W sprawach o kontakty między małoletnim rodzeństwem przyrodnim dzieci nie są samodzielnymi uczestnikami procesowymi – orzekł Sąd Najwyższy w składzie trzech sędziów.
Zasady kontaktowania się członków rodziny reguluje art. 113 i nast. kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Stanowią one, że jeżeli dziecko przebywa stale u jednego z rodziców, sposób utrzymywania kontaktów z nim przez drugiego rodzica byli partnerzy określają wspólnie, kierując się dobrem małoletniego i biorąc pod uwagę jego rozsądne życzenia. W braku porozumienia rozstrzyga sąd opiekuńczy. Zasady te powinny być stosowane analogicznie w odniesieniu do rodzeństwa.
Problemem w sprawie, która trafiła do Sądu Najwyższego w formie pytania prawnego, był status małoletnich braci i sióstr przyrodnich przed sądem. Stołeczny sąd okręgowy miał wątpliwości, czy dzieci mogą być w takiej sprawie potraktowane jako uczestnicy procesowi, a jeżeli mieliby nimi być, to w jaki sposób powinni być reprezentowani – przez rodziców czy przez kuratora ustanowionego przez sąd.
Z punktu widzenia proceduralnego sprawa jest bardzo poważna, zgodnie bowiem z art. 510 kodeksu postępowania cywilnego w postępowaniu nieprocesowym zainteresowanym w sprawie jest każdy, kogo praw dotyczy wynik postępowania. Może on więc wziąć udział w każdym stanie sprawy aż do zakończenia postępowania w II instancji, a gdy w sprawie weźmie udział, staje się uczestnikiem. Pozycja ta w postępowaniu jest istotna, uczestnik ma bowiem uprawnienia zbliżone do stron postępowania i powinien być też należycie reprezentowany.
SN przeciął definitywnie rozważania o zakresie uprawnień małoletnich braci i sióstr przed sądem rodzinnym. W uchwale składu trzech sędziów zapadłej na posiedzeniu niejawnym stwierdził wprost, że małoletni będący rodzeństwem (przyrodnim) nie są uczestnikami postępowania w sprawie o ustalenie kontaktów między nimi. Tym samym postępowanie w sprawie ustalenia kontaktów między rodzeństwem przyrodnim ma toczyć się jedynie pomiędzy ich rodzicami lub opiekunami. ©℗
orzecznictwo
Uchwała Sądu Najwyższego z 13 kwietnia 2022 r., sygn. akt III CZP 90/22 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia