Subskrybuj nas na Youtube
Złożenie do sądu wniosku o stwierdzenie nabycia spadku przerywa bieg przedawnienia roszczenia o zachowek – uchwalił Sąd Najwyższy.
Sprawę zainicjowała M.K., która w 2012 r. pozwała swojego brata, domagając się 200 tys. zł. To kwota, która stanowiła połowę wartości mieszkania, które ich matka przed laty (w 1996 r.) darowała synowi. Mieszkanie początkowo zajmowała cała trójka, ale córka na podstawie wyroku sądowego została z niego eksmitowana, ponieważ znęcała się nad pozostałymi mieszkańcami. Właśnie z tego powodu lokal dostał syn. Wyremontował go i do końca życia matki w 2008 r. opiekował się nią.
Zgodnie z obowiązującym wówczas (przed zmianą wprowadzoną 23 października 2011 r.) art. 1007 kodeksu cywilnego, roszczenie o zachowek przedawniało się z upływem trzech lat (dziś jest to pięć lat). I właśnie ten fakt podniósł pozwany brat. Ponadto wskazał, że nie można doliczyć do spadku darowizny dokonanej przed więcej niż 10 laty. Siostra zaś twierdziła, że do przedawnienia nie doszło, gdyż jego bieg został przerwany przez zainicjowane przez nią w 2009 r. postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku po matce. I tu powstał problem, który miał zasadnicze znaczenie dla finału sprawy.
Sąd okręgowy oddalił powództwo. W kwestii przedawnienia uznał, że rzeczywiście do niego doszło. Art. 1007 par. 2 k.c. określał bowiem, że roszczenie przeciwko osobie obowiązanej do uzupełnienia zachowku z tytułu otrzymanej od spadkodawcy darowizny przedawnia się z upływem lat trzech od otwarcia spadku. A kobieta wystąpiła z pozwem już po upływie trzech lat.
Sąd stanął więc na stanowisku, że wniosek o stwierdzenie nabycia spadku nie przerywa biegu terminu przedawnienia roszczenia o zachowek. Nie jest to bowiem czynność przedsięwzięta bezpośrednio w celu dochodzenia, ustalenia, zaspokojenia albo zabezpieczenia roszczenia o zachowek.
Takiej pewności nie miał jednak sąd, do którego trafiła apelacja powódki. Postanowił więc przedstawić Sądowi Najwyższemu zagadnienie prawne i zapytał, czy wniosek o stwierdzenie nabycia spadku przerywa bieg przedawnienia roszczenia o zachowek. W uzasadnieniu wskazał, że można bronić pozytywnej odpowiedzi na to pytanie, ponieważ wniesienie do sądu wniosku jest czynnością konieczną i zmierza bezpośrednio do dochodzenia roszczenia.
Do tego stanowiska przychylił się SN. Uchwalił, że złożenie przez uprawnionego do zachowku wniosku o stwierdzenie nabycia spadku na podstawie ustawy przerywa bieg terminu przedawnienia roszczenia o zachowek.
ORZECZNICTWO
Uchwała Sądu Najwyższego z 10 października 2013 r., sygn. akt III CZP 53/13