Prowadzę sklep, w którym sprzedaję leki wydawane bez recepty, np. na przeziębienie czy przeciwbólowe. Nie zawsze zaopatruję się w te produkty w hurtowni farmaceutycznej. Ostatnio dowiedziałem się, że nadzór farmaceutyczny może mi jednak to nakazać, mimo iż nie prowadzę apteki. Czy to prawda?
EKSPERT RADZI
Tak, ponieważ inspekcja farmaceutyczna została powołana do nadzoru nad przedsiębiorcami działającymi na rynku produktów leczniczych. Sprawdza, czy przestrzegają oni wymagań działalności regulowanej. W przypadku zaś stwierdzenia naruszenia organ inspekcji wzywa podmiot dopuszczający się takiej praktyki do usunięcia stwierdzonych uchybień.
Zgodnie z art. 65 ust. 1 ustawy z 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (dalej u.p.f.) obrót produktami leczniczymi może być prowadzony tylko na zasadach określonych w tej ustawie. Ustawa przewiduje dwie formy obrotu: detaliczny i hurtowy. Obrót detaliczny mogą prowadzić – poza aptekami i punktami aptecznymi – w myśl art. 71 ust. 1 u.p.f. – m.in. sklepy ogólnodostępne zwane placówkami obrotu pozaaptecznego. Z tym że w sklepach tych mogą być sprzedawane wyłącznie produkty lecznicze wydawane bez przepisu lekarza, z wyłączeniem produktów leczniczych weterynaryjnych. Z kolei obrót hurtowy – w myśl art. 72 ust. 1 – mogą prowadzić co do zasady wyłącznie hurtownie farmaceutyczne.
Skoro zaś obrót produktami leczniczymi może następować wyłącznie na zasadach określonych w ustawie, oznacza to konieczność nie tylko wypełnienia obowiązków w zakresie warunków przechowywania i wydawania produktów leczniczych, lecz także konieczność zachowania określonego w ustawie łańcucha dostaw, tj. od producenta, poprzez hurtownika, aż do apteki lub sklepu ogólnodostępnego. Odwrócenie tego łańcucha dostaw albo wprowadzenie do niego nowego elementu skutkuje bezprawnością takich działań – tak wynika z wyroku WSA w Warszawie z 6 maja 2014 r. (sygn. akt VI SA/Wa 3311/13).
Pogląd ten potwierdza wyrok NSA z 21 kwietnia 2016 r. (sygn. akt II GSK 2595/14). Sąd stwierdził w nim, że warunkiem realizacji obrotu detalicznego poprzez sprzedaż produktu leczniczego ludności przez jeden z podmiotów wskazanych w u.p.f. jest zaopatrywanie się przez ten podmiot w produkty lecznicze przeznaczone do obrotu detalicznego. Wskazał przy tym, że z przepisów u.p.f. nie wynika, aby podmioty prowadzące detaliczny obrót produktami leczniczymi mogły zaopatrywać się w nie u innych podmiotów niż te, które zostały wskazane w u.p.f. Podmioty uprawnione do dostarczania produktów leczniczych do placówek handlu detalicznego (prowadzących obrót detaliczny) zostały wskazane w art. 72 ust. 1 u.p.f. Zgodnie z tym przepisem obrót hurtowy produktami leczniczymi mogą prowadzić wyłącznie hurtownie farmaceutyczne.
Podstawa prawna
Art. 65 ust. 1, art. 71 ust. 1 pkt 3, art. 72 ust. 1 ustawy z 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr 45, poz. 271 ze zm.).