Rozszerzenie działalności wywiadowczej o wszystkie działania hybrydowe na szkodę państwa polskiego i zaostrzenie kar za szpiegostwo od 5 lat do nawet dożywocia to niektóre ze zmian w Kodeksie karnym, nad którymi pracuje Ministerstwo Sprawiedliwości.
Wstępne propozycje nowych rozwiązań przedstawił we wtorek na konferencji prasowej szef Ministerstwa Sprawiedliwości oraz prokurator generalny Zbigniew Ziobro i wiceminister sprawiedliwości Marcin Warchoł. Ich zdaniem te zmiany pozwoliłyby na skuteczniejszą walkę z agentami obcych wywiadów w Polsce.
Ziobro tłumaczył, że obecne wyzwania stające przed bezpieczeństwem państwa wymagają nowych rozwiązań. Jak wskazał, pracował nad nimi zespół złożony z pracowników MS, prokuratury oraz służb, działający przed przewodnictwem Warchoła. "Wypracował on pewną propozycję, którą chcemy dzisiaj przedstawić. To jest propozycja robocza - czas biegnie teraz bardzo szybko; ona podlegała będzie jeszcze dalszym dyskusjom, ale chcemy, by została możliwie szybko wprowadzona" - powiedział szef MS.
Propozycje resortu rozszerzają definicję przestępstwa szpiegostwa, przewidując karalność nie tylko działalności szpiegowska na rzecz obcego państwa, ale również inne formy ją maskujące.
"Proponujemy, by oprócz obecnego przestępstwa działania w obcym wywiadzie, rozszerzyć zakres karalności również na rzecz działalności wywiadowczej. Ta działalność wywiadowcza obejmowałaby wszystkie działania hybrydowe" - zapowiedział Warchoł. "Sprawcy maskują swoje działania; robią różnego rodzaju przybudówki, w których niebezpośrednio działają na szkodę państwa polskiego. To są różnego rodzaju fundacje, stowarzyszenia, działania hybrydowe. Chcemy w związku z tym tego typu działania również objąć karalnością" - mówił.
"Działalnością wywiadowczą będzie czynność lub zespół czynności, podejmowanych w interesie lub na rzecz obcego państwa, wywiadu lub zagranicznego podmiotu, polegających na pozyskiwaniu, przekazywaniu wiadomości, których ujawnienie może naruszyć interes państwa w zakresie ochrony niepodległości, integralności terytorialnej, bezpieczeństwa zewnętrznego lub wewnętrznego, obronności, środowiska naturalnego, dziedzictwa kulturowego, potencjału naukowego lub gospodarczego, lub na prowadzeniu innych działań naruszających interes państwa w tym zakresie" - zreferował wiceszef MS.
Zmiany proponowane przez resort zakładają też zaostrzenie kar za takie działania. "Proponujemy podwyższenie kary od lat 5 w dolnym wymiarze, natomiast w typie kwalifikowanym, tam gdzie działalności wiąże się z przekazywaniem obcemu wywiadowi informacji szkodzących państwu polskiemu, od 8 lat do dożywotniego pozbawienia wolności" - zapowiedział.
Kara za udział w działalności obcego wywiadu wynosi obecnie od roku do 10 lat więzienia. Po zmianach opracowywanych przez MS ma to być od 5 do 25 lat więzienia. Z kolei za szpiegostwo polegające na udzielaniu wiadomości grozi dziś od 3 lat więzienia. Zmiany zakładają za ten czyn 8 lat więzienia albo nawet dożywocie. Za kierowanie i organizowanie działalności obcego wywiadu na terenie Polski będzie grozić kara od 10 lat więzienia oraz dożywocie w miejsce obecnie obowiązującej kary od 5 lat.
Wiceminister Warchoł zapowiedział również wprowadzenie nowego typu przestępstwa - przygotowania do działań szpiegowskich. Kara za to przestępstwo wynosiłaby od 6 miesięcy do lat 8 więzienia.
"Często przestępcy tłumaczą się tym, że nie mieli świadomości, że rozmawiają z agentem obcych służb i działają na szkodę własnego państwa. Tak jak mamy nieumyślne paserstwo, tak powinniśmy wprowadzić takie rozwiązanie w przypadku tak poważnego przestępstwa jak szpiegostwo, mogące narazić na utratę życia milionów ludzi" - mówił. Zaznaczył, że taki przepis miałby zastosowanie przede wszystkim do funkcjonariuszy publicznych, mających dostęp do poufnych danych.
Proponowane zmiany przewidują też wprowadzenie przestępstwa nieumyślnej postaci szpiegostwa zagrożone karą od 3 miesięcy do 5 lat więzienia. "W tym drugim przypadku celem jest wyprzedzenie tworzenia przez podejrzanego czy oskarżonego linii obrony polegającej na zasłanianiu się nieświadomością o przekazywaniu informacji na rzecz obcego wywiadu lub podmiotu prowadzącego działalność wywiadowczą" - uzasadnił resort.
Wiceszef MS podkreślił, że przewidziane są też rozwiązania mające współpracę ze służbami sojuszniczymi, by mogły pomagać Polsce w działaniach kontrwywiadowczych. Jak wskazał, zgodę na działalność danej sojuszniczej służby miałby wydawać premier na wniosek szefa ABW.(PAP)
autorzy: Mateusz Mikowski, Mikołaj Małecki