Na postanowienie wojewódzkiego sądu administracyjnego odrzucające wniosek o zbadanie spełnienia przez sędziego sądu administracyjnego lub sędziego delegowanego do pełnienia obowiązków w tymże sądzie wymogów niezawisłości i bezstronności nie przysługuje zażalenie – uznał Naczelny Sąd Administracyjny.

NSA rozpatrywał odwołanie od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, który odrzucił wniosek strony o zbadanie niezawisłości i bezstronności asesora WSA z uwzględnieniem okoliczności towarzyszących jego powołaniu i postępowaniu po powołaniu. Został on odrzucony przede wszystkim dlatego, że autor żądania ograniczył się do wskazania okoliczności związanych z powołaniem asesora, do czego doszło przy udziale obecnej Krajowej Rady Sądownictwa. We wniosku wskazano również, że przed powołaniem na stanowisko asesora osoba, której bezstronność i niezawisłość chciano podważyć, pracowała w organach administracji rządowej, a konkretnie w Ministerstwie Sprawiedliwości. Jednak zdaniem łódzkiego WSA to za mało, aby można było uznać wniosek za zasadny. Jak bowiem podkreślono w postanowieniu o jego odrzuceniu, strona nie wskazała ani na późniejsze postępowanie asesora, ani na to, w jaki sposób okoliczności powołania i późniejsze postępowanie w okolicznościach danej sprawy mogłoby doprowadzić do naruszenia standardu niezawisłości lub bezstronności, które z kolei mogłoby mieć wpływ na wynik tego konkretnego postępowania.
Na decyzję WSA w Łodzi wniesiono zażalenie, które zostało jednak uznane przez NSA za niedopuszczalne, przez co podlegało odrzuceniu. Aby uzasadnić to rozstrzygnięcie, NSA wskazał, że na podstawie przepisów dodanych do prawa o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2492; dalej: p.u.s.a.) na mocy ostatniej, prezydenckiej nowelizacji ustawy o Sądzie Najwyższym (Dz.U. z 2022 r. poz. 1259), a konkretnie na mocy art. 5a p.u.s.a., dopuszczalne jest badanie spełnienia przez sędziego sądu administracyjnego lub sędziego delegowanego do pełnienia obowiązków sędziego w takim sądzie wymogów niezawisłości i bezstronności z uwzględnieniem okoliczności towarzyszących jego powołaniu i jego postępowania po powołaniu. Zdaniem NSA z przepisów tych wynika również to, że zażalenie na postanowienie WSA wydane w tej kwestii przysługuje jedynie wówczas, gdy sąd rozpoznał wniosek merytorycznie, a więc oddalił go lub też uwzględnił i wyłączył sędziego od rozpoznania sprawy. Dodany prezydencką nowelą art. 5a par. 16 p.u.s.a. stanowi bowiem, że „od postanowienia wydanego na skutek rozpoznania wniosku podmiotowi, który złożył wniosek i sędziemu, którego orzeczenie dotyczy, przysługuje zażalenie do Naczelnego Sądu Administracyjnego”.
Za przedstawioną przez NSA w omawianej sprawie interpretacją przepisów przemawiać ma również to, że nowelizacja w sprawach w niej nieuregulowanych odsyła do odpowiedniego stosowania przepisów o zażaleniu. Te zaś nie przewidują możliwości wnoszenia zażalenia na postanowienie WSA odrzucające wniosek strony złożony na podstawie art. 5a p.u.s.a. ©℗

orzecznictwo

Postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19 grudnia 2022 r., sygn. akt III FZ 573/22 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia