Aby odpowiadać solidarnie wobec podwykonawcy, inwestor musi wiedzieć, że główny wykonawca umówił się na wynagrodzenie większe niż suma przewidziana w pierwotnym kontrakcie – uznał Sąd Najwyższy.
W nadleśnictwie podjęto decyzję o wybudowaniu leśniczówki. Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe przeprowadziło stosowne procedury przetargowe i wybrało jako wykonawcę firmę budowlaną prowadzoną przez K. Część prac – dotyczących wykonania instalacji elektrycznych – została zlecona podwykonawcy C. Nie został on jednak oficjalnie zgłoszony Lasom Państwowym jako inwestorowi. Mimo to Lasy nigdy nie sprzeciwiły się wyborowi C. na podwykonawcę. Co więcej, przedstawiciele tej firmy uczestniczyli w spotkaniach dotyczących przebiegu robót, w których brali również udział przedstawiciele inwestora.
Prace zakończyły się w październiku 2012 r.: instalacje zostały sprawdzone i odebrane, a podwykonawca wystawił fakturę na łączną kwotę blisko 29,5 tys. zł. Pieniędzy tych jednak od głównego wykonawcy nie otrzymał. Po prawie 8 miesiącach bezskutecznego monitowania dłużnika podwykonawca zażądał więc zapłaty bezpośrednio od inwestora – Lasów Państwowych. Ten jednak także odmówił, twierdząc, że całość wynagrodzenia została wypłacona wykonawcy, a inwestor nie był informowany o umowie łączącej wykonawcę z podwykonawcą.
Sprawa trafiła do sądu. W I instancji podwykonawca uzyskał korzystny wyrok – sąd przyznał na jego rzecz żądane kwoty. Jednak sąd II instancji, rozpatrując apelację Skarbu Państwa, dostrzegł w sprawie kilka poważnych problemów prawnych. Dotyczyły m.in. skutków dorozumianej zgody inwestora na zawarcie przez głównego wykonawcę umowy z podwykonawcą, warunków solidarnej odpowiedzialności inwestora i głównego wykonawcy, a także kwestii tego, czy i na jakiej podstawie prawnej inwestor odpowiada również za wynagrodzenie należne podwykonawcy za dane prace w sytuacji, gdy jest ono wyższe niż kwota uzgodniona z głównym wykonawcą – bo taka sytuacja w tej sprawie miała miejsce.
W odpowiedzi SN wydał uchwałę, w której stwierdził, że skuteczność wyrażonej w sposób dorozumiany zgody inwestora na zawarcie przez wykonawcę umowy z podwykonawcą jest uzależniona od zapewnienia mu możliwości zapoznania się z postanowieniami tej umowy. To one bowiem wyznaczają zakres jego odpowiedzialności przewidzianej w art. 6471 par. 5 kodeksu cywilnego.
Ważne
Inwestor i wykonawca ponoszą solidarną odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez podwykonawcę. Odmienne postanowienia umów są nieważne (art. 647 1 k.c.)
ORZECZNICTWO
Uchwała Sądu Najwyższego z 17 lutego 2016 r., sygn. III CZP 108/15. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia