Aby obciążyć gminę obowiązkiem finansowania oświetlenia ogólnodostępnych terenów i ulic, spółdzielnia mieszkaniowa musi precyzyjnie określić, w których formalnie do niej należących miejscach za oświetlenie powinna odpowiadać gmina. Zasadą jest bowiem, że to właściciel odpowiada za oświetlenie własnego terenu i je finansuje – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.
Sprawa dotyczyła skargi na bezczynność miasta złożonej przez spółdzielnię mieszkaniową. Bezczynność ta dotyczyła tego, że w lutym 2021 r. gmina zrezygnowała z finansowania i konserwacji oświetlenia na osiedlach należących do spółdzielni mieszkaniowej. Odtąd to właśnie ta ostatnia miała się tym zajmować. Twierdziła jednak, że zgodnie z art. 18 ust. 1 pkt 2–3 prawa energetycznego (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 716 ze zm.) planowanie oraz finansowanie oświetlenia ulic, placów, dróg gminnych znajdujących się na terenie gminy jest zadaniem samorządu. Argumentowała, że tereny spółdzielni mieszkaniowej niewątpliwie znajdują się na terenie miasta. Są one miejscami publicznymi, gdyż są dostępne dla nieograniczonej i nieoznaczonej liczby osób przez całą dobę. Zdaniem spółdzielni oznacza to, że obowiązkiem samorządu jest zapewnienie oświetlenia na ogólnodostępnych terenach należących do spółdzielni i jego finansowanie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy oddalił skargę spółdzielni. Głównym argumentem za takim rozstrzygnięciem było uznanie, iż z art. 18 ust. 1 pkt 3 prawa energetycznego nie można wywodzić, że na gminie spoczywa obowiązek finansowania oświetlenia wszystkich ulic i placów znajdujących się na jej terenie. Obowiązek finansowania przez gminę oświetlenia dotyczy wyłącznie ulic i placów, które wchodzą w skład mienia komunalnego.
Spółdzielnia nie zgodziła się z tym rozstrzygnięciem i złożyła skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Ona także została oddalona. W uzasadnieniu NSA wskazał, że art. 18 ust. 1 pkt 3 prawa energetycznego stanowi przepis szczególny w stosunku do uregulowań ustawy o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1372 ze zm.), zwłaszcza jej art. 7 określający zadania gminy. Zakres odpowiedzialności gminy jest zatem ograniczony, a bydgoski WSA prawidłowo uznał, że obowiązek finansowania oświetlenia nie dotyczy wszystkich bez wyjątku terenów gminnych. Gmina odpowiada bowiem za wykonanie tego obowiązku tylko w granicach określonych ustawowo.
– Skoro skarżąca domagała się, aby gmina finansowała oświetlenie na terenach do niej należących, to powinna wykazać, które z nich odpowiadają dyspozycji przepisów prawa energetycznego. Wtedy sąd mógłby ocenić, czy taka skarga jest zasadna. Wobec braku konkretnych wskazań w skardze, co do których terenów powinien istnieć obowiązek gminy w zakresie oświetlenia, nie można jej uznać za uzasadnioną. W tym zakresie wyrok WSA jest prawidłowy, a skarga podlega oddaleniu – powiedziała sędzia Małgorzata Grzelak.
ORZECZNICTWO
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10 grudnia 2021 r., sygn. I GSK 1069/21. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
