym (EPU) opłaty sądowe uiszcza się wyłącznie poprzez wspomniany system.
– Jednak o ile np. przy składaniu pozwu w EPU uiszczenie opłaty nie stanowi najmniejszego problemu, o tyle nie jest to możliwe w przypadku opłaty za sporządzenie uzasadnienia postanowienia sądu II instancji (Sąd Okręgowy w Lublinie, II Wydział Cywilny Odwoławczy) o oddaleniu zażalenia wniesionego w postępowaniu elektronicznym. Choć samo postanowienie o oddaleniu zażalenia strona lub pełnomocnik otrzymuje za pośrednictwem systemu EPU – wskazuje mec. Piotr Wiśniewski, radca prawny z Gdańska.
W tej sytuacji, by otrzymać uzasadnienia postanowienia, nie pozostaje nic innego jak kontakt z II Wydziałem Cywilnym Odwoławczym SO w Lublinie w celu ustalenia numeru rachunku, na który trzeba zrobić tradycyjny przelew.
Przedstawiciele Ministerstwa Sprawiedliwości zapewniają, że problem nie dotyczy dużej liczby przypadków.
– Występuje jedynie w przypadku wniosków dotyczących niezaskarżalnych decyzji. Można przypuszczać, że jedynym celem złożenia takiego wniosku przez stronę jest chęć poznania motywów rozstrzygnięcia, co nie ma wpływu ani na prawa procesowe strony, ani na dalsze postępowanie w sprawie. Liczba takich wniosków jest bardzo niska w stosunku do liczby wpływających środków odwoławczych – informuje biuro prasowe resortu.
Jak dodaje MS, w związku z nowelizacją zmieniającą przepisy dotyczące wniosków o uzasadnienie podjęto prace, by dostosować system EPU do nowych przepisów. Wdrożono m.in. modyfikację umożliwiającą II Wydziałowi Cywilnemu Odwoławczemu Sądu Okręgowego w Lublinie skanowanie do akt pod nazwą „wniosek o uzasadnienie” dokumentów wnoszonych drogą papierową, a także umożliwiono wydawanie w II instancji nowego typu decyzji „uzasadnienie”.
– Od 1 lipca 2021 r. do dziś wydano 46 decyzji tego typu, co wskazuje na niewielką skalę problemu. Ponadto na bieżąco są prowadzone prace analityczne co do modyfikacji systemu obsługującego elektroniczne postępowanie upominawcze, w tym związane z wnoszeniem i opłacaniem wniosków o uzasadnienie. Konieczne usprawnienia są stopniowo wdrażane w samym systemie – zapewnia MS.
Jeśli natomiast chodzi o postanowienia zaskarżalne, to w tym przypadku uzasadnienia są tworzone z urzędu. Wynika to z art. 50529 par. 2 kodeksu postępowania cywilnego.
– Eliminuje to zatem konieczność wnoszenia przez strony postępowania setek tysięcy, a wręcz milionów, wymagających opłat wniosków o doręczenie uzasadnienia w celu zaskarżenia orzeczenia w EPU – przypomina MS.
Warto dodać, że od początku funkcjonowania EPU obowiązuje zasada, zgodnie z którą zażalenie oraz skarga na orzeczenie referendarza są wolne od opłat, a możliwość korzystania ze zwolnienia od kosztów sądowych przez powoda (który obligatoryjnie wnosi pisma do sądu za pośrednictwem systemu) jest wyłączona. Rezygnacja z wielu opłat obowiązujących w tradycyjnym modelu postępowania jest podyktowana przede wszystkim potrzebą szybkości i sprawności postępowania, jakim powinien się odznaczać e-sąd.©℗
