Drobniejsze sprawy o świadczenia na dzieci nie mogą być rozpatrywane przez sądy w postępowaniu uproszczonym – orzekł Sąd Najwyższy.
Uchwalone w 2019 r. zmiany procedury cywilnej (Dz.U. z 2019 r. poz. 1469) wywołały wiele problemów interpretacyjnych, które nadal są oceniane przez sądy, w tym SN. W lipcu na wokandzie stanął problem, w jaki sposób rozpoznawać drobniejsze sprawy dotyczące alimentów – czy w zwykłym trybie, czy też w postępowaniu uproszczonym. W obecnie obowiązującym art. 5051 k.p.c. z postępowania uproszczonego wyłączono – ze względu na, jak to określono jeszcze w projekcie, doniosłość społeczną – m.in. spory należące do właściwości sądów okręgowych, sprawy małżeńskie i te dotyczące stosunków między rodzicami a dziećmi.
Tyle że kwestie alimentów trudno zaliczyć do spraw małżeńskich, wątpliwości budziło też zakwalifikowanie ich do spraw z zakresu stosunków rodzicielskich. W efekcie pojawił się kłopot – jak ocenić procedurę w przypadku postępowania z powództwa matki małoletniej córki, domagającej się od byłego męża alimentów na dziecko w wysokości łącznie 9,6 tys. zł (była to suma rocznych świadczeń, roszczenie opiewało bowiem na kwotę 800 zł miesięcznie).
Rozpoznający apelację pozwanego ojca sąd II instancji zmierzył się z tym problemem i uznał, że jest on na tyle istotny, że powinien go rozstrzygnąć Sąd Najwyższy. W pytaniu prawnym sąd zwrócił uwagę na to, iż wolą ustawodawcy było przekazanie do postępowania uproszczonego jak największej liczby spraw o określonej, stosunkowo niskiej, wartości przedmiotu sporu. Tym samym nie miałoby uzasadnienia kierowanie sporów, takich jak ten właśnie rozstrzygany, na zwykłą, znacznie dłużej trwającą, ścieżkę procedowania.
Opinii tej nie podzielił jednak SN w podjętej w składzie trzech sędziów uchwale. Zgodnie z nią w stanie prawnym ukształtowanym ustawą z 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw sprawa o zasądzenie świadczeń alimentacyjnych z powództwa małoletniego dziecka przeciwko rodzicowi, w której wartość przedmiotu sporu nie przekracza 20 tys. zł, nie podlega rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym. Tym samym sprawy o alimenty, których wartość nie jest wysoka (a tych jest stosunkowo najwięcej), muszą być rozpoznawane na zasadach ogólnych.
orzecznictwo
Uchwała Sądu Najwyższego z 16 lipca 2021 r., sygn. akt III CZP 44/20.www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
