Po powtórnym zgłoszeniu uwag przez rzecznika praw dziecka resort sprawiedliwości zdecydował się włączyć do obecnie procedowanego projektu nowelizacji kodeksu rodzinnego i opiekuńczego także przepisy dotyczące pieczy naprzemiennej. Po raz pierwszy ta kwestia zostanie kompleksowo uregulowana w kodeksie.
Jak wynika z odpowiedzi przedstawionej przez MS (zaktualizowana wersja projektu nie została jeszcze przedstawiona), sędziowie orzekający w sprawie opieki i kontaktów rodzica z dzieckiem zyskają precyzyjną podstawę prawną do tego, by uwzględniać w orzeczeniu potrzebę przebywania małoletniego z obojgiem rodziców. Oczywiście nadal będzie możliwe powierzenie władzy rodzicielskiej tylko jednemu z opiekunów, jeżeli sąd uzna, że wymaga tego dobro małoletniego. Jeśli jednak tak drastyczne ograniczenie nie byłoby konieczne, w wydanym orzeczeniu będzie można określić, że po rozwodzie dziecko będzie przebywać z obojgiem rodziców naprzemiennie, w powtarzających się okresach (liczonych np. w tygodniach). Już teraz sędziowie często sięgali po takie rozwiązania, lecz była to kwestia praktyki, gdyż brakowało jednoznacznych przepisów umożliwiających wydanie tego typu rozstrzygnięcia.
Propozycja RPD zakładała również wprowadzenie sankcji karnych za utrudnianie kontaktów z dzieckiem przez jednego z rodziców. Resort sprawiedliwości zaznacza, że – choć uwagi mają być dalej analizowane – na razie nie podejmuje decyzji co do włączenia takich regulacji do projektu. Zaznacza też, że formą zabezpieczenia będzie możliwość orzeczenia przez sąd o pozbawieniu lub ograniczeniu władzy rodzicielskiej jednego z rodziców – na rzecz drugiego. Tym bardziej że postępowanie w tym zakresie może być również, w szczególnych przypadkach, wszczynane z urzędu.
Zmieniony zostanie też obecny art. 109 k.r.o., w którym znajdzie się wyraźne wskazanie, że niewykonywanie orzeczeń sądu albo ugody będzie mogło być podstawą do wydania odpowiednich zarządzeń przez sąd opiekuńczy.
– Dla ograniczenia zjawiska, jakim jest alienacja rodzicielska, niewątpliwie konieczne jest podejmowanie działań edukacyjnych oraz wywieranie presji na rozstających się rodzicach w celu osiągnięcia kompromisu odnośnie do przyszłej sytuacji dziecka. Skuteczny może okazać się np. wymóg podjęcia mediacji przed skierowaniem pozwu rozwodowego. Podobny wymóg próby mediacyjnej mógłby być stosowany w sprawach o ustanowienie lub zmianę orzeczenia w przedmiocie kontaktów z dzieckiem – zaznacza resort.
Etap legislacyjny
Projekt po opiniowaniu